Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι,
Η αγροτική οικονομία είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης του Δήμου Αμυνταίου, μαζί με τον εναλλακτικό τουρισμό και την ενέργεια.
Μάλιστα, λόγω του αριθμού των ενασχολούμενων με τη γεωργία και την κτηνοτροφία είναι ο βασικότερος από τους πυλώνες της ανάπτυξης του τόπου μας. Οι περισσότεροι συνδημότες μας ασχολούνται με την αγροτική οικονομία, είτε ασκώντας την ως κύριο επάγγελμα, είτε για να εξασφαλίσουν συμπληρωματικό εισόδημα. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και πρέπει να το έχουμε πάντα στο μυαλό μας όταν σχεδιάζουμε την προοπτική ανάπτυξη της περιοχής.
Βέβαια, εγώ πιστεύω ακράδαντα ότι οι τρεις αυτοί πυλώνες ανάπτυξης – η αγροτική οικονομία, ο εναλλακτικός τουρισμός και η ενέργεια – μπορούν μέσα από συνέργειες να δώσουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Μέχρι σήμερα, δυστυχώς, δεν έχουμε κάνει σοβαρές προσπάθειες για να αποκομίσουμε οφέλη από τη συνεργασία μεταξύ των τομέων της οικονομίας που αποτελούν τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Θα δώσω στη συνέχεια ένα στίγμα του σχεδιασμού μας γι’ αυτή την προοπτική.
Είναι αυταπόδεικτο ότι για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα χρειάζονται υποδομές. Προσωπικά πιστεύω ότι ούτε κι αυτό δεν είναι αρκετό. Εκτός από τις υποδομές, απαιτούνται και δομές, δομές υποστήριξης των αγροτών. Εδώ και πολλά χρόνια παρακολουθώ την κατάσταση στον αγροτικό τομέα και βλέπω ότι οι αγρότες μας δεν έχουν ούτε επιστημονική καθοδήγηση, ούτε στόχο στις δραστηριότητές τους. Τους έχουμε αφήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό αβοήθητους. Θέλουν να βελτιώσουν τη δουλειά τους, θέλουν να αναδιαρθρώσουν τις καλλιέργειές τους, θέλουν να επενδύσουν στη γη τους και δεν ξέρουν πως και προς ποια κατεύθυνση θα το πράξουν.
Θα μου πείτε η σημερινή ημερίδα δεν έχει αυτό το στόχο; Ναι, αλλά δεν αρκεί. Δεν μπορούμε να ασκήσουμε αποτελεσματική αγροτική πολιτική με σποραδικές ενημερώσεις. Οι αγρότες μας χρειάζονται συνεχή υποστήριξη: από το σχεδιασμό της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών τους, μέχρι τις εδαφολογικές εξετάσεις και τον έλεγχο για ασθένειες στις καλλιέργειες και οδηγίες για την καταπολέμησή τους. Ακόμη μεγαλύτερη υποστήριξη χρειάζεται στην πώληση των προϊόντων. Όλα αυτά απουσιάζουν. Για όλα αυτά τα αυτονόητα υπάρχει μία εκκωφαντική σιωπή.
Οι ευθύνες της Πολιτείας είναι μεγάλες. Έχει αφήσει τον αγροτικό τομέα σαν ανοχύρωτη πόλη. Οι Δήμοι δεν έχουν καμία αρμοδιότητα, εκτός από την αγροτική οδοποιία. Και όταν θα πάρουμε την αρμοδιότητα της αγροτικής ανάπτυξης - στις αρχές του 2013 - δεν θα μας δοθούν οι απαραίτητοι πόροι για να την ασκήσουμε. Όπως γίνεται πάντα από αυτό το αδηφάγο κράτος.
Παρ’ όλα αυτά στο Δήμο Αμυνταίου επεξεργαζόμαστε από τώρα έναν κατά το δυνατό ολοκληρωμένο σχεδιασμό για να μπορέσουμε να στηρίξουμε αποτελεσματικά τη σημαντικότερη οικονομική δραστηριότητα της περιοχής.
Εκτός από τις απαραίτητες υπηρεσίες που θα δημιουργηθούν στις αρχές του 2013 έχουμε στόχο τη δημιουργία μίας δομής στήριξης των αγροτών. Μίας δομής που θα στηρίζει τον αγρότη σε όλα τα στάδια της δραστηριότητάς του, ακόμη και στην προώθηση των προϊόντων. Μίας δομής που θα συμβάλει αποτελεσματικά στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, όμως μέσα από ένα οργανωμένο σχέδιο και με σαφείς στόχους. Εάν δεν δημιουργήσουμε οργανωτικές και υποστηρικτικές δομές, πολύ φοβάμαι ότι δεν θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τα συνεχώς διογκούμενα προβλήματα του αγροτικού τομέα. Η κρίση θα βαθαίνει περισσότερο και θα καταστραφούν οικογένειες.
Έχουμε υποχρέωση να στηρίξουμε την αγροτική ανάπτυξη και να συμβάλουμε με αυτό τον τρόπο στη στήριξη της τοπικής οικονομίας.
Βέβαια, από μόνες τους οι υποστηρικτικές δομές δεν μπορούν να οδηγήσουν σε αναπτυξιακή τροχιά τον αγροτικό τομέα. Απαιτούνται γενναίες παρεμβάσεις και σοβαρές υποδομές για να στηρίξουν την αγροτική ανάπτυξη.
Η στάγδην άρδευση του λεκανοπεδίου είναι ένα έργο τεράστιας σημασίας, που δυστυχώς έχει τεράστιο προϋπολογισμό και στις οικονομικές συνθήκες που ζούμε εκτιμώ ότι θα υπάρξει μεγάλη δυσκολία στη χρηματοδότησή του. Στην πρόσφατη επίσκεψη του αρμόδιου Υπουργού, του κ. Σκανδαλίδη προσπάθησα να εκμαιεύσω δέσμευση για τη χρηματοδότηση του έργου, αλλά το μόνο που καταφέραμε ήταν η δέσμευση για έναρξη εκπόνησης της μελέτης, που έχει προϋπολογισμό περίπου 1.000.000 €.
Είναι ένα έργο που εκτός από την μεγάλη του σημασία για την αγροτική ανάπτυξη, θα συμβάλει και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής των λιμνών. Αυτό είναι το βασικό σημείο, με το οποίο προσπαθούμε να πιέσουμε για την υλοποίηση του έργου.
Σχετικές με τα νερά είναι και οι υποδομές, για τις οποίες είμαι πολύ περισσότερο αισιόδοξος ότι θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε. Πρόκειται για ομβροδεξαμενές ή λιμνοδεξαμενές, όπως έχουμε συνηθίσει να τις αποκαλούμε. Οι ορεινοί μας όγκοι κατεβάζουν νερά κατά τη χειμερινή περίοδο, ενώ οι καλοκαιρινοί μήνες χαρακτηρίζονται από ανομβρία και ξηρασία. Μελετούμε τη δημιουργία ομβροδεξαμενών σε πολλά σημεία, έτσι ώστε να εξασφαλίζουμε την επάρκεια σε νερό ύδρευσης και άρδευσης. Ειδικά για την περιοχή της Δημοτικής Ενότητας του Αετού οι ομβροδεξαμενές θα συμβάλουν στην επίλυση του έντονου προβλήματος της λειψυδρίας, αφού το νερό που θα αποθηκεύουμε το χειμώνα θα το καταναλώνουμε τους καλοκαιρινούς μήνες.
Οι αναδασμοί είναι ένα ακόμη στοιχείο στο οποίο η περιοχή έχει μείνει πίσω. Ξέρετε, δεν τα κάνουμε όλα σωστά. Στο σημείο αυτό θέλω να παραδεχτώ ότι έχουμε μείνει πίσω στους σχεδιασμούς μας, ενώ στα άλλα θέματα έχουμε προχωρήσει πολύ περισσότερο. Δηλαδή οι ομβροδεξαμενές έχουν πολύ μεγάλο βαθμό ωριμότητας, η στάγδην άρδευση αποτελεί θέμα πολιτικής απόφασης και εξαντλούμε τα περιθώρια πίεσης, ενώ στον τομέα των αναδασμών δεν έχουμε προλάβει να προχωρήσουμε με τους ρυθμούς που θα θέλαμε. Θα μπορούσα πολύ εύκολα να αποποιηθώ των όποιων ευθυνών μου αφού οι αναδασμοί δεν είναι αρμοδιότητα του Δήμου Αμυνταίου, όμως είναι θέμα πολιτικής εποπτείας του συνόλου των αναπτυξιακών έργων που γίνονται και πρέπει να γίνουν στο Δήμο Αμυνταίου.
Στην αρμοδιότητά μας είναι οι αγροτικοί δρόμοι. Στον τομέα αυτό νομίζω ότι στους οκτώ μήνες που είμαστε Δημοτική Αρχή έχουμε να επιδείξουμε σημαντικό έργο. Έχουν διανοιχθεί αγροτικοί δρόμοι που ήταν πραγματικά αδιάβατοι ή δύσβατοι για πολλά χρόνια. Οι συνεργάτες μου, οι Αντιδήμαρχοι που είναι υπεύθυνοι και οι εργαζόμενοι στο Δήμο, καταβάλουν συνεχή και καθημερινή προσπάθεια γι’ αυτό και οφείλω να τους επαινέσω δημόσια για αυτή τους την προσπάθεια.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα ήρθε στην επικαιρότητα ένα σημαντικό θέμα, αυτό της δημιουργίας κτηνοτροφικών ζωνών, με αφορμή την εγκατάσταση ενός αιολικού πάρκου στην Κέλλη. Εκεί σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε δύο κτηνοτροφικά πάρκα, λόγω του μεγέθους και της έκτασης της κτηνοτροφίας στην Κέλλη. Εξαντλήσαμε όλες τις δυνατότητες και εξετάσαμε όλες τις παραμέτρους για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τα κτηνοτροφικά πάρκα, παράλληλα με τα αιολικά. Θεωρώ ότι έτσι πρέπει να γίνει σε όσα χωριά απαιτείται για να δημιουργήσουμε τις υποδομές που θα βοηθήσουν την κτηνοτροφία μας.
Μία εξαιρετικά σημαντική προοπτική για την αγροτική ανάπτυξη της περιοχής είναι η δημιουργία θερμοκηπιακών πάρκων με τη χρήση τηλεθέρμανσης. Είμαστε σε διαρκή διαπραγμάτευση με τη διοίκηση της ΔΕΗ και το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για πολλά ενεργειακά θέματα που απασχολούν την περιοχή. Έχουμε βάλει πολύ ψηλά στην agenda τα ενεργειακά θέματα γιατί επηρεάζουν όλη την περιοχή. Ένα από τα θέματα αυτά είναι η επαναπόδοση στην τοπική κοινωνία των εκτάσεων των παλιών εγκαταλειμμένων ορυχείων, μέρος των οποίων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καλλιεργήσιμη γη, μετά την αποκατάσταση τους. Στις εκτάσεις αυτές μπορούν να εγκατασταθούν θερμοκηπιακά πάρκα που θα χρησιμοποιούν την τηλεθέρμανση για τη μείωση του κόστους παραγωγής και για τη βελτίωση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων. Πιστεύω ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε μία σειρά επώνυμων αγροτικών προϊόντων που τα βασικό χαρακτηριστικό τους θα είναι η χρήση οικολογικών μεθόδων θέρμανσης των θερμοκηπιακών μονάδων. Την ιδιαιτερότητα αυτή μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε στο marketing για την εσωτερική και τη διεθνή αγορά.
Αναφέρθηκα σε πολλές και σημαντικές υποδομές, που πραγματικά μπορούν να οδηγήσουν το άρμα της αγροτικής ανάπτυξη της περιοχής. Θα επεκτείνω τη σκέψη μου, γιατί πιστεύω ότι ακόμη και η υλοποίηση τέτοιου μεγέθους έργων δεν είναι αρκετή. Φυσικά θα μου πείτε «μακάρι να γίνουν», γιατί το σχέδιο είναι πολύ μεγαλεπίβολο και χρειάζονται τεράστιοι πόροι για να υλοποιηθεί. Όμως ακόμη κι αν υλοποιηθεί στο σύνολό του και πάλι θα λείπει το αλατοπίπερο…
Ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι όλες οι δουλειές πρέπει να στηρίζονται στην ποιότητα και στη δημιουργία φερέγγυου ονόματος στην αγορά. Δεν μου αρέσουν οι αεριτζίδικες δουλειές! Το ίδιο ισχύει και για την αγροτική μας παραγωγή. Πρέπει να δημιουργήσουμε και να προβάλουμε με κάθε μέσο το όνομα «ΑΜΥΝΤΑΙΟ» και σε ειδικές περιπτώσεις προϊόντων που παράγονται μόνο σε ένα χωριό να προσθέτουμε και το όνομα της Τοπικής Κοινότητας. Με άλλα λόγια ισχυρίζομαι ότι πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό brand name για τα τοπικά ποιοτικά προϊόντα. Με πρότυπο το Κρασί Αμυνταίου, μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν ισχυρό γεωγραφικό προσδιορισμό για όλα τα ποιοτικά μας προϊόντα.
Αυτό μπορεί να αφορά παραδοσιακές καλλιέργειες που θέλουμε να επαναφέρουμε ή νέες καλλιέργειες που μπορούν να προσαρμοστούν στις κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες του τόπου μας. Πρέπει να προστατέψουμε τα προϊόντα μας, να μάθουμε να τα σεβόμαστε όπως τους αξίζει και να τα προβάλουμε γιατί είναι οι πιο αξιόλογοι πρεσβευτές μας.
Να αναφέρω σαν παράδειγμα την «Πιπεριά Φλωρίνης». Αυτή τη στιγμή «Πιπεριές Φλωρίνης» παράγονται στην Κρήτη, την Πελοπόννησο κλπ, όσο κι αν αυτό φαίνεται τρελό. Δηλαδή, ο παραγωγός από την Κρήτη πουλάει «Πιπεριές Φλωρίνης» κι δεν υπάρχει κανένας να του το απαγορέψει. Δεν φταίνε αυτοί, διότι εμείς δεν έχουμε κάνει τίποτε για να προστατέψουμε το όνομά μας, την ταυτότητά μας. Απαιτείται νομοθετική ρύθμιση έτσι ώστε «Πιπεριές Φλωρίνης» να παράγονται μόνο στο Νομό Φλώρινας και οι υπόλοιπες να είναι απλώς κόκκινες πιπεριές. Αυτό είναι πλούτος, είναι χρήματα που θα κερδίσουμε από την υπεραξία του ονόματός μας.
Και για να βελτιώσουμε περισσότερο τα οικονομικά μας πρέπει να τυποποιήσουμε ή να μεταποιήσουμε τα προϊόντα μας. Γίνονται ήδη προσπάθειες που έχουν την αμέριστη στήριξή μας. Πιστεύω ότι μπορούν να ληφθούν κι άλλες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, από ιδιώτες επιχειρηματίες αλλά και από Συνεταιρισμούς Γυναικών. Πιστεύω σε αυτές τις προσπάθειες και θέλω να τις στηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις.
Έχουμε ένα ισχυρό πλεονέκτημα, ότι υπάρχει ένα οργανωμένο σε μεγάλο βαθμό αγροτουριστικό δίκτυο. Μέσα από το δίκτυο αυτό μπορούν να προβάλλονται και να απορροφούνται τα τοπικά μας προϊόντα σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Η ωφέλεια θα είναι κοινή για τον εναλλακτικό τουρισμό και την αγροτική παραγωγή. Είναι οι συνέργειες που ανέφερα στην εισαγωγή της τοποθέτησής μου και μπορούν να λειτουργήσουν πολύ αποτελεσματικά.
Δεν ήθελα να σας κουράσω και για το λόγο αυτό αναφέρθηκα στους άξονες της πολιτικής του Δήμου Αμυνταίου, που κινούμενος στο πλαίσιο του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, προετοιμάζεται για την ανάληψη των αρμοδιοτήτων που σχετίζονται με την αγροτική ανάπτυξη το 2013. Παράλληλα κάνουμε σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση των υποδομών του αγροτικού χώρου. Η οικονομική κρίση και τα προβλήματα στη χρηματοδότηση των Δήμων μόνο σε έναν βαθμό μπορούν να δικαιολογήσουν πιθανή αποτυχία.
Είμαι αισιόδοξος. Πιστεύω ότι θα καταφέρουμε πολλά πράγματα γιατί υπάρχει σχεδιασμός, αλλά και συνολική θεώρηση των αναγκών για την αγροτική ανάπτυξη. Το κοντινό μέλλον θα δείξει σε πιο βαθμό θα καταφέρουμε να πετύχουμε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια που έχουμε ξεκινήσει.