Θα ήθελα να παρέμβω σε ένα κοινωνικό θέμα που προέκυψε το τελευταίο χρονικό διάστημα στην περιοχή μας. Τα τελευταία χρόνια στην πόλη μας διεξαγόταν οι λεγόμενες «εορτές τσίπουρων». Εδώ και μερικά χρόνια σπαταλιόταν δημόσιο χρήμα στις εκδηλώσεις αυτές με την αιτιολογία «προώθησης του τοπικού παραγόμενου προϊόντος» εν προκειμένω τα …τσίπουρα. Ευθύς εξ αρχής αλλα κι εκ πεποιθήσεως ήμουν και είμαι κάθετα αντίθετος με την νοοτροπία και το σκεπτικό ανάλογων «εορτών». Δεν είμαι ούτε ..αλκοολικός αλλά ούτε ένθερμος «εραστής» ανάλογων δημοσίων εκδηλώσεων. Ορισμένοι από τους λόγους για τους οποίους διατηρώ αυτή την άποψη είναι:
1.To τσίπουρο δεν είναι αποκλειστικά τοπικό παραγόμενο προϊόν , εξαιρώ τα ονομαστά και βραβευμένα κρασιά Αμυνταίου με παράδοση, με ιστορία και διεθνείς βραβεύσεις.
2Εξ ίσου ίσως καλύτερης ποιότητας , υπο υγιεινότερες συνθήκες απόσταξης με σύγχρονα μέσα , προδιαγραφές , αυστηρότερες συνθήκες ποιότητας επεξεργασίας και τυποποίησης παράγονται τσίπουρα και άλλα παράγωγα ( ούζο, ρακί, τσικουδιά κλπ) σε όλη την Ελληνική επικράτεια και στο πιο ξεχασμένο χωριουδάκι της πατρίδας μας.
3Το τσίπουρο εκτός του ότι δεν αποτελεί «τοπική πρωτοτυπία» ως παραγόμενο τοπικό προϊόν, δεν συγκαταλέγεται στο «καλάθι τοπικών αγροτικών ή μεταποιητικών προϊόντων» Πολύ σωστά επιβεβαιώνει την άποψη μου και ο γεωπονικός σύλλογος φλώρινας κατόπιν επιστημονικής και σοβαρής έρευνας η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα στα τοπικά μέσα ενημέρωσης . Συγκεκριμένα τα τοπικά αγροτικά παραγόμενα προϊόντα τα οποία χρήζουν ανάλογης προσοχής και δράσης , προώθησης υποστήριξης είναι οι ΠΟΠ οίνοι Αμυνταίου, οι ΠΓΕ οίνοι Φλωρίνης ( ερυθροί, λευκοί , ροζέ κλπ) , τα φασόλια «ελέφαντες- γίγαντες»στον Δήμο Πρεσπών , οι πιπεριές Φλωρίνης , οι φράουλες, τα κεράσια, τα αρωματικά φυτά, τα μήλα, τα αχλάδια , οι πατάτες, τα λαχανοκηπευτικά, το ΓΑΛΑ / ΚΡΕΑΣ ή τα προϊόντα μεταποίησης αυτών ( τυριά, γιαούρτι κλπ) ακόμη και οι φακές , τα ροδάκινα , τα σπαράγγια. . Πουθενά δεν υπάρχει το….τσίπουρο στο «καλάθι» το οποίο είναι προϊόν μεμονωμένης παραγωγής στα διάσπαρτα τυπικά ή άτυπα αποστακτήρα ανα κοινότητα, στο Αμύνταιο ή στην Φλώρινα.
4 Εάν εξετάσουμε το τσίπουρο υπο το πρόσχημα του «αγροτοτουρισμού σε διάφορα καζάνια» κανένας επισκέπτης δεν θα ξεσηκωθεί απ τον τόπο του , να κάνει έγκαιρα κράτηση σε κάποιο απ τα ξενοδοχεία, ξενώνες ή ενοικιαζόμενα δωμάτια της περιοχής διότι πολύ απλούστατα σε κάθε χωριό ανα την ελληνική επικράτεια «βράζουν τσίπουρο» απ την Κρήτη , την Θεσσαλία, την Ήπειρο μέχρι την Θράκη.
5 Τόσα χρόνια που διεξαγόταν οι λεγόμενες «εορτές τσίπουρου» ως ενεργός δημότης ούτε «μισό τουριστικό λεωφορείο» δεν είδα να επισκέπτεται την φλώρινα για να συμμετέχει στις εορτές τσίπουρου ή άλλες γευσιγνωσιακές εκδηλώσεις «προώθησης» τοπικών προιόντων. Τον λόγο σας τον εξήγησα στην προηγούμενη παράγραφο. Αντιθέτως , θα μου επιτρέψετε να το πώ, αντίκρυζα επι χρόνια «κουστωδίες» περιφερόμενων «τζαμπατζήδων» ( αλκοολικών ή μη ) να τρέχουν από καζάνι σε καζάνι για δωρέαν τσίπουρο μετα συνοδείας των ανάλογως εδεσμάτων και χάλκινων που συνοδεύουν αυτό.
6 Να σημειώσω ότι σύμφωνα με αναφορές της διεύθυνσης τροχαίας αλλα και του βιβλίου συμβάντων στα εξωτερικά ιατρεία – επείγοντα του νοσοκομείου μας έχουν καταγραφθεί τις ημέρες παρόμοιων εορτων τσίπουρου αρκετά τροχαία ατυχήματα ( ελαφρά, σοβαρά ή λιγότερο σοβαρά ) προκαλούμενα από τους θαμμώνες αποστακτηρίων τσίπουρου οι οποίοι οδηγούσαν σε κατάσταση μέθης εξερχόμενοι από τις νεοεισερχόμενες μαζικές εορτές τσίπουροποσίας ( με δημοτικές «γενναίες» επιχορηγήσεις ) προκαλώντας σοβαρές υλικές ή σωματικές ζημιές τόσο στους ιδίους όσο και σε πεζούς ή σε διερχόμενους οδηγούς.
7. Παλαιότερα η απόσταξη τσίπουρου αποτελούσε ένα «κλειστό» θα έλεγα λαικό γεγονός , έθιμο όπου αναπτύσονταν στο καζάνι , η φιλία ,η κοινωνικότητα. η συντροφικότητα., η ζεστή επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους της γειτονιάς ,τις πρώτες κρύες ημέρες ή νύχτες του χειμώνα κυρίως τις τελευταίες του φθινοπώρου όπου γίνεται παραδοσιακά η απόσταξη τσίπουρου. Σήμερα το λαϊκό γεγονός έχει εκφυλιστεί τόσο πολύ που δεν είναι λίγοι αυτοί που το έχουν συνδιάσει με άτυπες «φολκ κλορ προεκλογικές καμπάνιες», με «μυστικά δείπνα», μα κυρίως με σπατάλη δημοσίου χρήματος χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα για το σύνολο παρά μονάχα στοχευμένα ομάδων ανθρώπων που δραστηριοποιούνται για ιδιοτελείς σκοπούς ( αυτοπροβολή, πολιτικές, μικροοικονομικές, προσωπικές ιδιοτέλειες) .
8 Παρόμοιες εκδηλώσεις «εορτών» κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα κυρίως οικονομικό δεν προσφέρουν στο σύνολο της τοπικής κοινωνίας η οποία ρημάζεται στην κυριολεξία από την ανεργία, τις απολύσεις κλπ Το ίδιο ελάχιστα έως καθόλου δεν προσφέρουν οι «εορτές» αυτές στην τοπική αγροτική οικονομία από το γεγονός ότι πουθενά απ ότι γνωρίζω στο λεκανοπέδιο Φλώρινας δεν υπάρχει ένα μεγάλο ή μικρότερο εργοστάσιο εμφιάλωσης όλων των παραγόμενων τσίπουρων για να πουληθούν από τον παραγωγό στον καταναλωτή όπως έχω συναντήσει στον Τύρναβο Λαρίσης . Η εικόνα χύμα τσίπουρου μέσα σε μεταχειρισμένα πλαστικά μπουκάλια πορτοκαλάδας λεμονάδας ή κόκα κόλας νομίζω δεν είναι ότι καλύτερο προώθησης του τσίπουρου στις αγορές.!
9.. Η «ιεροτελεστία» απόσταξης τσίπουρου ναι μέν χάνεται στα βάθη των αιώνων αλλα και χάνεται πολύτιμο δημόσιο χρήμα χωρίς φιεδώ και στατηγική για αυτό που γίνεται. Το ίδιο συμβαίνει κατά καιρούς και σε διάφορες πολιτιστικές ή «πολιτιστικές» εκδηλώσεις όπου κάποιοι ( όχι όλοι) λίγοι και εκλεκτοί μοιράζονται μεταξύ τους δημόσια χρήματα. Την επομένη των εκδηλώσεων αυτών κοινό μυστικό είναι για τους λοιπούς κατοίκους ότι ήταν σαν να μην έγινε ουσιαστικά απολύτως τίποτα το ουσιώδες . Χαρακτηριστική είναι η άποψη που άκουσα από έναν συνδημότη σε παρόμοιες «εορτές» που μου είπε
« Ε και? Σαν έγινε η τάδε γιορτή στο γλέντι πουλήσαμε περισσότερα αγροτικά προϊόντα? Απεναντίας όχι μόνο δεν πουλήσαμε αλλά σαπίζουν στις αποθήκες..Μία από τα ίδια κάθε χρόνο.και μετά τι ?». Αυτό σημαίνει ότι οι εορτές τσίπουρου συναποτελούν λανθασμένες εκδηλώσεις ή «προταιρεότητες» εκ μέρους των διοργανωτών τους.
10 Μαζικός εθισμός στο αλκοολ «για να ξεχάσει» τα προβλήματα του. Ελάχιστοι έχουν δώσει την δέουσα προσοχή στο γεγονός ότι στις εορτές τσίπουρου συντελείται ένα μαζικός θα έλεγα εθισμός στο αλκοόλ και μάλιστα ενός όχι ήπιου αλκοολούχου ποτού αλλα μαζικός εθισμός σε ένα ισχυρό αλκοολούχο ποτό .Ακόμη και μικρότερης ηληκίας παιδιά ενώ έπρεπε να απαγορέυεται αυστηρά η είσοδος τους στα «καζάνια» συναθροίζονται με τους μεγαλύτερους αναβιώνοντας δήθεν ένα έθιμο το οποίο κατάντησε από λαϊκό γεγονός σε «σαρδαναπαλισμό» διασπάθισης δημοσίου χρήματος και εθισμό στο αλκοόλ με βαρύτατες μακροπρόθεσμα συνέπειες για την υγεία του πληθυσμού.
Με «ρωμαϊκού τύπου φιέστες, εορτές, γλέντια με τσίπουρα, άρτον και θεάματα» δεν θα έχει προκοπή ο τόπος.
Άκουσα απ τον αντιπερειαρχη Φλώρινας αξιότιμο κύριο Ηλιάδη Δημήτριο την απόφαση «να σταματήσουν» , για την ακρίβεια «να ανασταλθούν», οι «εορτές τσίπουρου» λόγω οικονομικής κρίσης και όσα χρήματα προκύψουν απ τον προϋπολογισμό να διατεθούν σε άπορους συνδημότες μας. Ακούγεται για …50.000 ευρώ σχεδόν. Σύμφωνα με τον κ Ηλιάδη η ιδέα πάρθηκε κατόπιν παραινέσεως του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη μας με σκοπό την ενίσχυση του φιλόπτωχου ταμείου της Ιεράς Μητροπόλεως μας η οποία πράγματι επιτελεί Θεάρεστον έργο προς τους οικονομικά και κοινωνικά ανίσχυρους συνανθρώπους μας. Η ιδέα συζητήθηκε μα έτσι όπως άκουσα να δρομολογείται είναι κατά την άποψη μου σε λάθος ατραπό.
Διατηρώ σοβαρότατες επιφυλάξεις τόσο για τους ιδίους όσο και για τους άπορους συνδημότες μας διότι θα εκτεθούν ανεπανόρθωτα στην κοινή γνώμη.Κι αυτό διότι δεν έχει ξεκαθαριστεί με διαύγεια το κριτήριο, ο τρόπος . ο αριθμός απόρων ,το ποσό που θα λάβουν δίκαια του ευεργετήματος οι άποροι συνδημότες μας
Κατά την ταπεινή μου αποψη έχοντας κατά νού την παραβολή του Κυρίου για τον Τελώνη και τον Φαρισαίο το θέμα θα μπορούσε να μην γενικευτεί να μη δοθεί ( γιατί άραγε ?) τόση μεγάλη έκταση στην δημοσιότητα. Κάποιος που θέλει να βοηθήσει τον φτωχό συνάνθρωπο του δεν το κάνει με δημοσιότητα ή φανφάρες. Δέν είναι ούτε κομψό ούτε πρέπον.
Θα μπορούσε παραμονές Χριστουγέννων μέσα σε μία λιτή τελετή εκ μέρους των αρχόντων να γίνει η δωρεά του εν λόγω ποσού στο ετήσιο έρανο του φιλόπτωχου ταμείου που διεξάγει κάθε χρόνο η Ιερά Μητρόπολη μας. Θα ήταν έτσι κατά την ταπεινή μου άποψη και κατά τα ελληνορθόδοξα χριστιανικά πρότυπα περισσότερο σωστή και σώφρον εκδήλωση αγάπης αλληλεγγύης προς τους άπορους συνανθρώπους μας οι οποίοι έχουν Παγια και Διαρκή ανάγκη και όχι ευκαιριά σαν «κάποιον που χτυπάει την πόρτα ενός γραφείου πολιτικου γιατι δεν έχει λεφτά για τα αστικό να επιστρέψει στο χωριουδάκι του» όπως χαρακτηριστικά άκουσα από τον κ.Ηλιάδη Δημήτριο να λέει στην πρωϊνή εκπομπή του ράδιο φλώρινα «το κουτί της πανδώρας» ( 15 Νοεμβρίου 2011 ώρα 9.30 πμ ) Καλή η πρόθεση σας αλλα λάθος ο τρόπος. Οι ιερείς σε κάθε ενορία, σε κάθε μιρκή μεγάλη ή ακριτική κοινότητα γνωρίζουν τις ανάγκες των φτωχών συμπολιτών μας καλύτερα από κάθε άλλον και μπορούν να τους βοηθήσουν χωρίς φασαρία και άσκοπη δημοσιότητα.
Ως ενεργός δημότης, ενταγμένο μέλος του ΛΑ.Ο.Σ. στην Φλώρινα, είχα κάνει προσωπική αλλα και δημόσια έκκληση στα πλαίσια της κοινωνικής αλληλεγγύης για την δημιουργία ενός «κοινωνικου παντοπωλείο- φαρμακείου» και στην πόλη μας για οικονομικά ασθενέστερους συνδημότες μου. Την δήλωση την έκανα φέτος το Πάσχα. Εάν θέλουμε και δεν απευθύνομαι προσωπικά σε εσάς κύριε Ηλιάδη αλλα σε όλη την τοπική μας κοινωνία να βοηθήσουμε ειλικρινά έπρεπε ( ποτε δεν είναι αργά( να δρατσηριοποηθούν Πολιτεία Εκκλησία αλλα και πολίτες σε εθελοντική εργασία , παραγωγικές τάξεις ( έμποροι, καταστηματάρχες κυρίως επιχειρηματίες) προς την κατέύθυνση αυτή του»κοινωνικού παντοπωλείου» γεγονός όπου σε άλλες πόλεις ή δήμους έχει γίνει πραγματικότητα ( Κοζάνη, Λάρισα, Αθήνα, Θεσσαλονίκη κ.α.)
«Καλύτερα το προλαμάνειν παρά το θεραπεύειν» Ιπποκράτης
Κατήγοντας λυπουμαι που θα κάνω αυτή την διαπίστωση και στην Φλώρινα «αφού καεί το δάσος ψάχνουμε πυροσβεστικό κουρνό για να σβήσουμε ότι αποκαίδια έχουν μείνει» και όπως έλεγα πολύ παλαιτερα « χτίζαν την στέγη με εορτές, γλέντια ΄’η πανηγύρια, και αδιαφορούν σχεδόν οι πάντες για τα θεμέλια, τις υποστυλώσεις, για τον πλησίον , για τον απλό πολίτη «
ΥΓ
Να σας θυμίσω κύριε Ηλιάδη και κάτι που ίσως το γνωρίζετε από τον πολιτικό χώρο εις τον οποίο ανήκετε για να το μάθουν οι νεώτεροι αλλά και για να θυμηθούν κάτι οι σύγχρονοι μεγαλύτεροι (εις την ηλικία) από εμένα. Όταν κάποτε ήρθε στην Φλώρινα στο παλαιό γήπεδο, ο αείμνηστος μεγάλος έλληνας ευεργέτης ο κ Αβέρωφ δεν ζήτησε να φάει σε χλιδάτο εστιατόριο της περιοχής αλλά ζήτησε από έναν ντόπιο μας παραγωγό μόνο ψωμί και τυρί να φάει., δίνοντας το πολύ καλό παράδειγμα στους υπολοίπους. Έτσι σοφά και λιτοδίαιτα διέπρεψε στην ζωή του μα το κυριότερο ευεργέτησε την Πατρίδα μας όχι με χλιδάτα τραπεζώματα, φιέστες, εορτές ή…… τσίπουρα. Και τότε περνούσε η πατρίδα και ο τόπος μας δύσκολες εποχές …..
Ρασάικος Λάζαρος του Δημητρίου
Μέλος ΛΑ.Ο.Σ. Φλώρινας