Τι άλλο θα μπορούσαν να είναι τα Χριστούγεννα, παρά η μοναδική νύχτα του ερχομού στη γη του Σωτήρα του κόσμου; «Η Μητρόπολις πασών των εορτών», όπως την ονομάζει ο ιερός Χρυσόστομος, το μέγιστο μυστήριο της πίστης και της ευσέβειας, ο Θεός που «εφανερώθη εν σαρκί, εδικαιώθη εν πνεύματι, ώφθη αγγέλοις, εκηρύχθη εν έθνεσιν» (Α΄Τιμ. 3, 15-16). Η Είσοδος του Θεού στον κόσμο μας, η Ενσάρκωσή Του, το «πάντων των καινών καινότατον μυστήριον» (Ιωάννης ο Δαμασκηνός) επαναφέρει την ανθρώπινη φύση στην αρχέγονη προπτωτική κοινωνία αγάπης ανάμεσα στον Θεό και τον άνθρωπο, ανατρέποντας κάθε λογικοφανή εξήγηση, και αποτελεί στο πέρασμα των αιώνων σημείο αναφοράς για τον καθένα μας και έκφραση της απόλυτης αγάπης του Θεού για τα δημιουργήματά Του.
Ποια άραγε είναι αυτή η μεγάλη δύναμη που κάνει κάθε χρόνο δισεκατομμύρια ανθρώπων, χριστιανών και μη, να περιμένουν με κρυφή λαχτάρα την «εορτή των εορτών», τα Χριστούγεννα; Ποια κόκκινη κλωστή του παραμυθιού ανασύρει κάθε χρόνο από τα μύχια της ψυχής μας την αναμονή και τη νοσταλγία και μας συνεγείρει σε ένα πανηγύρι προετοιμασίας και ευφροσύνης;
Μήπως είναι η λάμψη και η μαγεία των ημερών; Οι λαμπροστολισμένοι δρόμοι, τα πολύχρωμα λαμπιόνια που αναβοσβήνουν θελκτικά, οι γιορτινές πλατείες και οι φωτεινές βιτρίνες, που προκαλούν και τέρπουν με την ομορφιά τους;
Μήπως είναι οι νοσταλγικές χριστουγεννιάτικες μελωδίες, οι αγγελικές μουσικές, που ξεχύνονται από παντού και χαϊδεύουν με χέρια βελούδινα τη μνήμη και την ψυχή μας;
Μήπως είναι όλα εκείνα τα πατροπαράδοτα έθιμά μας, οι χαρές των παιδικών μας χρόνων, η «ανταμοιβή» μας για τα παραδοσιακά Κάλαντα, οι φωτιές στις γειτονιές με το κρασί, τα τραγούδια και τα ζεστά κάστανα;
Μήπως είναι οι μικρές-μεγάλες χαρές του σπιτικού μας, το στολισμένο δέντρο του σαλονιού με τα δώρα, το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, η μοσχοβολιά της κανέλλας και του μελιού, η καλομαγειρεμένη, γεμιστή με χίλιες νοστιμιές γαλοπούλα, και γύρω τα χαρούμενα πρόσωπα των αγαπημένων μας προσώπων;
Ναι, είναι όλα αυτά μαζί, αλλά και ταυτόχρονα είναι η βαθιά αίσθηση ότι κάθε χρόνο ανάμεσά μας και «μέσα μας γεννιέται ένα Θεός»! Ο Θεός της αγάπης, της ελπίδας και της δικαιοσύνης!
Κάθε χρόνο μας δίνεται η ευκαιρία να αναγεννηθούμε κι εμείς μαζί με τον Χριστό. Γιατί η ενσάρκωση του Θείου Λόγου ανοίγει κάθε φορά μια νέα προοπτική για εσωτερική ανάταση και ανάταξη. Κάνει πιο ζεστούς τους χτύπους της καρδιάς μας και μας βοηθάει να νιώσουμε ότι τα καλά μας συναισθήματα είναι η πιο πολύτιμη κληρονομιά που έχουμε ως ανθρώπινο γένος.
Και τα μηνύματα της ταπεινής φάτνης, που έγινε το πρώτο λίκνο του Θεανθρώπου, «το άδυτον της αναγεννήσεως του κόσμου», είναι πολλά και βαρυσήμαντα. Ο Χριστός με τον ερχομό του σαλπίζει την ισονομία, τη δικαιοσύνη, την ανύψωση των ταπεινών της γης, τη σωτηρία και τη Λύτρωση.
«Ω! της παραδόξου κράσεως! Ο ων γίνεται και ο άκτιστος κτίζεται και ο αχώρητος χωρείται… Τι το περί εμέ τούτο μυστήριον;» (Λόγος ΛΗ΄, εις τα Θεοφάνια, ΕΠΕ τόμ. 5, σελ. 58)
Πράγματι μέγιστο το μυστήριο της Ενανθρώπησης του Κυρίου! Γιατί τη νύχτα των Χριστουγέννων μιλούν οι ουρανοί… Αλλά για να αφουγκραστούμε το μήνυμά τους χρειάζεται σιγή, χρειάζεται να σωπάσουν όλα μέσα μας και γύρω μας, οι φωνές της γης, αλλά και ο θόρυβος της ψυχής μας. Ο ουράνιος λόγος είναι μυστήριο και χρειάζεται ευλαβική σιγή για να τον ακούσουμε.
Αν κατορθώσουμε να κατασιγάσουμε τον γήινο λόγο, τότε μόνο μέσα στη γαλήνη και την ευδαιμονία θα μπορέσουμε να δούμε τους χορούς των Αγγέλων να πλημμυρίζουν με φως τα ουράνια και να ξεχύνουν με μελωδικά κύματα τα δοξαστικά τους, που σμίγουν με τις γλυκόηχες καμπάνες της γης.
Πάνω από όλα, όμως, μαζί με τους «αγραυλούντες ποιμένες» θα νιώσουμε την καρδιά μας να ξεχειλίζει από αγάπη και ευαισθησία για όλους, θα νιώσουμε τη δύναμη της συγχωρητικότητας για ό,τι μας πλήγωσε και θα βρούμε ξανά τη χαρά του «Αγαπάτε αλλήλους».
Νύχτα των Χριστουγέννων Θεϊκή! Στο σύνορο του ουρανού και της γης, στη βαθιά ρωγμή του χρόνου, που «έσπασε» κυριολεκτικά την ανθρώπινη ιστορία σε «πριν και μετά Χριστόν έτη», στο σημείο όπου συμπλέκονται τα επουράνια με τα επίγεια, «ο Υιός του Θεού, Υιός της Παρθένου γίγνεται» και έτσι αθόρυβα, τελειωτικά και ταπεινά σημειώνεται στην αιώνια πορεία η ώρα της επαναπροσέγγισης του Θεού και του ανθρώπου. Η παντοδύναμη θεϊκή Χάρη εναγκαλίζεται την έσχατη ανθρώπινη αδυναμία και εξαλείφει όλες τις αντιθέσεις, χαράζοντας τον ποθεινό δρόμο της επιστροφής πάνω στην απόλυτη Αγάπη.
«Χριστός γεννάται, δοξάσατε! Χριστός εξ ουρανών, απαντήσατε! Χριστός επί γης, υψώθητε!»
Γεμίζει η ψυχή μας με ειρήνη, «την πάντα νουν υπερέχουσα», χορταίνει η λαχτάρα μας για δικαιοσύνη και η προοπτική της αγιότητας θρέφει τα νήματα των ελπίδων μας! Προσανατολιζόμαστε ξανά προς τα άφθαρτα και τα αιώνια και υψωνόμαστε μαζί Του προς τη Δόξα της Βασιλείας Του!
Είναι η ώρα της ενδοσκόπησης, της περισυλλογής και της εσωτερικής κάθαρσης. Είναι η ώρα που η καρδιά μας αγκαλιάζει όλους τους συνανθρώπους μας, χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις, που η σκέψη μας ατενίζει τον «Ήλιον της δικαιοσύνης» και που η πράξη μας καταδεικνύει την εσωτερική μας αναθεώρηση και αναβάπτιση.
«Σήμερον ο Χριστός εν Βηθλέεμ γεννάται εκ Παρθένου, σήμερον ο Άναρχος άρχεται και ο Λόγος σαρκούται, οι Δυνάμεις των ουρανών αγάλλονται και η γη συν τοις ανθρώποις ευφραίνεται, οι μάγοι τα δώρα προσφέρουσιν, οι ποιμένες το θαύμα κηρύττουσιν, ημείς δε ακαταπαύστως βοώμεν: Δόξα εν υψίστοις θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία!»
Πέρα, λοιπόν, από την εσωτερική μας λύτρωση και τη σωτηρία της ψυχής μας, που ευαγγελίζεται η γιορτή των Χριστουγέννων, η πανανθρώπινη γοητεία της βρίσκεται στο αισιόδοξο μήνυμα της παγκόσμιας ειρήνης, μιας προσδοκίας που είναι για όλους μας κυρίαρχη και αποτελεί την προϋπόθεση για την πρόοδο και την ευημερία της ανθρωπότητας. Μιας προσδοκίας που μοιάζει με άπιαστο όνειρο, παρά το υψηλό επίπεδο του πολιτισμού μας.
Τις μέρες αυτές είναι και η ώρα της εξωστρέφειας, της αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας και της συνεργασίας. Με τη σκέψη μας να αγκαλιάζει όλη τη γη και τη δράση μας να ξεκινάει από τους πιο κοντινούς συνανθρώπους μας, ας κάνουμε κάτι ξεχωριστό τα φετινά Χριστούγεννα, ας μην περιοριστούμε στην μέριμνα των δικών μας μόνο, αλλά ας εκφράσουμε έμπρακτα τον αλτρουϊσμό, την ευαισθησία και την ψυχική μας ευγένεια σε κάποιους που την έχουν ανάγκη, σε κάποιους που ενώ βρίσκονται κοντά μας, εμείς αγνοούμε την ύπαρξή τους. Μέσα από μια τέτοια προσέγγιση θα αισθανθούμε το πνεύμα των Χριστουγέννων να συγκλονίζει την ύπαρξή μας και να μας ενδυναμώνει πραγματικά.
Πολλές ευχές σε όλους να νιώσετε την χαρά των Χριστουγέννων, που είναι η ελπίδα, το νόημα των Χριστουγέννων, που είναι η ειρήνη και την καρδιά των Χριστουγέννων, που είναι η αγάπη!
Όλγα Μούσιου-Μυλωνά
Διοικήτρια Κ.Α.Α.Κ.Υ.Α.ΜΕΑ. Καστοριάς