Η Δημοκρατική Αριστερά υποστηρίζει την ανάγκη διαμόρφωσης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου εξόδου από τη χώρα σε προοδευτική κατεύθυνση.
Τόσο στη διαμόρφωση, όσο και στην εφαρμογή αυτού του σχεδίου, σημαντικό ρόλο καλείται να παίξει ο θεσμός της αιρετής Περιφέρειας και οι νέες Περιφερειακές Αρχές, που θα προκύψουν από τις ερχόμενες εκλογές.
Η Δημοκρατική Αριστερά επιδιώκει την ανάδειξη Περιφερειαρχών και Περιφερειακών συμβουλίων που θα συμβάλλουν στην έξοδο από την κρίση, στην ανασυγκρότηση της χώρας, στην ανακούφιση των πολιτών, στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, στη συγκρότηση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού, που θα προωθεί μια νέου τύπου ανάπτυξη. Παρά το ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας και τους θεσμικούς και οικονομικούς περιορισμούς, υπάρχουν οι ευκαιρίες και οι δυνατότητες να αναδειχθούν προοδευτικές πολιτικές που θα συμβάλλουν στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.
Οι ισχυρές περιφέρειες και η ενίσχυση των Δήμων, ενταγμένοι σε μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση του κράτους αποτελούν διαχρονικά, πολιτικό και στρατηγικό στόχο της Δημοκρατικής Αριστεράς.
Κατά συνέπεια η εκλογική αναμέτρηση γα την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση έχει ταυτόχρονα πολιτικά και αυτοδιοικητικά χαρακτηριστικά.
Διαφωνούμε κατηγορηματικά με την επιχειρούμενη πόλωση στο πεδίο των Περιφερειακών Εκλογών και την μετατροπή τους σε δημοψήφισμα για την κεντρική πολιτική σκηνή, που ακυρώνει το αυτοδιοικητικό τους περιεχόμενο. Η αντίληψη αυτή αναπαράγει συντηρητικές, αναχρονιστικές λογικές και πρακτικές που μετέτρεψαν την αυτοδιοίκηση σε “μακρύ χέρι” του κράτους και την οδήγησαν στα σημερινά αδιέξοδα.
Εκφράζουμε την ανησυχία μας για την συμμετοχή του φασιστικού μορφώματος της Χρυσής Αυγής στις Περιφερειακές Εκλογές, μέσω των οποίων επιχειρεί να ανασυγκροτήσει τη δράση της. Καλούμε τους πολίτες, όλες τις δημοκρατικές πολιτικές και αυτοδιοικητικές δυνάμεις να απομονώσουν τη ρητορική του μίσους και να δημιουργήσουν ένα πλατύ μέτωπο απέναντι στις εθνικιστικές, ρατσιστικές, αντιδημοκρατικές συμπεριφορές και ιδέες.
Οι Περιφερειακές μας οργανώσεις σε όλη την Ελλάδα ήδη προχωρούν σε αποτίμηση της παρουσίας των Περιφερειακών Αυτοδιοικητικών Κινήσεων την προηγούμενη τριετία, τις δυνατότητες διεύρυνσης και συμμαχιών με άλλες τοπικές αυτοδιοικητικές δυνάμεις και πρόσωπα και θα καταθέσουν τις προτάσεις τους έως τις 15 Φεβρουαρίου.
Η Δημοκρατική Αριστερά επιδιώκει τη συγκρότηση συμπαρατάξεων στη βάση προγραμματικών συμφωνιών, που 1. Θα αποτυπώνουν την προοδευτική, δημοκρατική αντίληψη για τα κοινωνικά και αναπτυξιακά ζητήματα της περιφέρειας και την έξοδο από την κρίση. 2. Θα στηρίζουν το αίτημα για ολοκλήρωση της μεταφοράς αρμοδιοτήτων και πόρων στην αιρετή Περιφέρεια. 3. Θα αναλάβουν πρωτοβουλίες για τον σχεδιασμό και την προώθηση πολιτικών μιας άλλου τύπου ανάπτυξης, που θα αξιοποιεί τα τοπικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. 4. Θα υλοποιήσουν πολιτικές για την αρμονική σύνδεση της οικονομικής δραστηριότητας με την προστασία του περιβάλλοντος, την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση σήμερα
Η θέσπιση της αιρετής Περιφέρειας πέραν του συγχρονισμού της ελληνικής διοικητικής οργάνωσης με αντίστοιχα ευρωπαϊκά δεδομένα, ήταν μια σημαντική μεταρρύθμιση που δίνει τη δυνατότητα για μια νέου τύπου αναπτυξιακή πρόταση, ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο. Υπάρχει το απαραίτητο γεωγραφικό και πληθυσμιακό μέγεθος που θα σηκώσει το βάρος της ανασυγκρότησης κατά τόπους, ενταγμένο πάντα σε ένα ευρύτερο σχέδιο για όλη τη χώρα.
Ο «Καλλικράτης» άλλαξε τα πολιτικά και τα γεωγραφικά δεδομένα της αυτοδιοίκησης, επιχειρώντας μια ριζική μεταρρύθμιση. Δεν αποτέλεσε όμως τμήμα μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης που θα αφορούσε το Κεντρικό Κράτος, το οποίο παραμένει μέχρι σήμερα γραφειοκρατικό και δυσανάλογα σπάταλο. Συνέπεσε με τη δημοσιονομική κρίση, με αποτέλεσμα να μην μεταφερθούν οι αναγκαίοι πόροι, που αποτελούν προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της. Μ΄ ένα λόγο η συνολική μεταρρύθμιση παρέμεινε μετέωρη και στάσιμη. Παράλληλα, αποτελεί οπισθοχώρηση και αντιμεταρρρυθμιστική προσπάθεια η αιφνιδιαστική, αυταρχική και ασχεδίαστη απόφαση της Κυβέρνησης για αφαίρεση αρμοδιοτήτων από την Τοπική Αυτοδιοίκηση (Δημοτική Αστυνομία- σχολικοί φύλακες).
Αποδεικνύεται ότι τα νέα αιρετά περιφερειακά όργανα δεν μπόρεσαν να υλοποιήσουν στον αναγκαίο βαθμό τον αυτοδιοικητικό τους ρόλο με προγραμματικό και επιτελικό έργο.
Προφανώς αναδεικνύονται όλες οι αρνητικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης αλλά και φαινόμενα γραφειοκρατίας, συγκεντρωτισμού, περιορισμένου κοινωνικού ελέγχου, απουσίας συμμετοχικών διαδικασιών.
Η περιφερειακή αυτοδιοίκηση ψάχνει να βρει τον βηματισμό της, καθώς, ακόμη και σήμερα, α) οι περιφέρειες δεν έχουν ισχυρή νομιμοποίηση στη συνείδηση των πολιτών. Σ’ αυτό συντελεί και η απουσία χωρικής, πολιτικής και κοινωνικής σαφήνειας και συνοχής, που θα δημιουργούσε την αίσθηση της «ενότητας» και β) εξακολουθεί να έχει κυρίαρχο ρόλο η αποκεντρωμένη διορισμένη περιφερειακή αυτοδιοίκηση.
Κατά συνέπεια, παραμένει ζητούμενο η ολοκλήρωση της επιχειρούμενης μεταρρύθμισης, με περιορισμό του κεντρικού κράτους στον επιτελικό του ρόλο, με ουσιαστική Αποκέντρωση εξουσιών στην Αιρετή Περιφέρεια – στην Μητροπολιτική Αυτοδιοίκηση - σε ισχυρούς ΟΤΑ, με ενίσχυση των πόρων (κρίνοντας αναγκαία τη φορολογική μεταρρύθμιση), με παράλληλη όμως αλλαγή και στο μοντέλο της μονοπρόσωπης πολιτικής και εκτελεστικής διεύθυνσης των φορέων της Αυτοδιοίκησης και την ενίσχυση των συλλογικών σχημάτων.