Είναι γνωστό ότι στη χώρα μας τα νοικοκυριά πλήττονται περισσότερο από κάθε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα (1) από ενεργειακή φτώχεια. Ιδίως το φετινό Χειμώνα που οι τιμές των καυσίμων έχουν αυξηθεί, αλλά και οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες από τις περασμένες χρονιές, η κατάσταση είναι απελπιστική. Αυτό έχει διάφορες επιπτώσεις, με πιο δραματική την τεκμηριωμένη αύξηση των θανάτων του Χειμώνα που στη χώρα μας (μαζί με την Πορτογαλία και τη Μ. Βρετανία) που είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη(2). Για να μετριαστεί το πρόβλημα ευρείες ομάδες του πληθυσμού με χαμηλά ή μέτρια εισοδήματα έχουν πρόσβαση σε φτηνότερο πετρέλαιο θέρμανσης (επίδομα θέρμανσης) ή ηλεκτρικό ρεύμα (κοινωνικό τιμολόγιο ΔΕΔΔΗΕ).
Δυστυχώς, όπως και με άλλες πολιτικές για την αντιμετώπιση της φτώχειας, ο σχεδιασμός των σχετικών μέτρων γίνεται έχοντας υπόψιν τους φτωχούς των αστικών περιοχών οι οποίοι θερμαίνουν τα νοικοκυριά τους με πετρέλαιο ή ηλεκτρικά σώματα. Όπως και σε άλλες παραμέτρους της υλικής στέρησης που προκαλεί η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός, η πολιτεία αντιμετωπίζει την φτώχεια στις πόλεις ως τραγωδία και λαμβάνει μέτρα αντιμετώπισης ή ανακούφισης και την φτώχεια στα χωριά ως φυσιολογική κατάσταση που δεν χρειάζεται ή δεν επιδέχεται παρέμβαση.
Στην ύπαιθρο, το βασικό μέσο θέρμανσης είναι καυσόξυλα που οι κάτοικοι στα χωριά της χώρας μας προμηθεύονται από τα δασαρχεία με βάση την πολιτική της Κρατικής Εκμετάλλευσης Δασών (ΚΕΔ). Επιπρόσθετα, μερικές ομάδες πληθυσμού (ανάπηροι, πολύτεκνοι, μακροχρόνια άνεργοι και συνταξιούχοι ΟΓΑ) που θεωρούνται ευάλωτες τα προμηθεύονται με μια έκπτωση 25%. Αυτή την έκπτωση δηλαδή δεν την δικαιούνται άπορα νοικοκυριά που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Για παράδειγμα νοικοκυριά που είναι δικαιούχοι τους προγράμματος Επισιτιστικής Βοήθειας (ΤΕΒΑ, με εισόδημα κάτω από 3000€ το χρόνο για μονομελές νοικοκυριό) παρότι δικαιούνται πρόσβαση σε δωρεάν τρόφιμα οφείλουν να πληρώσουν στην πλήρη τιμή που πληρώνουν οι μη φτωχοί (και μάλιστα εφάπαξ και μετρητοίς στα κατά τόπους δασαρχεία) τα καυσόξυλα του Χειμώνα.
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι άποροι κάτοικοι της υπαίθρου αναγκαστικά καταλήγουν να προμηθεύονται τα καυσόξυλα που χρειάζονται λίγα λίγα και σε υψηλές τιμές από εμπόρους. Τελικά δηλαδή, οι φτωχοί θερμαίνονται με υψηλότερο κόστος απ’ ότι οι μη φτωχοί κάτοικοι της υπαίθρου. Θεωρώντας απαράδεκτη την κατάσταση αυτή ο Δήμος Πρεσπών απευθύνθηκε στον υπουργό αναπληρωτή περιβάλλοντος τον Ιούλιο του 2016 εκθέτοντας το πρόβλημα και ζητώντας κατ’ ελάχιστον τροποποίηση της σχετικής απόφασης ώστε και οι πιστοποιημένοι άποροι καθώς και οι μονογονεϊκές οικογένειες να μπορούν αγοράζουν ξύλα σε μειωμένες τιμές.
Δυστυχώς δεν υπήρξε κάποια ενέργεια από την πλευρά του υπουργείου και γι’ αυτό ο Δήμος Πρεσπών προχώρησε στην προμήθεια 240 κμ καυσόξυλων από το Δασαρχείο Φλώρινας τα οποία διένειμε σε απόρους και μονογονεϊκές οικογένειες με βάση εισοδηματικά κριτήρια. Η δράση αυτή ήταν, βάση αποτελέσματος, από τις πιο πετυχημένες κοινωνικές δράσεις του Δήμου μας. Προφανώς όμως δεν είναι επαρκής ούτε βιώσιμη μακροπρόθεσμα, Είναι λοιπόν σημαντικό να αναληφθεί δράση σε εθνικό επίπεδο. Θεωρούμε λοιπόν απαραίτητο, το υπουργείο Περιβάλλοντος και το υπουργείο κοινωνικής αλληλεγγύης να διαμορφώσουν σχετική πολιτική που κατά τη γνώμη μας πρέπει να περιλαμβάνει
Τη διάθεση από τα δασαρχεία μιας ποσότητας καυσόξυλων σε άπορους μόνιμους κάτοικους ορεινών και παραδασόβιων οικισμών δωρεάν μέσω του προγράμματος ΤΕΒΑ ή από άλλους πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού ταμείου
Την συμπερίληψη όλων των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού και ιδίως των απόρων (που έχουν πιστοποιηθεί στο πρόγραμμα ΤΕΒΑ ή στο Κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης) καθώς και των μονογονεικών οικογενειών στους δικαιούχους ειδικής (χαμηλότερης) τιμής από την ΚΕΔ.
Δήμαρχος Πρεσπών
Παναγιώτης Πασχαλίδης
ΠΗΓΗ