Πρόκειται για την πιο φιλόδοξη και σύνθετη μεταρρυθμιστική παρέμβαση, ώστε το αγαθό της ενέργειας να παρέχεται σε φτηνή τιμή, με ασφάλεια κι επάρκεια σε όλους τους Έλληνες καταναλωτές. Εργαλείο, ο διαφανής ανταγωνισμός, η διαμόρφωση δύο ισχυρών παρόχων ενέργειας, της «Μικρής» και της «Μεγάλης» ΔΕΗ, που με την ισχυρότατη ένεση ρευστότητας των 2.0δις € από την πώληση των μονάδων, μπορούσε να γίνει ο μεγάλος ενεργειακός παίχτης των Βαλκανίων.
Η γειτονική Ιταλία το 1999, με πρωθυπουργό τον κεντροαριστερό Massimo D’Alema, αποφάσισε να πουλήσει σταθμούς της ιταλικής ΔΕΗ (ENEL), ηλεκτροπαραγωγής, που αντιστοιχούσαν στο 30% της εγκατεστημένης ισχύος. Η ρευστότητα που απέκτησε η ENEL, όχι μόνο δεν την έβλαψε, αλλά αντίθετα, της επέτρεψε να επεκταθεί σε 40 χώρες της Ευρώπης και Αμερικής και να τετραπλασιάσει τα έσοδά της, από 22 δις € το 1999, σε 85 δις € το 2012.
Ανάλογη ήταν η πορεία της πορτογαλικής EDP το ίδιο χρονικό διάστημα, η οποία σήμερα έχει κεφαλαιοποίηση 20 φορές υψηλότερη της ΔΕΗ, με τον ίδιο περίπου αριθμό πελατών και κύκλο εργασιών.
Η «Μικρή» ΔΕΗ, κατά το ανάλογο της ENEL, προέβλεπε τη δημιουργία μιας βιώσιμης μεγάλης ενεργειακής εταιρείας που θα κατείχε το 30% της παραγωγής, το 30% των πελατών, το 30% των υπαλλήλων, το 30% των δανείων και βαρών. Με άλλα λόγια, ένας δεύτερος σοβαρός ενεργειακός παίχτης, για να επωμιστεί τους απλήρωτους λογαριασμούς, το επιχειρηματικό ρίσκο, την ενεργειακή ασφάλεια κι ασφαλώς τον ανταγωνισμό για μείωση των τιμολογίων του ηλεκτρισμού.
Η μεγάλη αυτή διοικητική – επιχειρηματική μεταρρύθμιση, που για δημόσιες επιχειρήσεις, αποτελεί υπόδειγμα για παρεμβάσεις δομικού χαρακτήρα ενός προοδευτικού, παραγωγικού μοντέλου, για νέο πλούτο, ανταγωνισμό, επενδύσεις, προστασία του καταναλωτή, είχε προσελκύσει το ενδιαφέρον όλων των μεγάλων ενεργειακών εταιρειών της Ευρώπης, που το είχαν εκδηλώσει έμπρακτα.
Είναι βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μου η λυσσαλέα αντίδραση των εκπροσώπων του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και του ίδιου του τότε Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος ζητούσε δημοψήφισμα για την ιδιωτικοποίηση του 30% της ΔΕΗ. Ένα αίτημα που σήμερα θέλει να ξεχάσει, αφού ο ίδιος με την υπογραφή του το καλοκαίρι του 2015 (ν.4336/2015), συμφώνησε στη συρρίκνωση από 90% σε 50% των πελατών, δηλ. μείωση κατά 40%, με μηδέν (0) αντάλλαγμα! Με μηδενικό αντάλλαγμα!!! Επικράτησε η ιδεοληπτική πολιτική απάτη, της κρατικής κατοχής του δήθεν 51% των μετοχών της ΔΕΗ. Φεύ όμως, μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, το ΤΑΙΠΕΔ που κατέχει το 17% των μετοχών της ΔΕΗ αποφάσισε την προκήρυξη διαγωνισμού για πώληση του ποσοστού του. Έτσι, λόγω μνημονίου Τσίπρα, 40% μείωση σε κύκλο εργασιών κι επιπλέον πώληση του 17% του ΤΑΙΠΕΔ.
Η Μικρή ΔΕΗ (ν.4273/2014), θα εξασφάλιζε 2δις € ρευστό στα ταμεία της ΔΕΗ και η εθνική οικονομία επένδυση άλλο 1-1.5δις €, από την υποχρέωση του αναδόχου να κατασκευάσει το εργοστάσιο ΜΕΛΙΤΗ ΙΙ στη Φλώρινα, ενώ η αναβάθμιση των Μονάδων του ιδιώτη και της ΔΕΗ, άλλα 2δις €.
Στο υποκριτικό επιχείρημα ότι δήθεν ξεπουλιέται εθνικός πλούτος, ας δούμε ποιες χώρες έχουν από 2 έως 5 «Μικρές» ΔΕΗ: Βέλγιο, Κροατία, Δανία, Ιταλία, Λουξεμβούγο, Σλοβενία, Σουηδία, Αυστρία, Βουλγαρία, Φινλανδία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία. Οι χώρες αυτές προφανώς ούτε ξεπούλησαν τον εθνικό τους πλούτο, ούτε διακινδύνευσαν την ενεργειακή τους ασφάλεια, ούτε υπέστησαν την καταδίκη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όπως τελικά έγινε στην Ελλάδα του κ. Τσίπρα.
Το 2014 η ΔΕΗ κατέγραψε κέρδη προ φόρων 137 εκατ. €. Αντίθετα, το 2015 κατέγραψε ζημιές 106 εκατ. €. Τα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζει σήμερα, οι αυξημένες δανειακές ανάγκες και η κατάρρευση της χρηματιστηριακής αξίας από 2,5 δις € το 2014, σε 0,6 δις € σήμερα, οφείλονται τόσο στην τυχοδιωκτική και ανερμάτιστη κυβερνητική πολιτική, όσο και στη στάση πληρωμών των καταναλωτών, ύψους 2.5-3δις €. Πρόκειται για τους ίδιους καταναλωτές που για το εξίσου σημαντικό αγαθό της τηλεφωνίας, διαμορφώνουν στον ΟΤΕ για το 2015 επισφαλείς απαιτήσεις μόλις 90 εκατ. €.
Η κυβέρνηση αντικατέστησε το μοντέλο της Μικρής ΔΕΗ με το στρεβλό ΝΟΜΕ που εφαρμόστηκε στη Γαλλία, κυρίως λόγω της εκεί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά 80% από πυρηνικούς σταθμούς, η πώληση των οποίων από τη γαλλική ΔΕΗ (EDF) σε ιδιώτες δεν είναι επιθυμητή, εξαιτίας του αντικειμενικού προβλήματος πυρηνικής ασφάλειας.
Τον Ιανουάριο 2015 παραδώσαμε μια εταιρεία με κύκλο εργασιών 5.5 δις € και υπέγραψαν να συρρικνωθεί στα 3.0 δις €, αλλά να συνεχίσει να έχει τα ίδια δάνεια, τις ίδιες υποχρεώσεις, τα ίδια κόστη λειτουργίας. Τους τελευταίους μήνες, οι διεθνείς οίκοι έχουν υποβαθμίσει 4 φορές τη μετοχή της ΔΕΗ που βρίσκεται σε καθεστώς CreditWatch negative. Πραγματικό οικονομικό θαύμα, που μόνο δήθεν αυταπατώμενοι πολιτικοί ψεύτες μπορούν να το καταφέρουν.
Η εταιρεία έχει ουσιαστικά κηρύξει στάση πληρωμών προς τους προμηθευτές, αλλά και την υπόλοιπη ενεργειακή αγορά με πάνω από 1,5 δις €.
Πιθανή χρεωκοπία της ΔΕΗ που θα συμπαρασύρει ολόκληρη τη χώρα, δεν θα έχει μόνο πολιτικές συνέπειες γι’ αυτούς που παίζουν στα ζάρια τη μοίρα της χώρας.
- Ο Γιάννης Μανιάτης είναι βουλευτής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, πρώην υπουργός Ενέργειας.
(Καθημερινή)