Στην περιοχή μας είναι γεγονός ότι υπάρχουν ακίνητα για να κατοικήσει ή να φιλοξενηθεί τετραπλάσιος,τουλάχιστον,πληθυσμός κι ανάλογες επιχειρηματικές δραστηριότητες,όσο κι αν σε πολλά έχει αφήσει πάνω τους τα σημάδια του ο χρόνος και η εγκατάλειψη!
Κι αν υπάρχει στόχευση και σκοπός για αντίστροφη κίνηση,στην επάνοδο,στην παλλινόστηση, στην επισκεψιμότητα και την τοπική ανάπτυξη,το πρώτο πράγμα που πρέπει να μελετάται,από πολύ πριν, είναι η ευχέρεια και η δυνατότητα στέγασης,δράσης ή φιλοξενίας ή όλα μαζί!
Όλοι μέχρι σήμερα αναλώνονται σε έργα βιτρίνας, μέχρι και βελτιώσεις ορισμένων εκ των κτιρίων, αναπλάσεις ποταμών, σχέδια για βιώσιμες πόλεις κλπ, για τους νυν κατοίκους, άντε και κανένα λεωφορείο με ΚΑΠΗ ή μαθητές λυκείου με τις εκδρομές τους!
Βάλε σε αυτά και κάποιους χορούς και εκδηλώσεις επιτόπιες και σημειωτόν, στυλ πανηγύρι χωριού, με σουβλάκι! Βάλε και το χειμώνα φωτιές στην πλατεία Ηρώων και τέλος!
Και κατά τη διάρκεια των εορτασμών και των εκδηλώσεων, όλοι μεταξύ μας, όλο λιγότεροι!
Κι η ψυχή σου κλείνει και πιάνεται, βλέποντας νεοκλασσικά ερημωμένα και μισοπεσμένα, σπίτια ακατοίκητα, μαγαζιά κλειστά, διαμερίσματα χωρίς φώτα, με χώμα από τη βροχή και τον άνεμο στα μπαλκόνια, χόρτα στις αυλές!
Δημόσια κτίρια και γήπεδα και οικόπεδα εγκαταλειμμένα, σπιτάκια μεταξύ των μεγαθήριων από μπετόν να βουλιάζουν στο μικρό οικοπεδάκι τους, χορταριασμένα οικόπεδα, στρατόπεδα έρημα και εγκαταλειμμένα, κτίρια σχολών και σχολικών εγκαταστάσεων, παλιά ξενοδοχεία και κέντρα διασκέδασης στοιχειωμένα, μπουάτ και πισίνες και όλόκληρα τετράγωνα παλιών δραστηριοτήτων να αναπολολούν περασμένα μεγαλεία και να μην έχουν ούτε που να τα διηγηθούν, ούτε μια πινακίδα, ούτε μια γραμμή στην τοπική ιστορία!
Στην πόλη βλέπεις και πολλά διαμερίσματα προίκες και κατοικίες πόλης ανθρώπων από τα χωριά και ανθρώπων που ζουν στα αστικά κέντρα και την ξενητιά, τα περισσότερα ξενοίκιαστα, δεν έχουμε πια Στρατό, Υποδομές, Σχολές αστέγαστες, ΔΕΗ και ορυχεία κλειστά, μαγαζιά κλειστά!
Κι αν βγείς στον πηγαιμό για τα χωριά μας, εκεί είναι που σου πνίγεται και σου σφίγγεται η ψυχή!
Κέντρα νεότητας και λέσχες νέων, σπίτια παιδιού και σχολεία ερημωμένα όλα , χωρίς παιδιά και χωρίς μέλλον, μύλοι γκρεμισμένοι και ερημωμένοι, σπίτια και αυλές και σταύλοι να χάσκουν ανοιχτοί από παντού, μέσα αφημένα παλιά νοικοκυριά,σε μισογκρεμισμένα ντουβάρια, χωρίς παράθυρα!
Ένα, το πολύ δύο μικροκαφενέδες, που παίζουν ξηρή 2-3 που απόμειναν, γέροι κι αυτοί, χωρίς συγκοινωνία, χωρίς επικοινωνία, με το ζόρι ρεύμα και σταθερό τηλέφωνο και ύδρευση και αποχέτευση από παλιά, με τα προβλήματά της!
Αλλά και η επιχειρηματικότητα, αγροτική και μη, έχει τα χάλια της, εγκαταλειμμένα εργοστάσια ζωοτροφών και τυροκομεία, γκρεμισμένες μονάδες διάφορων ειδών ( πτηνοτροφεία, μέχρι χοιροτροφεία) , κέντρα διασκεδάσεων , εμπορικά πολυκαταστήματα, αγροτικές αποθήκες διάσπαρτα, που έσφυζαν από ζωή και δράση!
Στον ίδιο μακάβριο κατάλογο οι μαθητικές Κατασκηνώσεις Κλαδορράχης, κι ότι κατά καιρούς λειτούργησε και μεγαλούργησε!
Μια τοπική κοινωνία που ζει τις αντιθέσεις της και τα φαντάσματά της, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς σχέδιο χωρίς μέλλον!
Κι όμως, αυτή η κοινωνία και αυτός ο τόπος και μπόρεσε και μπορεί να θρέψει πολλούς περισσότερους από όσους έτρεφε παλαιότερα, την εποχή που κανείς δεν έμαθε στα έτοιμα και τα δανεικά του Κέντρου, την εποχή που οι πατεράδες και οι παππούδες μας ήταν παραγωγοί και δημιουργοί και πωλητές, κι όχι επαίτες στα πολιτικά γραφεία και τις κλαδικές, την εποχή που η κοινωνία πίστευε στον εαυτό της και τις δυνάμεις της, όσο βέβαια την άφηναν οι συνθήκες των πολέμων και των τότε συναφών!
Σαφώς και πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένο σχέδιο αντιστροφής, χρησιμοποιώντας αφενός την διασπορά του τόπου, στα 4 σημεία του ορίζοντα , μια ήδη οκταπλάσια αγορά και εκκλησία του Δήμου, κι ακόμα τόσες άλλες αγορές παγκόσμια, τοπικές επενδύσεις με εκτός της περιοχής μας κεφάλαια, κι αυξημένη επισκεψιμότητα!
Στοχευμένη κι άλλη αγορά σε όλο τον κόσμο, κι εκτός της ήδη δικής μας, όπου γης!
Στόχος η ορεινή και η οροπεδινή μας ανάπτυξη, με κάθε προβλεπόμενο και μη τρόπο!
Όλα αυτά τα σχέδια και τα πλάνα απαιτούν όχι μόνο πολλαπλάσια στέγαση, αλλά και λοιπή οικιστική δυναμική ( φυσική δόμηση κλπ) και δυναμική υποδομών!
Προς τούτο δεν αρκεί απλώς μια καταγραφή όλων των κτιριακών και λοιπών υποδομών της περιοχής αλλά η ένταξή τους στη λειτουργικότητα όλου του προηγούμενου σχεδίου πλέγματος επισκεψιμότητας και επιχειρηματικότητας , με πρόβλεψη τον άμεσο πολλαπλασιασμό της τοπικής οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας !
Αυτό όμως δεν γίνεται μόνο με αναμονή στην ένταξη των διαφόρων προγραμμάτων Κράτους και Ευρώπης! Βεβαίως να παίρνουμε ότι μας αναλογεί, βεβαίως και όσα περισσότερα!
Αλλά δεν αρκεί, είμαστε ήδη σαν περιοχή πολύ πίσω, στα περισσότερα!
Οι χαμηλές πτήσεις μας σαν περιοχή πρέπει κάποια στιγμή να τελειώσουν, να μάθουμε να μην περιμένουμε τους …άλλους και την καθοδήγηση των… μεγάλων, να βγούμε μπροστά στην πρωτοπορία δράσεων, για να υπάρξει το μέλλον που ονειρευόμαστε!
Χρειάζεται πολύ διαφορετικό οικονομικό αναπτυξιακό πλάνο, με την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων εκτός περιοχής, που θα οργανώσουν τοπικές οικονομικές και κοινωνικές δομές βελτίωσης της επιχειρηματικότητας , αύξησης της παραγωγικότητας , αύξηση της οργανωμένης επισκεψιμότητας ,δημιουργία αιτίων και αποτελεσμάτων τοπικής αυτογενούς ανάπτυξης!
Κων/νος Χ. Μπομπότας