Με την παρουσίαση της νέας έκδοσης της «Σύγχρονης Εποχής» «Βίτσι – Στα βήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας» (ιστορικός – ταξιδιωτικός οδηγός), από τον Θανάση Λεκάτη, δημοσιογράφο του «Ριζοσπάστη», στο παλιό Δημαρχείο των Πρεσπών, ξεκίνησαν οι διήμερες εκδηλώσεις που οργάνωσε η Επιτροπή Περιοχής Δυτικής Μακεδονίας του ΚΚΕ και κορυφώνονται αύριο Κυριακή με πολιτική συγκέντρωση που θα γίνει στις 11.30 π.μ., στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δήμου Φλώρινας.
Μετά το τέλος της εκδήλωσης θα πραγματοποιηθεί πορεία προς το μνημείο των μαχητών του ΔΣΕ που έπεσαν στη Μάχη της Φλώρινας, όπου θα γίνει και κατάθεση στεφάνων.
Στην αποψινή εκδήλωση στο παλιό δημαρχείο των Πρεσπών, παραβρέθηκε αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ.
Παραβρέθηκε επίσης και χαιρέτισε ο δήμαρχος Πρεσπών Παναγιώτης Πασχαλίδης. Αναφέρθηκε στην αποδόμηση των κοινωνιών και των χωριών τους, στην απομόνωση που ακολούθησε την μεταπολεμική περίοδο από την υπόλοιπη χώρα, την καχυποψία του κράτους απέναντι στην περιοχή που όπως είπε, σημάδεψαν την εξέλιξη των πραγμάτων επί δεκαετίες. Τόνισε ότι «σήμερα σχεδόν 70 χρόνια και δύο γενιές μετά, μπορούμε χωρίς φόβο να μελετήσουμε και να τιμήσουμε την ιστορία μας. Να διδαχθούμε από αυτή και να χτίσουμε το μέλλον μας. (…) Σήμερα που η φωτιά φουντώνει στα Βαλκάνια εμείς στοχεύουμε να κάνουμε την Πρέσπα παράδειγμα φιλίας και συνεργασίας των γειτονικών λαών».
Πλήθος κόσμου της περιοχής που γέμισε την αίθουσα της εκδήλωσης, παρακολούθησε με ενδιαφέρον την πρώτη επίσημη παρουσίαση του ιστορικού ταξιδιωτικού οδηγού που είναι αφιερωμένος στους μαχητές του ΔΣΕ, ευρύτερα στους κατοίκους της συγκεκριμένης περιοχής που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βοήθησαν σ’ αυτήν την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης, στην ένοπλη αντιπαράθεση με την αστική τάξη. Επίσης πήρε στα χέρια του και ξεφύλλισε αντίτυπα της έκδοσης που εκτίθονταν στο χώρο.
Ο Θανάσης Λεκάτης μεταξύ άλλων σημείωσε:
«Η αστική τάξη έχει κάθε λόγο να συκοφαντεί αυτόν τον αγώνα. Έχουμε κι εμείς κάθε λόγο να προβάλουμε αυτόν τον αγώνα σαν παράδειγμα για το πως πρέπει να εξελιχθούν τα πράγματα ώστε να γίνει η εργατική τάξη ο αφέντης της δικής της δουλειάς.
Σε αυτόν εδώ τον τόπο ο λαός του έχτισε την Ελεύθερη Ελλάδα. Και την έχτισε και στη διάρκεια της τριπλής κατοχής (Ιταλικής, Γερμανικής, Βουλγάρικης) και στην περίοδο της ένοπλης αναμέτρησης με την αστική τάξη και τους Αμερικανοβρετανούς υποστηρικτές της.
Το τι συνέβη σ’ αυτόν τον τόπο εκείνα τα χρόνια προσπαθεί να δείξει αυτός ο ιστορικός ταξιδιωτικός οδηγός, σαν πρόταση – πρόκληση στις επόμενες γενιές των μαχητών.
Εδώ σ’ αυτόν τον τόπο, ο λαός έδειξε ότι η αστική τάξη δεν είναι ανίκητη. Παρότι η στρατιωτική ήττα σφράγισε για δεκαετίες τις εξελίξεις, η συλλογική λαϊκή μνήμη κράτησε όρθιο το κύριο: Τη δυνατότητα του λαού να καθορίζει τη ζωή του. Πέταξε στα σκουπίδια τα κηρύγματα μίσους του Καντιώτη, κράτησε περήφανη στη μνήμη τη γνώση για την τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ.
Η αστική τάξη προσπάθησε αρκετές φορές να διχάσει το λαό της περιοχής για να κρατήσει τη δική της εξουσία. Έφερε τους πρόσφυγες για να χτυπήσει τους ντόπιους. Ενώθηκαν ντόπιοι και πρόσφυγες και σήκωσαν κεφάλι όταν η αστική τάξη το ‘βαζε στα πόδια ή συνεργάζονταν με τους κατακτητές. Κι όταν εξόρισε ντόπιους και πρόσφυγες έφερε τους βλάχους για να υπερασπίσουν την κυριαρχία της. Και πάλι έχασε. Ντόπιοι, πρόσφυγες και βλάχοι στο πέρασμα του χρόνου έγιναν ένα. Αργά και βασανιστικά στήνουν όρθια της ζωή τους, μαθαίνουν στην πράξη ότι δεν έχουν να περιμένουν από το δοβλέτι, ότι μόνοι τους πρέπει να σηκωθούν ορθοί. Ξανά και ξανά συναντιώνται με το ΚΚΕ.
Η αστική τάξη συνεχίζει να προκαλεί τη συλλογική λαϊκή μνήμη. Πρόσφατο φρούτο οι αναθεωρητές της ιστορίας. Που προσπαθούν να πείσουν ότι πρέπει να καταδικαστεί η βία απ’ όπου κι αν προέρχεται. Δεν μιλάνε για τη βία της αστικής τάξης. Θέλουν να προλάβουν την οργάνωση της οργής των λαϊκών στρωμάτων. Θέλουν στο όνομα της μη βίας να εγκαταστήσουν το νέο αστυνομικό κράτος, αυτό που καλείται πλέον να στηρίξει τους αγωγούς της ενέργειας, τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών που με των λαών το αίμα τη γη ξαναμοιράζουν.
Ο ιστορικός οδηγός έχει πυρήνα του την εξουσία στην Ελεύθερη Ελλάδα. Αν και μακρυά απ’ αυτό που σήμερα χαρακτηρίζουμε λαϊκή εξουσία, τότε έγιναν πράγματα προχωρημένα».
Συλλογική δουλειά – πολύχρονη έρευνα
Ο νέος ιστορικός – ταξιδιωτικός οδηγό για το Βίτσι, αποτελεί συλλογικό προϊόν μιας πολύχρονης έρευνας, τόσο στα ιστορικά αρχεία όσο και στο ίδιο το γεωγραφικό πεδίο. Ο οδηγός κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τη «Σύγχρονη Εποχή» και αποτελεί εκδοτική συνέχεια του αντίστοιχου οδηγού για τον Γράμμο. Αφετηρία για τη δημιουργία του ήταν το 1996, όταν στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 50 χρόνια του ΔΣΕ, μια μεγάλη ομάδα επιζώντων μαχητών επισκέφθηκαν τους χώρους της νιότης τους.
Τότε εντοπίστηκε για πρώτη φορά ο ομαδικός τάφος των μαχητών που έπεσαν στη μάχη της Φλώρινας, τότε πατήθηκαν ξανά τα εδάφη όπου εκπαιδεύονταν οι μαθητές της Σχολής Αξιωματικών του ΓΑ του ΔΣΕ στον Λαιμό της Πρέσπας, τότε έγινε η ανάβαση έως πάνω στις Πόρτες κάτω από την ψηλότερη κορυφή του Βίτσι, την 2123, και αποκτήθηκαν οι πρώτες γνώσεις για το Μάλι Μάδι, που έστεκε δυτικά και απέναντι.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, εκτός από τα ταξίδια στην περιοχή υπήρχε πλέον στη διάθεση των ερευνητών ένα μεγάλο μέρος από το Αρχείο του ΚΚΕ, που άνοιγε καινούργιους δρόμους στην έρευνα. Πολύτιμη ήταν η βοήθεια από κατοίκους της περιοχής, ειδικά στα χωριά που μετράνε εκατοντάδες νεκρούς στον αγώνα. Σημαντική ήταν επίσης η γνώση για τα μονοπάτια που πρόσφεραν φίλοι ορειβάτες από τη Φλώρινα και την Καστοριά.
Απόλυτα αναγκαία ήταν η μαρτυρία συντρόφων, επιζώντων μαχητών του ΔΣΕ, που περπάτησαν ξανά σ’ αυτά τα βουνά και χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσαν να διευκρινιστούν μερικές ιδιαίτερες πλευρές των μαχών.
Σε ό,τι αφορά τα περιεχόμενα, στον οδηγό περιλαμβάνονται 220 χιλιόμετρα περπατημένα μονοπάτια, 166 έγχρωμες φωτογραφίες, 34 σύγχρονοι χάρτες, 79 ασπρόμαυρες φωτογραφίες και έγγραφα από το Αρχείο του ΚΚΕ. Τρεις μεγάλες μάχες παρουσιάζονται εκτενώς: Η μάχη στο Μάλι Μάδι, η μάχη της Φλώρινας και οι μάχες της τελικής αναμέτρησης.
Ειδική αναφορά γίνεται στην περιοχή της Ελεύθερης Ελλάδας, στην υγειονομική υπηρεσία, στη συμμετοχή των γυναικών, με φωτογραφίες ιστορικές και σύγχρονες, καθώς και με χάρτες προσέγγισης των σημείων. Ορισμένα σημεία ξεχωριστού ιστορικού ενδιαφέροντος παρουσιάζονται αυτοτελώς, όπως οι Πολενάτες και τα Κουκλουθούρια. Τέλος, στο παράρτημα παρατίθενται οι μάχες της τελικής αναμέτρησης στον Γράμμο έως τις 29 Αυγούστου 1949, μαζί με τις σχετικές διαδρομές.
Στις σελίδες με πρόσθετα υλικά υπάρχει αυτή που παραθέτει χρήσιμες ιστορικές πηγές, με αναφορά και σε έναν μεγάλο αριθμό εγγράφων από το Αρχείο του ΚΚΕ. Όπως επίσης και η σελίδα που παραθέτει ηλεκτρονικές διευθύνσεις, όπου είναι αποθηκευμένες διαδρομές σε μορφή gpx για χρήση σε συσκευές GPS.
video και φώτο: εδώ