Ευχάριστη έκπληξη και για μένα, όπως και για πολλούς άλλους, υποθέτω, το νέο βιβλίο «Με αφορμή μια φωτογραφία» με συνδημιουργούς μαθητές της Γ΄ τάξης του Λυκείου, που με ποιοτικό κέντρισμα τις καλαίσθητες ασπρόμαυρες φωτογραφίες του καθηγητή Βασίλη Χρυσοχοΐδη, αποτύπωσαν κομμάτια της σκέψης και της ψυχής τους και μας έκαναν κοινωνούς των εσώψυχων ανησυχιών και των οραμάτων τους.
Άλλωστε, η κοινωνικοποιητική λειτουργία των εκπαιδευτικών θεσμών και των εξωσχολικών κέντρων εκπαίδευσης είναι εξίσου σημαντική με τη μορφωτική. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν πορεύεται πια στις συντεταγμένες του παραδοσιακού γνωσιοκεντρικού σχολείου, αλλά είναι μαθητοκεντρικό, βιωματικό και δημιουργικό, με όλους τους συντελεστές του συμμέτοχους να συναπαρτίζουν κοινότητες που είναι χώροι μάθησης και χαράς.
Σύμφωνα με τις νέες επιστημολογικές, παιδαγωγικές και ψυχολογικές αντιλήψεις για τη φύση της γνώσης, για τη διαδικασία της μάθησης και για το περιεχόμενο της παιδείας, οφείλουμε να ακολουθούμε μια νέα ολιστική οργάνωση. Στα νέα αυτά πλαίσια της Διαθεματικότητας και της Διεπιστημονικότητας, οι μαθητές είναι χρήσιμο να ασχολούνται με ζητήματα, θέματα και προβλήματα των προσωπικών ενδιαφερόντων τους, του άμεσου κοινωνικού και πολιτισμικού τους περιβάλλοντος και της επικαιρότητας, καθώς η διαδικασία της κοινωνικοποίησης, η ψυχολογική ισορροπία και η ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων είναι σημαντικά προσόντα που πρέπει να καλλιεργήσει ο έφηβος πριν μπει στον στίβο της ενήλικης ζωής.
Ο επικοινωνιακός στόχος, λοιπόν, της ανταλλαγής απόψεων μέσα από κείμενα και η έκφραση των συναισθημάτων μετά από ένα κατάλληλο οπτικό ερέθισμα, από «προοργανωτές της γνώσης», όπως καλούνται στο χώρο της διδακτικής οι εικόνες, αποτελούν ισχυρά κίνητρα για την παραγωγή γραπτού λόγου από τους μαθητές. Οφείλουμε να τα χρησιμοποιούμε και στην καθημερινή διδασκαλία μας και μπράβο σε όσους εκπαιδευτικούς το εφαρμόζουν.
Αλλά και η δημοσιοποίηση των απόψεων και των κειμένων μας είναι μια άσκηση στη δημόσια ζωή, όχι απλά μια προσομοίωση, αλλά μια βιωματική εισαγωγή των εφήβων στον κόσμο των ενηλίκων. Γιατί η δημοσίευση μιας εργασίας ή ενός κειμένου ενισχύει την αυτοπεποίθηση του δημιουργού, ισχυροποιεί την αυτοεκτίμησή του και ενθαρρύνει την ελεύθερη έκφραση της άποψης. Αρκεί, βέβαια, να εστιάζουμε το ενδιαφέρον μας στην ουσία της παραγωγής και όχι στην επικοινωνιακή διάσταση, δηλαδή να γίνονται τα γεγονότα και οι δραστηριότητες με κριτήρια ουσιαστικής προσφοράς στους μαθητές, όπως έγινε αυθόρμητα στην περίπτωση αυτή, και όχι για να δημιουργούνται εντυπώσεις.
Για αυτό το βιβλίο των νέων φίλων μας είναι μια αξιοσημείωτη συλλογική προσπάθεια που φέρνει κοντά τους μαθητές με τους γονείς και όλη την τοπική κοινωνία και μέσα από την αλληλεπίδραση αυτών των κοινωνικών ομάδων είναι βέβαιο ότι οι έφηβοι ασκούνται στο να γίνουν ενεργοί, δραστήριοι και δημιουργικοί πολίτες, με οξυμμένη κριτική ικανότητα, με δυνατότητες για συλλογική δράση και αγαστή συνεργασία, αλλά και με ενισχυμένη αυτοπεποίθηση.
Αγαπητέ Βασίλη Χρυσοχοΐδη,
Οι ενδιαφέρουσες φωτογραφίες σου είναι η αφορμή του βιβλίου αυτού. Η βαθύτερη αιτία είναι η μεγάλη αγάπη σου για τη δουλειά σου, για τους μαθητές σου, για την ίδια τη ζωή!
Μια αγάπη που τη βιώσαμε όσοι ευτυχήσαμε να είμαστε μαθητές σου, που την εισπράττουμε από την αεικίνητη συμμετοχή και δράση σου σε συλλογικές οργανώσεις, σε πολιτιστικά δρώμενα, σε καλλιτεχνικά γεγονότα. Μια αγάπη που την εκπέμπει το φωτεινό χαμόγελό σου, η ευγένειά και η ευσυνείδητη επιστημονική και διδακτική πορεία σου! Θερμά συγχαρητήρια σου αξίζουν για αυτή την πρωτοβουλία και θέλω να σου πω δημόσια, έτσι απλά, ότι είμαστε ευτυχείς που σε έχουμε ανάμεσά μας!
Αγαπητοί μου νέοι και νέες,
Τα κείμενα αυτά με τα συλλογικά βιώματα που εμπεριέχουν, αποτελούν πια την κιβωτό της κοινής μνήμης σας, της κοινής πορείας και των κοινών υψηλών στόχων της μικρής κοινότητάς σας. Ισχυροποιούν τους δεσμούς αγάπης και αδελφοσύνης μεταξύ σας και ως κοινοί συγγραφείς ενός βιβλίου έχετε πλέον σφυρηλατήσει την ενότητα και τη μελλοντική μακροχρόνια σχέση σας, που εύχομαι να κρατήσει σε όλη σας τη ζωή.
Τα κείμενα σας με ταξίδεψαν και με ενθουσίασαν. Με λόγο άρτιο, λιτό, ξάστερο και λαγαρό, μας «βροντοφωνάζετε» ότι εσείς οι σύγχρονοι νέοι, παρότι κάθε προγενέστερη γενεά πνιγμένη στο δικό της «χάσμα» δεν το αντιλαμβάνεται, είστε σκεπτόμενοι, ευαίσθητοι, μαχητικοί, διεισδυτικοί και κριτικοί αναλυτές των πάντων.
Με συγκίνησαν τα πλούσια συναισθήματα που χαρακτηρίζουν την ευαισθησία της ηλικίας σας. Με κείμενα που άλλοτε αποπνέουν την ενδοσκόπηση και τη μελαγχολία της εφηβείας, την ιδιαιτερότητα του μοναχικού προσωπικού σας αγώνα, το βαθύ άγχος των πανελληνίων εξετάσεων που θα σηματοδοτήσει τη ζωή σας, με κείμενα που αποτυπώνουν με καβαφική απόγνωση την αποστροφή σας η διαφθορά των πολιτικών και την αδιαφορία των συνανθρώπων, για τοίχους που ουρλιάζουν σε μια κοινωνία που κωφεύει και για νέους που τους παγώνει η μηχανιστική ζωή ….
Κι άλλοτε με κείμενα που λάμπουν από την ελπίδα της ζωής και της αγάπης, από την γλυκιά προσδοκία των διακοπών, από τα όνειρα της μελλοντικής φοιτητικής ζωής με νοσταλγία για την πατρική φωλιά, κείμενα έμπλεα από τη δίψα για το παιχνίδι, την άθληση, τον χορό, τη μουσική, γεμάτα από υψιπετή εθνικά συναισθήματα, με βαθιά συνείδηση της ειρηνικής συμβίωσης των ανθρώπων….
Με συνάρπασαν οι προβληματισμοί σας, οι κοινωνικές ανησυχίες σας, οι αναστοχασμοί σας πάνω στα μεγάλα θέματα της εποχής, την οικονομική κρίση, την πορεία της χώρας, την επίδραση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του μεγάλου θηρίου της ανεργίας που το νιώθετε σαν δαμόκλειο σπάθη πάνω από τα κεφάλια σας, προβληματισμοί για το αβέβαιο μέλλον και για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ηλεκτρονικής εποχής μας και της κοινωνίας των απέραντων πληροφοριών….
Με ενθουσίασαν οι αναφορές σας σε διαχρονικές πανανθρώπινες αξίες, στην ελευθερία, στη φιλία, ως ύψιστο κοινωνικό αγαθό της ανθρώπινης ζωής, η εκτίμησή σας στην έντιμη εργασία, αλλά και ο σεβασμός σας στα άτομα με αναπηρία και η επισήμανση της ανάγκης για απόλυτη προστασία των παιδιών και κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους.
Με προβλημάτισε ιδιαίτερα ο φιλοσοφικός σας στοχασμός, η βαθιά αίσθηση του εφήμερου της ζωής που την νιώθετε τόσο νωρίς, της απόλυτης σχετικότητας των πάντων, του ατέρμονου αγώνα του ανθρώπου για ευημερία, η πρώιμη συνειδητοποίηση μιας ματαιότητας που θέλω να ερμηνεύω ότι κρύβει υποδόρια μια δυναμική αισιοδοξία.
Γέλασα με τις πινελιές του χιούμορ σας, του δικού σας εφηβικού κώδικα, θαύμασα τις καλλιτεχνικές σας ικανότητες σε ποιητικά και λογοτεχνικά κείμενα, που μου θύμισαν το βαλς των χαμένων ονείρων, και τέλος, υποκλίθηκα στην απλότητα και την καθαρότητα των απόψεών σας. Ναι, εμείς είμαστε η «γενιά της σταθερής υποτίμησης», όπως σοφά λέτε, κι εσείς, όπως και πολλά-πολλά παιδιά εκεί έξω, είστε η γενιά της «πρόωρης ωρίμανσης», είστε το ποτάμι μιας σιωπηλής δύναμης που ήδη γυρίζει με την ορμή του τον νερόμυλο της ζωής!
Αγαπημένα μας παιδιά,
που μας κάνατε συνταξιδιώτες των ονείρων σας και κοινωνούς των έργων σας με τα κείμενα του πρώτου βιβλίου σας, εύχομαι και τα δικά σας φτερά να είναι πάντα γερά και δυνατά, να σπαθίζουν τους ουρανούς της ζωής, της προόδου και της ευτυχίας, να φτεροκοπούν ψηλά με στόχους και οράματα και να σας οδηγούν σε ένα καλύτερο αύριο, σε μια πιο δίκαιη και ανθρώπινη κοινωνία.
Γιατί εσείς, οι πρεσβευτές του αύριο, είστε οι «Σταυραετοί» του μελλοντικού κόσμου και εμείς όλοι οι «μεγάλοι» οι γονείς και οι δάσκαλοί σας, δεν φιλοδοξούμε παρά να είμαστε ο ευνοϊκός άνεμος κάτω από τα φτερά σας! Συγχαρητήρια! Συνεχίστε δυνατά και αισιόδοξα! Είμαστε στο πλευρό σας!
Όλγα Μούσιου-Μυλωνά
Διοικήτρια Κ.Α.Α.Κ.Υ.Α.μεΑ. Καστοριάς
