Το ζήτημα των οικολογικών αντοχών του Αλιάκμονα σε ένα ακόμα υδροηλεκτρικό φράγμα στο Νεστόριο φέρνει υπόψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, Μ. Τρεμόπουλος.
Σε ερώτηση του ζητά να πληροφορηθεί εάν το έργο αυτό παραβιάζει την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, ιδιαίτερα την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (άρθρο 6), επηρεάζοντας αρνητικά οικοτόπους και είδη προτεραιότητας, όπως την αρκούδα. Επίσης, αναφέρει ότι το συγκεκριμένο φράγμα θα καταστρέψει αρκετούς από τους πόλους έλξης των τουριστών οικοτουρισμού, ο οποίος κερδίζει συνεχώς οπαδούς, ενώ θα στρέψει τον αναπτυξιακό προσανατολισμό προς αμφίβολα κέρδη από αρδευόμενη εντατική καλλιέργεια καλαμποκιού και μηδικής. Τέλος, σημειώνει ότι μέχρι σήμερα δεν έχει καν εκπονηθεί προσχέδιο Διαχείρισης Λεκάνης Απορροής στο Υδατικό Διαμέρισμα 09 (Δυτ. Μακεδονία), ως οφείλει η χώρα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ.
«Ο Αλιάκμονας έχει πέσει θύμα μιας ακατάσχετης "φραγματολαγνείας"», δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Πέρα από τα τέσσερα φράγματα που βρίσκονται ήδη σε λειτουργία, κατασκευάζεται άλλο ένα στον Ιλαρίωνα και σχεδιάζονται και άλλα, όπως αυτό του Νεστορίου και του Ελαφίου (Γρεβενά). Εάν όλοι οι σχεδιασμοί τελεσφορήσουν, η μισή ροή του Αλιάκμονα θα μετατραπεί σε μια σχεδόν συνεχή τεχνητή λίμνη ! Η κρίση δεν πρέπει να μας οδηγήσει σε αποφάσεις υπό το καθεστώς πανικού που θα υπονομεύσουν το ελληνικό περιβάλλον για γενιές ολόκληρες. Ούτε και πρέπει να δέχονται απειλές και λασπολογίες όσες περιβαλλοντικές οργανώσεις καταθέτουν επιστημονικές ενστάσεις για έργα όπως αυτό του Νεστορίου. Ο νηφάλιος κοινωνικός διάλογος, αλλά και ο σωστός σχεδιασμός σε επίπεδο λεκάνης απορροής υδατικού διαμερίσματος, δυστυχώς λείπουν».
Για περισσότερες πληροφορίες: Γ. Μπλιώνης, 6944 869772
(ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της ερώτησης του Μιχ. Τρεμόπουλου)
Θέμα: Κατασκευή φράγματος επί του ποταμού Αλιάκμονα, στο Νεστόριο Καστοριάς
Φράγμα ύψους 75 μ. πρόκειται να κατασκευαστεί επί του ποταμού Αλιάκμονα, στην περιοχή Νεστόριο Καστοριάς, με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση, σύμφωνα με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης [1]. Το έργο θα δημιουργήσει μια τεχνητή λίμνη εμβαδού 823 στρεμμάτων, η οποία θα κατακλύσει φαράγγι με σπάνιους γεωλογικούς σχηματισμούς, σημαντική πανίδα (π.χ. Ursus arctos – είδος προτεραιότητας), αλλά και χιλιάδες στρέμματα παραγωγικού δάσους, τα οποία περιλαμβάνουν και συστάδες οικοτόπων προτεραιότητας [2-4]. Επομένως, η συγκεκριμένη επέμβαση έρχεται σε θεματική και χρηματοδοτική αντίφαση με το τρέχον έργο LIFE09NAT/GR/00333 που αφορά στο είδος Ursus arctos αλλά και με προηγούμενα έργα LIFE. Επίσης, η λίμνη θα επιβαρύνει την ποιότητα των νερών, ενώ είναι πιθανό να επηρεάσει αρνητικά το κλίμα της περιοχής, να αυξήσει τη σεισμικότητα και να επιταχύνει τη διάβρωση των πρανών [5]. Τέλος, πρόκειται να ανατρέψει τον προσανατολισμό προς τον οικοτουρισμό, στρέφοντάς τον σε αμφίβολα κέρδη από αρδευόμενη εντατική καλλιέργεια καλαμποκιού και μηδικής.
Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, με την οποία δόθηκε άδεια στο έργο, δεν εξετάζει άλλες εναλλακτικές λύσεις, τόσο ως προς την άρδευση όσο και ως προς την ηλεκτροπαραγωγή, ενώ δεν έχουν συνεκτιμηθεί οι επιπτώσεις από τα δεκάδες άλλα τεχνητά έργα που επιβαρύνουν το ποτάμιο σύστημα του Αλιάκμονα [6-8]. Επίσης, σημειώνεται ότι μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχει καν εκπονηθεί προσχέδιο Διαχείρισης Λεκάνης Απορροής στο Υδατικό Διαμέρισμα 09 (Δυτ. Μακεδονία), ως οφείλει η χώρα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ [9].
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Έχει ενημέρωση από τις ελληνικές αρχές για το συγκεκριμένο έργο;
2. Συμφωνεί ότι αυτό παραβιάζει την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, ιδιαίτερα την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (άρθρο 6), επηρεάζοντας αρνητικά οικοτόπους και είδη προτεραιότητας;
3. Συμφωνεί ότι υπάρχουν συγκρούσεις μεταξύ προγραμμάτων χρηματοδότησης;
4. Εκτιμά ότι οι αποφάσεις για έργα αυτού του είδους θα έπρεπε να λαμβάνονται μετά την κατάρτιση Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής και όχι πριν;
[2] Μπούσμπουρας Δ. (Συντονιστής-Υπεύθυνος Σύνταξης) 1999. Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για την περιοχή Γράμμου & Β.Δ. Βοΐου. Πρόγραμμα LIFE-NATURE «ΑΡΚΤΟΣ-2η φάση» (Αρκτούρος, ΥΠΕΧΩΔΕ, Υπ. Γεωργίας, Ευρωπαϊκή Ένωση Γεν. Διευθ. ΧΙ). Θεσσαλονίκη. Τόμοι Α, Β, Γ.
[3] ΗΠΕΙΡΟΣ Α.Ε. (Συντονιστής-Υπεύθυνος Σύνταξης: Χ. Παπαϊωάννου) 2009. «Επικαιροποίηση και συμπλήρωση της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (Ε.Π.Μ.) των περιοχών του δικτύου NATURA 2000: «Κορυφές Όρους Γράμμος» (GR 1320002) και εκπόνηση ΕΠΜ για την περιοχή: «Όρος Δούσκον, Ωραιόκαστρο, δάσος Μερόπης, κοιλάδα Γορμού, λίμνη Δελβινακίου» (GR 2130010). Περιφέρεια Ηπείρου (Δ/νση ΠΕΧΩ). Στάδιο Α και Β, χάρτες.
[4] Η καταγραφή και μελέτη του οικότοπου 9180 (δάση με φλαμουριές και άλλα ευγενή πλατύφυλλα), αλλά και άλλων του Παρ. (Ι) της Οδηγίας 92/43 είχε αποτελέσει αντικείμενο στο πλαίσιο 2 κοινοτικών προγραμμάτων LIFE-Nature (LIFE96NAT/GR/003222 & LIFE99NAT/GR/006498).
[6] 4 μεγάλα φράγματα σε λειτουργία, 2 υπό κατασκευή, 1 υπό σχεδιασμό, πάνω από 20 Μικρά Υδροηλεκτρικά υπό σχεδιασμό. Έτσι, η μισή ροή του Αλιάκμονα πρόκειται να μετατραπεί σε δεξαμενή, δημιουργώντας τεράστια εμπόδια στις μετακινήσεις μεγάλων θηλαστικών.
[7] Επιστολή Αρκτούρου προς ΥΠΕΧΩΔΕ, με θέμα «Ανάγκη προστασίας του μέσου ρου του Αλιάκμονα και αποφυγή φραγμάτων», και αρ. πρωτ. 72/17-03-2008.
