Πρόκειται για την ίδια έκθεση που είχε πραγματοποιηθεί το Μάρτιο του 2013 στην πόλη της Φλώρινας, από το Δήμο Φλώρινας, στο πλαίσιο εορτασμού των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης από τον τουρκικό ζυγό.
Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφίες από το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας, το Πολεμικό Μουσείο Αθηνών και το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, ενώ τα κείμενα έχει επιμεληθεί ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, κ. Βλάσης Βλασίδης και έχουν συμπεριληφθεί φωτογραφίες από το προσωπικό του αρχείο.
Οι λεζάντες των φωτογραφιών είναι στα ελληνικά και στα γαλλικά, μετάφραση την οποία έχει επιμεληθεί το Γενικό Προξενείο της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη, ενώ κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα προβάλλεται ντοκιμαντέρ για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο που έχει παραχωρηθεί στο Δήμο Φλώρινας από τη Διεύθυνση Μουσείου - Αρχείου της ΕΡΤ.
Οι χαιρετισμοί των παρευρισκόμενων:
Ο Γενικός Πρόξενος της Γαλλίας και Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, κ. Christophe Le Rigoleur:
«Καλώς ήρθατε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης- Φλώρινας, καθώς σήμερα έχουμε πάρα πολλούς Φλωρινιώτες μαζί μας.
Για εμένα είναι η πρώτη φορά που πηγαίνω τόσο γρήγορα από το γραφείο μου στη Φλώρινα.
Η ιδέα για την έκθεση αυτή γεννήθηκε το Μάρτιο στη Φλώρινα, όπου είχα τη χαρά και την τιμή να συμμετάσχω στα εγκαίνια της έκθεσης αυτής, μαζί με το Δήμαρχο Φλώρινας. Για εμένα προσωπικά αυτές οι φωτογραφίες είναι πάρα πολύ συγκινητικές, καθώς προέρχονται από το φωτογραφικό υλικό του Υπουργείου Πολιτισμού της Γαλλίας, από το Πολεμικό Μουσείο Αθηνών και το Κέντρο Ιστορίας της Θεσσαλονίκης.
Μετά τη Φλώρινα, πολύ γρήγορα εμφανίστηκε στο μυαλό μου η ιδέα να φιλοξενήσουμε την έκθεση αυτή και στο Γαλλικό Ινστιτούτο στη Θεσσαλονίκη και αυτό, γιατί θεωρούμε ότι η έκθεση αυτή μας παρουσιάζει μια ιδιαίτερη πραγματικότητα από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, πολύ μακριά από την εικόνα των κηπουρών της Θεσσαλονίκης, όπως μας έλεγε ο Κλεμανσώ. Η εικόνα που παρουσιάζεται στην έκθεση είναι διαφορετική: είναι η εικόνα με τους αιχμαλώτους, με τους στρατιώτες που πηγαίνουν στον πόλεμο με μεγάλη αμφιβολία, με την αμφιβολία, αν θα τους σκοτώσουν, αν θα τραυματιστούν. Αυτό είναι παρά πολύ σημαντικό, είναι η πραγματική εικόνα του πολέμου.
Η Θεσσαλονίκη, βεβαίως ήταν ένα πολύ σημαντικό μέρος για τα Γαλλικά Στρατεύματα, τη στρατιά της Ανατολής, καταρχήν, γιατί οι γάλλοι στρατιώτες αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, εδώ έμειναν, νοσηλεύτηκαν, εδώ ήταν το γενικό επιτελείο της στρατιάς της Ανατολής και εδώ, δυστυχώς, είναι θαμμένοι πολλοί στρατιώτες, ενώ στα κοιμητήρια του Ζέιτενλικ είναι θαμμένοι περισσότεροι από 8.000 γάλλοι στρατιώτες.
Από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, η παρουσία της γαλλικής στρατιάς έχει αφήσει πολλά έργα στην περιοχή αυτή. Κατά την επίσκεψή μου στη Φλώρινα, είχα την ευκαιρία να δω τα έργα αυτά: είδα τους σιδηροδρομικούς σταθμούς, τους δρόμους κλπ. Όλα αυτά τα ίχνη ακόμα υπάρχουν και ανήκουν στην καθημερινότητα των Φλωρινιωτών.
Την εποχή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου πέθαναν κατά τη διάρκειά του και οφείλουμε να μην το ξεχάσουμε αυτό. Και η έκθεση αυτή βοηθάει στο να μην τους ξεχάσουμε.
Είμαι πάρα πολύ περήφανος που σας φιλοξενώ στη σημερινή έκθεση, που συμβολίζει την ποιότητα και την ανθρωπότητα του γαλλικού και του ελληνικού λαού.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω το Δήμαρχο Φλώρινας για την πραγματοποίηση της έκθεσης στη Φλώρινα και τη σημαντική βοήθειά του για το στήσιμο της έκθεσης στη Θεσσαλονίκη, το Σύλλογο Φλωρινιωτών Θεσσαλονίκης, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και τους συνεργάτες μου για τη βοήθειά τους για το στήσιμο της έκθεσης.
Καλώς ήρθατε».
Ο Δήμαρχος Φλώρινας Ιωάννης Βοσκόπουλος:
«Σήμερα έχουμε την τιμή και τη χαρά να παρουσιάσουμε και στη Θεσσαλονίκη την έκθεση με τον τίτλο «Α΄ παγκόσμιος πόλεμος: Τα Γαλλικά στρατεύματα στη Φλώρινα». Η πρώτη παρουσίαση έγινε στη γενέτειρά μας, τη Φλώρινα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που διοργάνωσε ο Δήμος Φλώρινας για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης μας.
Η έκθεση έρχεται να επιβεβαιώσει τις άρρηκτες σχέσεις της περιοχής μας με τη φίλη χώρα τη Γαλλία.
Μια σχέση που δοκιμάστηκε και επιβεβαιώθηκε κατά καιρούς από τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο μέχρι και σήμερα.
Η παρουσία του Γάλλου Πρωθυπουργού στην Αθήνα, αλλά και του Γάλλου προξένου Christophe Le Rigoleur στις δύο εκδηλώσεις μας δείχνει του λόγου το αληθές.
Κύριε Πρόξενε, εγώ και οι συμπατριώτες μου, χαιρόμαστε που για άλλη μια φορά μας τιμάτε με την παρουσία σας.
Η πόλη μας η Φλώρινα, ξεκίνησε τη συνεργασία της με τον προκάτοχό σας στο Γαλλικό προξενείο τον κ. Christian Thimorier, με την εβδομάδα Γαλλικού κινηματογράφου, συνέχισε με την παρουσίαση του φωτογραφικού υλικού της Στρατιάς της Ανατολής 1916-1918, της εξαίρετης δουλειάς με τίτλο « ένα χάδι από τη Φλώρινα Στρατιά της Ανατολής: 1916-1918» και τώρα με την έκθεση «Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος: τα γαλλικά στρατεύματα στη Φλώρινα».
Το πέρασμα των Γαλλικών στρατευμάτων από την περιοχή μας δεν έμεινε μόνο στο επιχειρησιακό επίπεδο.
Είναι έντονα τα σημάδια της προσπάθειας των πολεοδόμων, μηχανικών και αρχιτεκτόνων που προσπάθησαν να παντρέψουν την τοπική κουλτούρα, την καθημερινότητα του πολίτη με την ευρωπαϊκή αντίληψη, τόσο με τα αρχιτεκτονικά σχέδια κατασκευής των σπιτιών αλλά και των δρόμων.
Θέλω να ευχαριστήσω το δραστήριο Σύλλογο Φλωρινιωτών Θεσσαλονίκης και όλους αυτούς που συνετέλεσαν για να φτάσουμε στην παρουσίαση της έκθεσης αυτής.
Κύριε Πρόξενε, θέλω να σας εκφράσω την απόλυτη ικανοποίησή μου για την αποτελεσματική συνεργασία μας. Είμαστε εδώ ως Δημοτική Αρχή και ως Φλώρινα, για να κάνουμε τη συνεργασία αυτή πιο σταθερή, πιο δημιουργική, βελτιούμενη συνεχώς προς όφελος όλων μας. Να την επεκτείνουμε και σε άλλους τομείς.
Εύχομαι σε όλους τους επισκέπτες της έκθεσης αυτής να τη χαρούν και να πάρουν μια εικόνα από την πανέμορφη Φλώρινά μας».
Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Φλωρινιωτών Θεσσαλονίκης, Δημήτριος Γάκης:
«Δεν είναι τυχαίο που επιλέγει μια πόλη φτωχή στις εσχατιές της Ελλάδος, από όπου αρχίζει η Ελλάδα, με πολύ υψηλό μορφωτικό, καλαισθητικό δείκτη.
Δεν μπορείς περπατώντας από εκείνο το στενό δρόμο το οποίο σχεδίασαν οι γάλλοι, να μη ζήσεις την κουλτούρα που υπάρχει μέσα στη φτωχή κατά τα άλλα πολιτεία. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που ανοίχτηκε αυτή η συνεργασία με τη σύγχρονη κοιτίδα της διανόησης, του διαφωτισμού, της ανάπτυξης, της φιλοσοφίας και των κάδων της, την οποία πήρε από τα χέρια των Ελλήνων, οι οποίοι έφυγαν μετά την πτώση της Βασιλεύουσας και μετοίκισαν στη δύση, η Γαλλία και με τα χέρια των άξιων διαφωτιστών την ανέπτυξε, την προώθησε, τη συστηματοποίησε και κυριάρχησε στον τομέα της επιστήμης.
Και δεν είναι καθόλου τυχαία που η Γαλλία πρωτοστάτησε το μεν με τη γαλλική επανάσταση το δε με το διαφωτισμό στην απελευθέρωση της τότε Ελλάδας, μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς.
Αυτός δεν είναι ένας δεσμός στεγνός ή χάρη στην εξαίρετη προσωπικότητα του αγαπητού Προξένου. Είναι ένας διαχρονικός δεσμός και, αν, κ. Πρόξενε, έρθετε και μείνετε στη Φλώρινα και μιλήσετε με τους Φλωρινιώτες, θα αντιληφθείτε ότι όλα αυτά είναι πάρα πολύ λίγα μπροστά σε αυτά που έχουν μέσα τους. Όλοι ξέρουν τον Βολτέρο, όλοι ξέρουν το Ζαν Ζακ Ρουσσώ, όλοι έχουμε μυηθεί στα διδάγματα της ελευθερίας της γαλλικής επανάστασης.
Σήμερα είναι ένα δεύτερο στάδιο μνήμης, μιας πολύ ταραγμένης περιόδου, η οποία για την Ελλάδα άρχισε το 1897 και τελείωσε, δυστυχώς, με μια καταστροφή το 1922. Ένα τέταρτο αιώνα εμπόλεμο.
Και η δική μου οικογένεια, όπως και οι δικές σας, συμμετείχαν σε αυτούς τους πολέμους. Οι σχέσεις μας με τους γάλλους ήταν τελείως διαφορετικές με τους γάλλους από ό,τι με τους άλλους συμμάχους που ακολούθησαν. Με τους γάλλους η σχέση παρέμεινε και διήρκησε και το Ελλάς- Γαλλία συμμαχία, το οποίο ακούστηκε και από τα χείλη μεγάλων πολιτικών, δεν ήταν ένα ευκαιριακό πυροτέχνημα, αλλά μια ουσιαστική σχέση συνεργασίας που υπάρχει διαχρονικά μεταξύ των δύο λαών.
Αυτή η σχέση πραγματικά μας πηγαίνει πίσω, δείχνει τα δύσκολα εκείνα χρόνια τα οποία πέρασε ο ελληνισμός, αλλά και ολόκληρη η Ευρώπη και είναι πάρα πολύ χρήσιμο να την αναρτήσουμε στα ιστιολόγιά μας, ώστε να θυμόμαστε τι πέρασε η ανθρωπότητα και να προλαμβάνουμε φιλοδοξίες, κινήσεις οι οποίες μπορεί να έχουν άλλη μορφή σήμερα, οικονομική, οι οποίες μπορούν να δημιουργήσουν και πάλι εμπόλεμες συνθήκες για την Ευρώπη.
Θέλω να πιστεύω ότι η συνεργασία μας αυτή θα συνεχιστεί, κ. Πρόξενε, και θέλω να σας προτείνω εκ μέρους των Φλωρινιωτών της Θεσσαλονίκης να διοργανώσουμε μαζί μια εκδήλωση για το διαφωτισμό και για την ανάπτυξη της φιλοσοφίας, την επιστροφή της φιλοσοφίας από τη Γαλλία στην κατειλημμένη από την Τουρκία Ελλάδα του 1821».
Ο Αντιπεριφεριάρχης Φλώρινας, κ. Δημήτρης Ηλιάδης:
« Μέσα από την καρδιά μου θέλω να σας πω δύο λόγια. Το θέμα της φιλίας της Γαλλίας με την Ελλάδα και της αμοιβαίας εκτίμησης, δεν ξεκίνησε χθες, αλλά πολλά χρόνια πριν, όταν οι γάλλοι στρατιώτες, εντυπωσιασμένοι από τη φιλοξενία και την ένθερμη υποδοχή των Φλωρινιωτών, που εξέφραζαν το μεγάλο τους ευχαριστώ, γιατί ήρθαν να τους βοηθήσουν την απελευθέρωσή τους, συνεχίζει και σήμερα να εκφράζεται από τα χείλη των νεότερων ελλήνων.
Πριν από πέντε χρόνια, τολμήσαμε ένα δύσκολο εγχείρημα στη Φλώρινα, όπως ανέφερε και ο κ. Δήμαρχος και με τα παιδάκια του 5ου Δημοτικού Σχολείου, παρουσιάσαμε ζωντανά και μετά τυπώσαμε το πέρασμα των γάλλων στρατιωτών από τη Φλώρινα.
Μέσα από ανέκδοτες καρτ- ποστάλ, μπορούμε σήμερα εμείς οι νεότεροι να μάθουμε και να διαβάσουμε το κλίμα εκείνης της εποχής, το πώς ζούσαν και περνούσαν οι έλληνες που κατοικούσαν στη Φλώρινα.
Ένα μεγάλο «ευχαριστώ» για αυτά τα ντοκουμέντα από τους γάλλους στρατιώτες. Και θα σας δώσω το λόγο μου ότι σε τέτοιες εκθέσεις, σε τέτοιες εκδηλώσεις, εμείς θα δώσουμε την καρδιά μας».
Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας κ. Απόστολος Τζιτικώστας:
«Χαίρομαι γιατί και εγώ Φλωρινιώτης αισθάνομαι και είμαι με καταγωγή από το Νυμφαίο, και νιώθω συγκίνηση σήμερα, όχι μόνο, γιατί αφορά στην πτυχή της ιστορίας του τόπου μου, αλλά γιατί είναι σε συνεργασία με μια χώρα που εγώ προσωπικά θεωρώ φίλη χώρα, που στηρίζει την Ελλάδα αυτή τη δύσκολη περίοδο που περνάμε.
Θέλω να συγχαρώ τον κ. Πρόξενο για την εξαιρετική δουλειά που κάνει όλο αυτό το διάστημα που είναι εδώ, στο να εμβαθύνουν και να ενδυναμώσουν οι ελληνογαλλικές σχέσεις, και βέβαια νομίζω ότι η παρουσία του γαλλικού προξενείου, με όλες τις γαλλικές αρχές στην πόλη μας σηματοδοτεί ακριβώς αυτή την ιδιαίτερη σχέση που υπάρχει.
Ως Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και προσωπικά, είμαστε δίπλα στο γαλλικό προξενείο, σε όσες δράσεις και αν αυτό επιλέγει να κάνει, καθώς είναι δράσεις που συμβολίζουν αυτή τη μοναδική σχέση φιλίας μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, μια σχέση που τολμώ να πω θα μπορούσε να μπει κάτω από την ομπρέλα, όπως είχε πει και ο Πρόεδρος Σαρκοζί “Ελλάδα – Γαλλία, νέα συμμαχία”»
