Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν με δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Παντελεήμονα και ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στην προτομή του Ελευθερίου Βενιζέλου, η οποία έκλεισε με την εμφάνιση του χορευτικού τμήματος του συλλόγου.
Στο χρονικό της ημέρας αναφέρθηκε στην κεντρική του ομιλία ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Φλώρινας κ. Στέφανος Μπίρος.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του:
«Κύριε πρόεδρε και μέλη του διοικητικού συμβουλίου, Φίλες και φίλοι Κρήτες, Κυρίες και κύριοι,
Κάθε τι που περνά ξεχνιέται και χάνεται. Υπάρχουν όμως γεγονότα, τόσο μεγάλα, τόσο φωτεινά, που νικούν το χρόνο και περνούν στην αιωνιότητα. Νικούν τη λήθη και μένουν όλο μεγαλείο και λάμψη.
Πολλά τέτοια γεγονότα, πολλούς τέτοιους φωτεινούς σταθμούς έχει να επιδείξει η ιστορία της πατρίδας μας. Είναι το πεπρωμένο του λαού μας στο διάβα του να αντιμετωπίζει εχθρούς, και να δημιουργεί εποποιίες.
Αυτή είναι η λαμπρή ιστορία μας. Αγώνες, θυσίες, ολοκαυτώματα, δάφνες, μεγαλεία.
Μια τέτοια υπέροχη, φωτεινή και άσβηστη σελίδα της ιστορίας μας είναι και η μεγάλη και αξέχαστη μάχη της Κρήτης ενάντια στη φασιστική επίθεση και ναζιστική προέλαση των Γερμανών.
Σε κάθε βήμα συναντάς κι έναν βωμό. Σε κάθε πέτρα και μια ψυχή. Σε κάθε πηγή ή δέντρο μια νεράιδα.
«Στα κακοτράχαλα βουνά μας, μέσα από τις οιμωγές και τα ερείπια, το αίμα και το δάκρυ, τη συμφορά και τον πόνο, το θάνατο και τη ζωή, τη λόγχη και τη φωτιά, τον ήχο των όπλων και την αστραπή των οβίδων, λατρεύεται όσο πουθενά αλλού η Ελευθερία, η Ειρήνη, η Δημοκρατία και η Πατρίδα», γράφει ο συμπολίτης μας Λάζαρος Μέλλιος, Αυτή είναι η πατρίδα μας. Αυτή είναι η Κρήτη.
Δεν θα σταθώ σε λεπτομέρειες και αναφορές των ιστορικών γεγονότων, άλλωστε τα έχετε ακούσει πολλές φορές και τα γνωρίζετε καλύτερα από μένα. Θέλω σε λίγες γραμμές να δώσω το νόημα της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας, μέσα από την Κρητική ψυχή, να ερμηνεύσω αυτό το μεγαλείο της Κρητικής ψυχής, που χωρίς όπλα και στρατιωτική οργάνωση, τα ‘βαλε με έναν στρατό που κατέκτησε το σύνολο της Ευρώπης,
Η δίψα για την ελευθερία, η αγάπη για την πατρίδα, ήταν που έσπρωξε τους Κρητικούς να αντιμετωπίσουν με γενναιότητα τον γερμανικό φασισμό, αψηφώντας το υπεράριθμο του στρατού και του οπλισμού των. Αυτό είναι το νόημα της ελευθερίας από τον Θουκυδίδη και τον Κολοκοτρώνη μέχρι σήμερα.
Τι είναι τελικά η Ελευθερία και η Πατρίδα; Δεν είναι αυτός ο ιδιότυπος έρωτας των Κρητικών, που αποτυπώθηκε με την αυτοθυσία τους στη μάχη της Κρήτης; Κι αυτός ο έρωτας «ανίκητος μάχαν», όπως και ο άλλος ταυτίζει σε μια δραματική σύνθεση τον έρωτα της ζωής με αυτόν του θανάτου.
Ο Ελύτης διεισδύοντας στη ουσία του αντιστασιακού αγώνα ενάντια στον κατακτητή, γράφει:
«- Γιατί, ρωτάει ο αετός πούναι το παλικάρι.
Γιατί, ρωτάει στενάζοντας η μάνα, πούναι ο γιός μου.
Κι όλες οι μάνες απορούν, πούναι το παιδί.
Πιάνουν το χιόνι, καίει ο πυρετός.
Πιάνουν το χέρι και παγώνει
Παν να δαγκάσουνε ψωμί κι εκείνο στάζει από αίμα
Κοιτούν μακριά τον ουρανό κι εκείνος μελανιάζει.
Γιατί, γιατί, γιατί, γιατί να μη ζεσταίνει ο θάνατος»
Από το μαρτυρικό νησί περίμενε ο Ελληνισμός αλλά και η Ευρώπη την αντίσταση. Σε τούτο το νησί στράφηκαν με αγωνία οι ελεύθεροι άνθρωποι του κόσμου. Και δεν διαψεύστηκαν. Παρά την ήττα, η παροιμιώδης γενναιότητα του Κρητικού λαού, καθυστέρησε τους Γερμανούς κατά πέντε με έξι εβδομάδες την επίθεση τους εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, με αποτέλεσμα να τους προλάβει ο βαρύτατος ρωσικός χειμώνας και να οδηγήσει τους Γερμανούς στην τελική ήττα.
Ο παλλαϊκός χαρακτήρας του αγώνα του Κρητών δεν συναντάται σε άλλες χώρες.
Μήτε στην πατρίδα μας. Είναι ο εθελοντισμός και η αλληλεγγύη του Κρητικού λαού.
Η παλλαϊκή άμυνα με τον αυθορμητισμό της στη μάχη της Κρήτης, εξέπληξε τους πάντες. Είναι πράξη θυσίας για την ανάσταση της πατρίδας. Κι αυτό δείχνει τις βαθιές ρίζες του Κρητικού λαού στην ιστορική παράδοση, τις ηθικές αξίες και αρχές, που αποτελούν το ηθικό δίδαγμα για όλους εμάς τους νεότερους. Χαρακτηρίζει την προσωπική μας ζωή και τη συλλογική μας συμπεριφορά ως κοινωνίας και ως έθνους.
Είναι χαρακτηριστικό το ερώτημα του Χίτλερ:« Γιατί η Κρήτη αντέχει ακόμα, ενώ ολόκληρη η Γαλλία έπεσε μέσα σε οκτώ ημέρες;» όπως και η απάντηση που του έδωσαν οι αξιωματικοί του «Πουθενά σε καμία χώρα δεν αντίκρισε ο γερμανικός στρατός ένα τέτοιο φαινόμενο, να βρίσκεται αντιμέτωπος σε κάθε του βήμα με ενόπλους πολίτες, με γυναίκες, παιδιά και παπάδες».
Είναι η μοίρα του τόπου μας να αντιμετωπίζει εχθρούς και πεπρωμένο του λαού μας να καλείται σε αγώνες και θυσίες. Και είναι ριζωμένη βαθειά στην ψυχή του λαού μας η αγάπη για τη λευτεριά, η πίστη στην ιδέα της πατρίδας, οι αγώνες οι θυσίες.
Συνήθως οι λαοί γιορτάζουν το τέλος ενός ιστορικού γεγονότος, όταν αυτό έχει ευτυχή έκβαση. Η μάχη της Κρήτης έχει ιδιαίτερη τιμή και ιστορική αξία, παρά την κατάληψη της από τους Γερμανούς. Γιορτάζουμε το γεγονός, ανεξάρτητα από την έκβαση του και τιμούμε τον Κρητικό λαό, γιατί έχει παγκόσμια ακτινοβολία και πανανθρώπινη απήχηση. Έχει την απήχηση ότι την αξία δεν την έχει η ζωή αλλά το περιεχόμενο της.
Κυρίες και κύριοι,
Τιμάμε ευλαβικά τα περασμένα αλλά μέσα απ’ αυτά διαχειριζόμαστε κυρίως τα τωρινά.
Μέσα στον κόσμο γίνεται σήμερα μια γιγάντια πάλη. Η ελευθερία παλεύει με τη βία.
Το βλέπουμε στη γειτονιά μας με τους τοπικούς πολέμους και με τους πρόσφυγες που εισρέουν στη χώρα μας. Το βιώνουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την οικονομική κρίση και τον εκβιασμό που ασκείται στην πατρίδα μας. Η βία βάζει όλη της την κτηνωδία για να υποδουλώσει κάθε τι ανθρώπινο για να υποδουλώσει την ελευθερία.
Η εκμετάλλευση, η καταπίεση, η πείνα, δεν συγκινούν τους υπερασπιστές της. Γι’ αυτό σήμερα που ο άνθρωπος αλλοτριώνεται ολοένα και περισσότερο, που στο όνομα κάποιων βάναυσα κακοποιημένων εννοιών ποδοπατείται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, το νόημα της παλλαϊκής αντίστασης του κρητικού λαού, είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.
Στις δύσκολες στιγμές για την πατρίδα μας, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη της ενότητας όλων μας, που είναι προϋπόθεση για την επιβίωση μας.
Η κρίση που βιώνουμε όλοι και δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και αξιών, μας έχει καταβάλλει. Έχουμε υποχρέωση να αντισταθούμε. Το οφείλουμε στους αγωνιστές της μάχης της Κρήτης, Το οφείλουμε στα παιδιά μας. Το οφείλουμε στο μέλλον της πατρίδας μας.
Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε χρειαζόμαστε την ενότητα και την αλληλεγγύη και να παραδειγματιστούμε από τις θυσίες του αγώνα των Κρητών αλλά και να στηριχτούμε ηθικά σ’ αυτές, για μια ελεύθερη και καλύτερη ζωή.
Κλείνοντας θέλω να θυμηθούμε τους στίχους του Οδυσσέα Ελύτη:
«.. τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τα’ όνειρο μεσ’ στο αίμα του κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει:
Ελευθερία, Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν το δρόμο: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος…»
Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας.».
Βίντεο από την ομιλία στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
https://www.youtube.com/watch?v=S6uogmUPJSQ
