Ιωάννου του Δαμασκηνού
(α’ λόγος, υπέρ των Εικόνων)
Άγιοι Γέροντες, κ. Πρόεδρε, αγαπητοί Διευθυντές της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Φλώρινας, αγαπητοί συμπολίτες κι αγαπητές συμπολίτισσες,
Σας απευθύνω τις εγκάρδιες ευχές του Δημάρχου Φλώρινας, κ. Ιωάννη Βοσκόπουλου, και όλου του Δημοτικού Συμβουλίου για την επιτυχία της σημερινής εκδήλωσης, που είναι ξεχωριστή και σημαντική πνευματικά για όλους μας, και σας ομολογώ ότι συμμετέχω πραγματικά με ενθουσιασμό και ως μέλος του Συλλόγου.
Καταρχήν, επιθυμώ να υπογραμμίσω ότι ο Σύλλογος Φίλων Αγίου Όρους και Ιερών Μονών Φλώρινας «ο Άγιος Παΐσιος», που έχει επιδείξει μια πολυδιάστατη δραστηριότητα μέσα στον έναν χρόνο λειτουργίας του, ήρθε να καλύψει ένα κενό που υπήρχε στην κοινωνία της Φλώρινας στον τομέα της θρησκευτικής δραστηριοποίησης των πολιτών, για αυτό και βρήκε απήχηση σε όλο το εύρος της Περιφερειακής Ενότητας Φλώρινας. Και είναι πολύ ευχάριστο το γεγονός της πολυπληθούς συμμετοχής μελών του Συλλόγου και πλήθους συμπολιτών μας απόψε στην επετειακή αυτή εκδήλωση.
Χαιρετίζω με ευσέβεια τον Λόγιο Αγιορείτη Μοναχό, Γέροντα Πατάπιο τον Καυσοκαλυβίτη, Διδάκτορα Θεολογίας, ο οποίος θα είναι και ο εισηγητής του θέματος της εκδήλωσης «Δεύτε ίδωμεν Πιστοί, εικονογραφικές προσεγγίσεις στο Μυστήριο των Χριστουγέννων».
Εξαιρετική η επιλογή του θέματος, γιατί στην Ορθοδοξία η Εικόνα είναι μια συμβολική βεβαίωση της παρουσίας του Θεού και των Αγίων Του στον κόσμο. Με την Εικόνα εκφράζεται όχι μόνο η δογματική αλήθεια της Ενανθρώπησης του Θεού, αλλά και η δυνατότητα της Θέωσης του ανθρώπου. Για το λόγο αυτό ο ευσεβής αγιογράφος δεν επαναπαύεται στην ικανότητά του να απεικονίζει μορφές, γιατί γνωρίζει ότι η τέχνη της αγιογραφίας είναι μια «Θεολογία σχημάτων και χρωμάτων» (Π.Β. Πάσχος), και δεν παύει ποτέ να επιβάλει στον εαυτό του την άσκηση.
Ο μέγας Φώτης Κόντογλου, που είχε συλλάβει τη Λειτουργική Τέχνη της Ορθοδοξίας, την αγιογραφία, σε όλο της το βάθος, στο βιβλίο του «Πονεμένη Ρωμιοσύνη» (1989:93) καταθέτει τις απόψεις του για τη λατρευτή του βυζαντινή τέχνη:
«Η βυζαντινή τέχνη για μένα είναι η τέχνη των τεχνών… η τέχνη αυτή θρέφει την ψυχή μου με τις βαθειές και μυστηριώδεις δυνάμεις της, αυτή σβήνει τη δίψα που αισθάνομαι μέσα στην ξερή έρημο που με ζώνει. Μπροστά στη βυζαντινή τέχνη, οι άλλες μου φαίνονται αλαφρές, «τυρβάζουσαι περί πολλά», ενώ «ενός εστι χρεία». Αυτό το ένα όποιος το ’νοιωσε, το ’νοιωσε…
Αναρωτιέμαι πολλές φορές πώς αξιώθηκε ο άνθρωπος από θεία χάρη να πιάσει το άπιαστο, να εκφράσει το ανέκφραστο…, ούτε προοπτική, ούτε ψεύτικη εξαΰλωση, με αχνούς τόνους, ούτε αισθηματολογία θεατρική και ανόητη. Όλα είναι αυστηρά, υποβλητικά στο έπακρο, κόσμοι μυστηριώδεις διαφαίνονται κάτω από τη φαινομενική αφέλεια και απλοϊκότητα. Ένα σκαντάλι κατεβαίνει στα βάθη των ωκεανών τα ψυχής και, σε στιγμή που πολλοί νομίζουνε πως δεν πάγει πιο κάτω από μιαν οργυιά, εκείνο φτάνει σ’ έναν κόσμο που δε ζυγώνει κανένας. «Ψαυέτω μηδαμώς χείρ αμυήτων». Όποιος δεν κατάλαβε τούτη τη μυστηριώδη γλώσσα «αποθέμενος πάσαν την βιοτικήν μέριμναν», δε θα την καταλάβει μέχρι τέλους της ζωής του. Η ρίζα της ψυχής του θα μείνει ξερή από τη δροσιά του ουρανού.»
Σημαντική η σημερινή εκδήλωση, λοιπόν, γιατί η βυζαντινή αγιογραφία αποτελεί σύνοψη και συμπύκνωση του ορθόδοξου βιώματος και πρωταρχικό στοιχείο για την παίδευση των Ορθόδοξων Χριστιανών, προκειμένου να κατανοήσουμε τις υπέρλογες δογματικές αλήθειες της πίστης μας. Διπλά σημαντική γιατί μας έρχεται κατευθείαν από το Άγιον Όρος, που είναι μια Κιβωτός της εικονογραφικής βυζαντινής παράδοσης και η συμβολή του υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική στην εικονιστική συνείδηση των Ορθοδόξων, στην πνευματική τους προαγωγή, καθώς και στη δογματική και θεολογική θεώρηση της Εικόνας.
Για αυτό και με ιδιαίτερη χαρά θα την παρακολουθήσουμε, ώστε να εισέλθουμε στο πνεύμα και στο νόημα των Χριστουγέννων που πλησιάζουν και να βιώσουμε όλοι μας Ευλογημένα και Άγια Χριστούγεννα! Σας ευχαριστώ!
Όλγα Μούσιου Μυλωνά
Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Φλώρινας, Σχολική Σύμβουλος Π.Ε.
