Η κυβέρνηση υπαναχωρεί καταθέτοντας προτάσεις που οδηγούν
στη συνολική εκποίηση της ΔΕΗ χαρίζοντας το σύνολο
σχεδόν του ενεργειακού τομέα στο ιδιωτικό κεφάλαιο
Την κατάτμηση και τελικά την εκποίηση της ΔΕΗ, της μεγαλύτερης ενεργειακής επιχείρησης της χώρας, μεθοδεύει η κυβέρνηση με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, ενώ στην παρούσα φάση διαμορφώνεται και το νέο ενεργειακό περιβάλλον στη χώρα με προσανατολισμό το πλήρες άνοιγμα των αγορών στους ιδιώτες.
Η κυβέρνηση υπαναχωρεί καταθέτοντας προτάσεις που οδηγούν στη συνολική εκποίηση της ΔΕΗ
χαρίζοντας το σύνολο σχεδόν του ενεργειακού τομέα στο ιδιωτικό κεφάλαιο
Η κυβέρνηση με μια σειρά επικοινωνιακών τεχνασμάτων την τελευταία σχεδόν διετία, εκκινώντας από το “δεν πουλάμε” τη ΔΕΗ μέχρι τις τελευταίες τοποθετήσεις ότι το δημόσιο θα διατηρήσει τον έλεγχο στα δίκτυα “ανεξάρτητα από τη μετοχική σύνθεση”, αποκαλύφθηκε σταδιακά το σχέδιο εκποίησης της ιστορικής επιχείρησης. Είτε με άμεσο τρόπο όπως η πρόσφατα ανακοινωθείσα περαιτέρω μετοχοποίηση του 17% της ΔΕΗ είτε με έμμεσο τρόπο όπως οι διατάξεις που περιλαμβάνει το νέο νομοθετικό πλαίσιο για το πλήρες άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, το “σπάσιμο” και η είσοδος των ιδιωτών στη ΔΕΗ έχουν από καιρό δρομολογηθεί και πλέον υλοποιούνται.
Και όλα αυτά σε μια νέα αγορά η οποία αλλάζει εκ βάθρων, δημιουργούνται νέοι κανόνες, εισέρχονται νέοι “παίκτες” και κυρίως περιορίζονται οι αρμοδιότητες και ο έλεγχος του δημοσίου στη λειτουργία της στο όνομα του ανταγωνισμού.
Το νέο σχέδιο νόμου για τη λειτουργία των ενεργειακών αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, το οποίο αφορά κυρίως την ενσωμάτωση των κοινοτικών οδηγιών 72 και 73 (το περίφημο τρίτο ενεργειακό πακέτο) στην ελληνική νομοθεσία και πήρε την εβδομάδα που πέρασε το “πράσινο φως” από το υπουργικό συμβούλιο, αποτελεί ένα σημαντικό “όχημα” για την σταδιακή αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ, αλλά και για τη διαμόρφωση των νέων δεδομένων στις αγορές ενέργειας. Παράλληλα, οι αποφάσεις που αναμένονται από πλευράς Κομισιόν αναφορικά με το μέλλον της λιγνιτικής παραγωγής θα διαμορφώσουν εν πολλοίς το πλαίσιο της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ. Στην ουσία, πέραν των δεσμεύσεων της κυβέρνησης έναντι της τρόικας μέσω του “προγράμματος αποκρατικοποιήσεων”, η προσήλωση της κυβέρνησης στις νεοφιλελεύθερες ευρωπαϊκές πολιτικές είναι αυτή που θα καθορίσει το μέλλον της επιχείρησης. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι το κλιμάκιο της τρόικας μετά την επίσκεψή του στο ΥΠΕΚΑ την Παρασκευή δήλωσε ικανοποιημένο από την πρόοδο στα θέματα ενέργειας.
Το “άνοιγμα” της ΔΕΗ
Παρά το ότι δεν επελέγη ο ιδιοκτησιακός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων της διανομής και της μεταφοράς στη ΔΕΗ αλλά αυτός του ανεξάρτητου διαχειριστή (ΙΤΟ) με 100% θυγατρικές της επιχείρησης, εντούτοις οι διατάξεις του ενεργειακού νομοσχεδίου ανοίγουν διάπλατα τις πόρτες της ΔΕΗ για τους ιδιώτες.
Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο για τη νέα εταιρεία-διαχειριστή του εθνικού δικτύου μεταφοράς ΑΔΜΗΕ “ανεξάρτητα από τη μετοχική της σύνθεση” η εταιρεία “θα βρίσκεται πάντοτε υπό τον άμεσο ή έμμεσο έλεγχο του Δημοσίου”. Υπενθυμίζεται ότι στο προσχέδιο τα βασικά σημεία του οποίου είχαν δημοσιοποιηθεί προ διμήνου, προβλεπόταν μεν η δυνατότητα εισόδου ιδιωτών, αλλά στο μειοψηφικό κομμάτι και μέχρι 49%. Αυτή η πρόβλεψη δεν υπάρχει πουθενά στο νέο σχέδιο νόμου, ενώ ο “άμεσος ή έμμεσος έλεγχος” του δημοσίου αφορά του εκπροσώπους του δημοσίου στη διοίκηση της εταιρείας και ένα δυνάμει “βέτο” του δημοσίου σε σημαντικές αποφάσεις για τη διαχείριση του δικτύου. Οι διατυπώσεις είναι γενικές, αόριστες και ασαφείς αφήνοντας πεδίο διττών ερμηνειών προς πάσα κατεύθυνση, ιδιαίτερα λόγω των αντιδράσεων που έχει προκαλέσει σε πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς και στη ΓΕΝΟΠ η κυβερνητική απόφαση για ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ. Παράλληλα, αφήνουν ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για την εκχώρηση αυτού του κρίσιμου τομέα της ΔΕΗ σε ιδιώτες επενδυτές. Σημειώνεται ότι αντίστοιχη διατύπωση υπάρχει και για τον ΔΕΣΦΑ, τον διαχειριστή του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου, που με το ίδιο μοντέλο του ανεξάρτητου διαχειριστή “αποκολλάται” από την ΔΕΠΑ, της οποίας επίσης η ιδιωτικοποίηση έχει δρομολογηθεί.
Η “ΑΔΜΗΕ Α.Ε.” αποτελεί ένα από τα πιο κρίσιμα στοιχεία στην αγορά ηλεκτρισμού και προικοδοτείται από το δίκτυο μεταφοράς της ΔΕΗ, ενώ μεταφέρονται σε αυτήν και δραστηριότητες του σημερινού διαχειριστή -ΔΕΣΜΗΕ. Μεταβιβάζεται σε αυτή η κυριότητα του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ Α.Ε. με τη διαδικασία της απόσχισης και εισφοράς κλάδου, εντός τριών μηνών από τη δημοσίευση του σχετικού νόμου.
Στο νομοσχέδιο αναφέρεται επίσης ότι η “ενισχυμένη” σε εξουσίες ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) αν διαπιστώσει ότι ο ΑΔΜΗΕ δεν μπορεί να υλοποιήσει “αναγκαίες” επενδύσεις μπορεί να του επιβάλλει να τις εκτελέσει, να οργανώσει ανοικτό διαγωνισμό και να τον υποχρεώσει να προβεί σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου για τη χρηματοδότηση επενδύσεων με τη συμμετοχή ιδιωτών. Επίσης, αν η ΡΑΕ διαπιστώσει πλημμελή ή μεροληπτική στάση εκ μέρους του ΑΔΜΗΕ έχει τη δυνατότητα να παραχωρήσει σε τρίτο το έργο της διαχείρισης μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Επίσης, στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται διάφοροι όροι (πρόγραμμα συμμόρφωσης, υπεύθυνος συμμόρφωσης, πιστοποίηση κ.ά.) για τη διασφάλιση της ανεξάρτητης λειτουργίας των νέων εταιρειών, φορέων και οργάνων που δημιουργούνται κυρίως σε σχέση με τη ΔΕΗ που παραμένει ιδιοκτήτης 100% των νέων ανωνύμων εταιρειών που δημιουργούνται στη μεταφορά και στη διανομή, με εξαίρεση τον ΛΑΓΗΕ που ανήκει στο δημόσιο και είναι ό,τι απομένει από τον σημερινό ΔΕΣΜΗΕ (διαχειριστής συστήματος μεταφοράς) με αρμοδιότητα πλέον μόνο στην ημερήσια λειτουργία της αγοράς. Ωστόσο και για τον ΛΑΓΗΕ αναφέρεται στο νομοσχέδιο ότι “το Ελληνικό Δημόσιο δύναται να περιορίζει το ποσοστό συμμετοχής του”, μέσω σχετικής κοινής απόφασης των υπουργείων Οικονομικών και ΠΕΚΑ.
Λιγνιτική παραγωγή
Άλλο ένα κρίσιμο στοιχείο σε σχέση με τον τρόπο που θα επιλεγεί τελικά για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ είναι εκείνο της “τύχης” της λιγνιτικής παραγωγής.
Η κυβέρνηση τελεί εν αναμονή της απόφασης της Κομισιόν στο αίτημά της για αναστολή της απόφασής της που αφορά στη διάθεση του 40% της λιγνιτικής παραγωγής της ΔΕΗ σε ιδιώτες στο πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού. Σε επιστολή των υπουργείων Οικονομικών και ΠΕΚΑ ενημερώνεται ο αρμόδιος Επίτροπος Ανταγωνιστικότητας Χ. Αλμούνια σχετικά με το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων στο οποίο περιλαμβάνεται πλέον και η ΔΕΗ και επισημαίνεται ότι η εφαρμογή της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το άνοιγμα της λιγνιτικής παραγωγής θα υποβαθμίσει περαιτέρω την ήδη χαμηλότερη από την πραγματική, λόγω οικονομικής συγκυρίας, χρηματιστηριακή αξία της ΔΕΗ, υπονομεύοντας τα προϋπολογιζόμενα έσοδα από την ιδιωτικοποίηση της επιχείρησης. Εξάλλου, με τον περιορισμό του ποσοστού του δημοσίου από το 51% στο 34% επιτυγχάνεται και το άνοιγμα της λιγνιτικής παραγωγής στην ελεύθερη αγορά.
Άλλο ένα σημείο που μένει να αποσαφηνιστεί είναι οι προθέσεις της κυβέρνησης σε σχέση με τα υδροηλεκτρικά της ΔΕΗ και την πρόσβαση των ιδιωτών σε αυτά. Εφημερίδα ΑΥΓΗ
