Η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ Το καμάρι των Πισοδεριτών και του Ανταρτικού Φλωρίνης Γράφει η επίτιμη κυρία Βουνίσια

Για τους Πισοδερίτες η μέρα του εορτασμού της Αγίας Τριάδας είναι η εορτή των εορτών και η πανήγυρις των πανηγύρεων. Το πανηγύρι της Αγίας Τριάδος Πισοδερίου είναι ένας πομπός τους θρησκευτικου πολιτιστικου καλέσματος των απανταχού Πισοδεριτων.

Δέκτης της επίσκεψης της κατάνυξης και της πολιτιστικής αναγνώρισης των Πισοδεριτών. Ο εορτασμός της Αγίας Τριάδος κάθε χρόνο, είναι μία αδιάλειπτη συνέχεια ρίζα απο την ρίζα των Πισοδεριτών είναι αναβάπτισμα για όλους στα νάματα της θρησκείας της παράδοσης και της ιστορίας. Κάθε χρόνο την ημέρα του Αγίου Πνεύματος της Δευτέρα δηλαδή μετα την Πεντηκοστή ημέρα, συρέουν πανηγυριστές απο την περιοχή και απο τους όπου γής Πισοδερίτες.

Στο Πισοδέρι σε απόσταση 4 χιλιομέτρων δυτικά βρίσκεται η Ιερά μονή της Αγίας Τριάδας. Είναι περιτριγυρισμένη απο μία μαγευτική φύση μέσα σε ένα "δάσος καταφύγιο" απο οξιές με κρύα και εύγευστα νερά. Η Ιερά μονή είναι κτίσμα του 1050.

Το 1905 κάηκε απο τους βουλγάρους κομιτατζήδες και τότε καταστράφηκαν κώδικες , περγαμηνές και άλλο αρχειακό υλικό που είχαν χρονολογηθεί το 1380 μ.Χ.Το χρονικό διάστημα 1850-1870 λειτούργησε στους χώρους της Μονής Ιεροδιδασκαλείο όπου προσήλθε σειρά ιερέων , ψαλτων και δασκάλων της περιοχής. Κατα την διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνος υπήρχαν δύο μοναχοί , οι οποίοι περιέθαλπαν τους Μακεδονομάχους .Εδώ εύρισκαν καταφύγιο , ανάπαυση και ασφάλεια οι ήρωες του Μακεδονικού Αγώνος και όπως και ο Πάυλος Μελάς πρίν φτάσει στο Πισοδέρι.Σε τιμή και ανάμνηση όλων αυτών η κάθε οικογένεια έφτιαχνε το δικό της κονάκι και εκεί κατέλυαν τα μέλη σε κάθε επίσκεψη και ιδιίως παραμονή του εορτασμού της Αγίας Τριάδας. Εδώ ιδρύθηκε απο επτά πατριώτες εταίρους η Φιλική Εταιρία το 1867.Η μονή συγκοτείτο απο σειρά κτιρίων , τα περίφημα κελιά - κονάκια. Ένα κελί - ονάκι άνηκε στο ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΩΤΤΑ , άλλο στους αποδήμους Πισοδερίτες κυρίως απο τις Η.Π.Α. και άλλα δυο εξυπηρετούσαν μέρι τα τελευταία χρόνια στους πιστούς.

Η τελευταία προσπάθεια για την διατήρηση και ανακαίνηση της Μονής έχει γίνει απο τον Δασικό Συνεταιρισμό Πισοδερίου την διετία 2009 - 2010 με την εξ ολοκλήρου ανακατασκευή των οικημάτων ,Η μονή έχει αναγνωρισθεί με Υπουργική απόφαση ώς ιστορικό διατηρητέο μνημείο .

 Υπάρχει αγίασμα και πάμπολλοι θρύλοι γύρω απο την ύπαρξη της Μονής που συμπλέονται και μέσα απο τον λόγο περνούν απο γενιά σε γενιά Πισοδεριτών κινώντας το γαϊτανάκι της παράδοσης.

Στην φαντασία των Πισοδεριτων η Αγία Τριάδα παρουσιαζόταν σάν γυναίκα που προστάτευε σε κάθε περίπτωση το Ιερό της. ¨Οταν κάποια αρκουδα κατέφαγε ένα απο τα βόδια της Μονής, η Αγία υποχρέωσε την αρκούδα να ζευχθεί με το άλλο βόδι στον ζυγό και να οργώσει το χωράφι της...

Σε μία αιωνόβια οξυά, που βρισκόταν λίγο πιο κάτω απο την είσοδο της Μονής είχε βρεθεί εικόνα της Αγίας Τριάδας απο έναν βοσκό , ο οποίος την έφερε στην εκκλησία του χωριού, εκείνη όμως ξαναγύρισε στην οξυά δυό - τρείς φορές και έτσι οι Πισοδερίτες υποχρεώθηκαν να χτίσουν εκεί την μονή. ..Γάλλος στρατιώτης κατα τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο , επιχείρηση να κόψει την οξυά και αντι για την οξυά έκοψε το ποδάρι του...Πηγές απο το Αρχειο του Δασικου Συνεταιρισμού Πισοδερίου Φλώρινας επιμέλεια Ν.Κ.

 http://vounisios.pblogs.gr/