Μεσούσης
της καπιταλιστικής κρίσης – και αξιοποιώντας αυτήν την κρίση, – η κυβέρνηση
έδωσε στη δημοσιότητα το σχέδιο του Νόμου - πλαισίου (το οποίο ήδη κατέθεσε στη
Βουλή για να ψηφιστεί το επόμενο διάστημα) για την Ανώτατη Εκπαίδευση.
Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο, που εναρμονίζεται απόλυτα με τη γενικότερη κυβερνητική πολιτική. Μέσα από τις διατάξεις του, η Ανώτατη Εκπαίδευση προσαρμόζεται πλήρως, ως προς το περιεχόμενο και τη δομή στα άμεσα συμφέροντα και στις στρατηγικές στοχεύσεις της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου.
Για το κεφάλαιο, η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
θεωρείται, εδώ και χρόνια, μια αγορά «τεράστια και ώριμη για συγκομιδή». Το
τεράστιο ενδιαφέρον του κεφαλαίου για επενδύσεις στο χώρο της Ανώτατης
Εκπαίδευσης έχει εκδηλωθεί επίσημα, τόσο με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, όσο και με τις αποφάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για την
«απελευθέρωση της αγοράς της ανώτατης εκπαίδευσης» μέχρι το 2010. Παράλληλα,
καθώς το κάθε εκπαιδευτικό σύστημα ήταν πάντοτε συνδεδεμένο με την οικονομία,
οι αναδιαρθρώσεις της καπιταλιστικής οικονομίας και οι ανάγκες αύξησης της
ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, απαιτούν
αναδιαρθρώσεις στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Σ’ αυτό αποβλέπουν όλες οι σχετικές
ευρωπαϊκές αποφάσεις (της
Μπολόνια, της Λισσαβόνας, της Πράγας και του Βερολίνου).
Συγκεκριμένα:
Α) Η Ανώτατη Εκπαίδευση ανοίγει ένα νέο
πεδίο επενδύσεων με αναμενόμενη υψηλή κερδοφορία (υψηλά δίδακτρα, κέρδη που θα προκύπτουν από
τα ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα κατάρτισης, κλπ).
Β) Επιχειρείται επιτάχυνση του
επιχειρηματικού μετασχηματισμού των δημόσιων πανεπιστημίων και υποταγής τους
στους νόμους της αγοράς και στις επιχειρήσεις – χορηγούς. Η συνεχιζόμενη
υποβάθμιση των δημόσιων ΑΕΙ (αποτέλεσμα κυρίως του δραστικού περιορισμού των δημοσίων
δαπανών για την εκπαίδευση και της πολιτικής ίδρυσης πλήθους νέων τμημάτων) χρησιμοποιείται σαν άλλοθι για την
υποστήριξη των ιδιωτικών ΑΕΙ και την επιχειρηματοποίηση των δημόσιων.
Γ) Θα κυριαρχεί η ΠΩΛΗΣΗ φτηνής κατάρτισης
στη μεγάλη μάζα των φοιτητών, ενώ επιστημονική εκπαίδευση υψηλού επιπέδου θα
παρέχεται στους λίγους, που θα έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν το αντίστοιχο
αντίτιμο. Οι νέοι θα μαθαίνουν ότι είναι απολύτως απαραίτητο για τη λειτουργία
της καπιταλιστικής οικονομίας.
Δ) Από την Ανώτατη Εκπαίδευση αποφοιτούν,
τόσο τα στελέχη της καπιταλιστικής οικονομίας και πολιτικής, όσο και η μεγάλη
μάζα των μισθωτών επιστημόνων. Παρά τον επιχειρηματικό μετασχηματισμό των
κρατικών πανεπιστημίων, το πανεπιστημιακό κίνημα κρατάει κάποιες κατακτήσεις,
όπως η ακαδημαϊκή ελευθερία, το πανεπιστημιακό άσυλο, η ελεύθερη διακίνηση
ιδεών, η συλλογικότητα, η συνδικαλιστική και πολιτική οργάνωση και δράση, –
στοιχεία που, όμως είναι ασυμβίβαστα με το ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Με τις
αλλαγές που προβλέπει το νομοσχέδιο, ο αυριανός επιστήμονας θα εκπαιδεύεται σ’
ένα καθεστώς, όπου το διευθυντικό δικαίωμα και οι νόμοι προστασίας των
επενδύσεων και της εξασφάλισης των κερδών του καπιταλιστή είναι πάνω από
ανθρώπινα δικαιώματα. Θα εκπαιδεύεται να υποτάσσεται στην επιχείρηση που
εργάζεται, χωρίς την εμπειρία της συλλογικής διεκδίκησης των δικαιωμάτων του.
Ε) Η ουσία των αναδιαρθρώσεων / αλλαγών
στην Ανώτατη Εκπαίδευση είναι η προσπάθεια να προσαρμοστεί στις αντιδραστικές
αλλαγές που προωθούνται στις εργασιακές σχέσεις (ελαστικές σχέσεις εργασίας, ανασφάλιστη
εργασία, κατάργηση της πληρωμής υπερωριών, γενίκευση της απλήρωτης εργασίας των
νέων επιστημόνων για την απόκτηση επαγγελματικής πείρας, αλλαγή επαγγέλματος 6
- 7 φορές στη διάρκεια της ενεργού
οικονομικής ζωής, κλπ.), με
στόχο τη δημιουργία στρατιάς ευέλικτου
και ευκίνητου εργατικού δυναμικού ανώτερου μορφωτικού επιπέδου, που θα
είναι προσαρμόσιμο στις συνεχείς αλλαγές.
Σαν αποτέλεσμα, η απελευθέρωση της αγοράς
της Ανώτατης Εκπαίδευσης, θα έχει τη
διεύρυνση του ταξικού χάσματος ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς, τη
διευκόλυνση της ιδεολογικής και πολιτικής κυριαρχίας του κεφαλαίου στην
κοινωνία και της επίθεσης στα εργασιακά, ασφαλιστικά, κοινωνικά και δημοκρατικά
δικαιώματα.
Κατεδαφίζουν
ότι έχει απομείνει από το δημόσιο χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Η
κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, κινούμενη στις παραπάνω κατευθύνσεις, συνεχίζει το έργο
της κυβέρνησης της ΝΔ, αποφασισμένη να
κατεδαφίσει ότι έχει απομείνει από το δημόσιο χαρακτήρα της Ανώτατης
Εκπαίδευσης. Ο νέος νόμος πλαίσιο επιχειρεί να εφαρμόσει το σύνολο των
αντιδραστικών κατευθύνσεων, που χρόνια τώρα επεξεργάζονται και δρομολογούν οι
κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, μαζί με την ΕΕ, προκειμένου να προσαρμόσουν την
Ανώτατη Εκπαίδευση στις απαιτήσεις και στις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων.
Εκπαίδευση και έρευνα θα υπηρετούν αποκλειστικά την κερδοφορία και την
ισχυροποίηση των μονοπωλίων, με καταστροφικές συνέπειες για το δικαίωμα των
παιδιών των λαϊκών στρωμάτων στη μόρφωση, αλλά και για το λαό συνολικά. Ο νέος
νόμος - πλαίσιο είναι ένας νόμος προσαρμοσμένος στη ζούγκλα της καπιταλιστικής
αγοράς, σε συνθήκες κρίσης.
Σύμφωνα
με το προσχέδιο νόμου: Θεσμοθετούνται 3 κύκλοι σπουδών, μονοετή και διετή
προγράμματα σπουδών, κύκλοι κατάρτισης. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται πτυχία
πολλών ταχυτήτων, ενώ, παράλληλα, το πτυχίο αποσυνδέεται πλήρως από το
επάγγελμα. Για την πλειοψηφία των σπουδαστών προορίζονται μόνο ταχύρυθμες
καταρτίσεις, ακόμα και μονοετείς, που θα αξιολογούνται και θα πιστοποιούνται
από τα μονοπώλια, με άξονα την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία του
κεφαλαίου, την παραγωγή εργατικού δυναμικού με μισθούς Ινδίας και Αφρικής!
Προγράμματα σπουδών θα «στήνονται» και θα καταργούνται, θα χρηματοδοτούνται
ανάλογα με τους σχεδιασμούς των μεγάλων επιχειρήσεων. Η οικονομική και
διοικητική αυτοτέλεια των Σχολών, οι εμπορικές συμφωνίες με τις επιχειρήσεις
είναι το «χαλί» για να εισβάλουν πιο βίαια τα μονοπώλια στη δομή, στη
λειτουργία και στο περιεχόμενο της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Γενικεύεται το
καθεστώς των συμβασιούχων διδασκόντων, που υπογράφουν συμβάσεις χωρίς
δυνατότητα ανανέωσης. Η αξιολόγηση από τις επιχειρήσεις, με όρους
ανταποδοτικότητας, θα είναι ο μοχλός για την κατάργηση της μονιμότητας και τη
μείωση των μισθών για εκπαιδευτικό και λοιπό προσωπικό. Η επιχειρηματική
λειτουργία των ΑΕΙ βαθαίνει ακόμη περισσότερο με την ολοκληρωτική παράδοση των
υποδομών και της φοιτητικής μέριμνας (Εστίες, Λέσχες, κλπ) σε ιδιώτες, που
θα πωλούν υπηρεσίες σε φοιτητές, εξωθώντας τη φτωχή λαϊκή οικογένεια να χώσει
ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να σπουδάσουν τα παιδιά της. Η
διοικητική δομή των Ιδρυμάτων συγκενρωποιείται, – μια χούφτα καθηγητές και
στελέχη επιχειρήσεων αποκτούν πλήρεις αρμοδιότητες να συνδιαλέγονται με τα
μονοπώλια. Επιχειρείται δραστικό χτύπημα στην οργανωτική συνδικαλιστική δομή
του φοιτητικού κινήματος, μεθοδεύεται η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου
και απαγορεύεται κάθε πολιτική δράση στα ΑΕΙ. Το νομοσχέδιο χτυπάει, πριν απ’
όλα, τους εργαζόμενους φοιτητές και σπουδαστές, βάζοντας φραγμούς στο χρόνο
αποπεράτωσης των σπουδών, ενισχύοντας τα οικονομικά βάρη για τις σπουδές, που
γίνονται θηλιά στο λαιμό των παιδιών της φτωχής λαϊκής οικογένειας.
* * *
ΕΝΙΑΙΑ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ στην
υπηρεσία των λαϊκών αναγκών.
Στις
σημερινές συνθήκες, οι ανάγκες της καθημερινής ζωής, – τόσο στην επαγγελματική,
όσο και στην οικογενειακή και προσωπική δραστηριότητα, – δεν είναι αυτές που
ήσαν πριν από μερικές δεκαετίες. Οι επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
έχουν ενσωματωθεί, σε μεγάλο βαθμό, σε κάθε δραστηριότητα. Το απαιτούμενο
μορφωτικό επίπεδο του σύγχρονου ανθρώπου πρέπει να είναι και πιο υψηλό και πιο
ολοκληρωμένο.
Η
απάντηση στις διευρυμένες σύγχρονες ανάγκες, αλλά και στην κατάσταση που
διαμορφώνεται στην Ανώτατη Εκπαίδευση, δεν είναι ένα εκπαιδευτικό σύστημα που
υπηρετεί την οικονομία της αγοράς και την κερδοφορία του κεφαλαίου. Είναι η διαμόρφωση μιας Ανώτατης
Εκπαίδευσης που θα στηρίζει την εξέλιξη των επιστημών και την αξιοποίηση των
παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας, με στόχο την ολόπλευρη ανάπτυξη του
επιστημονικού δυναμικού, ικανού να συμβάλει στην άνοδο του υλικού και
πνευματικού επιπέδου του λαού, – επιστημονικού δυναμικού που θα υπηρετεί την
ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών και όχι τα μονοπώλια.
Σ’ αυτά
τα πλαίσια, οι γενικοί άξονες μιας Λαϊκής
Παιδείας πρέπει να είναι:
** Η Ανώτατη Εκπαίδευση να είναι αποκλειστικά δημόσια
και δωρεάν, σύγχρονη, υψηλού επιπέδου, με δημοκρατική λειτουργία, χωρίς
σχολές και τμήματα πολλών κατηγοριών, ταχυτήτων, ακαδημαϊκών επιπέδων και
επαγγελματικών προοπτικών, χωρίς οικονομικά εμπόδια πρόσβασης σε αυτήν.
** Χρηματοδότηση του συνόλου των εκπαιδευτικών και
ερευνητικών προγραμμάτων και αναγκών από
τον κρατικό προϋπολογισμό.
** Τμήματα συγκροτούνται ανά επιστημονικό αντικείμενο.
Το περιεχόμενο και οργάνωση των προγραμμάτων σπουδών εισάγουν τους φοιτητές
στις βασικές αρχές της έρευνας, παρέχουν επιστημονική ειδίκευση και πλήρη
επαγγελματική επάρκεια με την απόκτηση του πτυχίου, σε ενιαίο κύκλο
προπτυχιακών σπουδών. – Κατάργηση του αναχρονιστικού - αντιεπιστημονικού
διαχωρισμού σε πανεπιστημιακή και μη πανεπιστημιακή –τεχνολογική ανώτατη
εκπαίδευση.
** Μεταπτυχιακές σπουδές, ενιαίες ανά επιστημονικό
αντικείμενο, που οδηγούν στην παραγωγή νέας γνώσης και καταλήγουν αποκλειστικά
σε διδακτορικό δίπλωμα.
** Καθιέρωση ενιαίου βασικού δωδεκάχρονου υποχρεωτικού
σχολείου – αποκλειστικά δημόσιου και δωρεάν – για τη διεύρυνση της γενικής
εκπαίδευσης, ώστε να πάψει η πρόωρη επαγγελματική επιλογή πριν τη συμπλήρωση
του μορφωτικού έργου του σχολείου και την ενηλικίωση του νέου ανθρώπου. –
Σχολείο που θα βοηθά τους μαθητές να κατανοήσουν τους νόμους της φύσης και της
κοινωνικής ζωής, τη θέση και το ρόλο τους μέσα σ’ αυτήν.
** Μετά τη δωδεκάχρονη υποχρεωτική γενική εκπαίδευση,
ανάπτυξη ενός αποκλειστικά δημόσιου και δωρεάν συστήματος επαγγελματικών
σχολών, ενταγμένων στο εκπαιδευτικό σύστημα, για όσα επαγγέλματα δεν
χρειάζονται πανεπιστημιακές σπουδές.
** Επαναπροσδιορισμός της έρευνας, ώστε η αποστολή της
να υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες και να μην καθορίζεται από τα ιδεολογικά,
πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα των επιχειρηματιών. Χρηματοδότησή της από
τον κρατικό προϋπολογισμό για να καλύπτονται με επάρκεια όλοι οι τομείς της και
να συμμετέχει σ’ αυτήν το σύνολο των ιδρυμάτων και των ερευνητών.
** Θωράκιση του δημόσιου χαρακτήρα του πανεπιστημίου
με επαρκείς αμοιβές των λειτουργών του, που, ταυτόχρονα, θα έχουν σαν πλήρη και
αποκλειστική απασχόληση την ενασχόληση με την επιστημονική έρευνα και
διδασκαλία, χωρίς να υποβάλλονται σε εκβιασμούς για να γίνουν επιχειρηματίες ή
υπεργολάβοι και υπάλληλοι επιχειρηματικών συμφερόντων. – Απάλειψη κάθε
δυνατότητας επιχειρηματικής δραστηριότητας και δημιουργίας εταιρειών
οποιουδήποτε τύπου, είτε από τα ίδια τα πανεπιστήμια, είτε από μέλη ΔΕΠ.
** Κατάργηση κάθε είδους διδάκτρων, εξασφάλιση δωρεάν
συγγραμμάτων, σίτισης, στέγασης για όλους τους φοιτητές. Παροχή υποτροφιών για
όλους τους υποψήφιους διδάκτορες.
Το ΚΚΕ καταγγέλλει και καταδικάζει το
κυβερνητικό νομοσχέδιο και τους αντιλαϊκούς - αντιεκπαιδευτικούς σχεδιασμούς
που εμπεριέχει. Καλεί τους διδάσκοντες και εργαζόμενους σε πανεπιστήμια, ΤΕΙ
και Ερευνητικά Κέντρα να αρνηθούν να γίνουν υπεργολάβοι των μονοπωλίων. Να
αντιταχθούν στη νέα λαίλαπα. Να αγωνιστούν να
μην περάσει ο νέος νόμος - πλαίσιο, που θα είναι η ταφόπλακα του δημόσιου πανεπιστήμιου.
Το ΚΚΕ, θεωρώντας ότι το ζήτημα της Παιδείας είναι
ζήτημα που αφορά, από κάθε άποψη, την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα,
τους καλεί να παλέψουν για μια Ανώτατη Εκπαίδευση ενιαία, αποκλειστικά δημόσια
και δωρεάν, σύγχρονη, υψηλού επιπέδου, με δημοκρατική λειτουργία, που θα
υπηρετεί έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης,
προς όφελος του λαού, θα ετοιμάζει επιστημονικό δυναμικό ικανό να αναπτύξει στο
έπακρο τις παραγωγικές και πνευματικές δυνατότητες της χώρας. Για να είναι
αποτελεσματικός ο αγώνας ενάντια στα αντιδραστικά μέτρα, για Ανώτατη Εκπαίδευση
στην υπηρεσία του λαού και του τόπου, για λαϊκή Παιδεία, πρέπει να συνοδεύεται
με την πάλη για αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο,
σε βάρος των κομμάτων που υπηρετούν τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας και του
«ευρωμονόδρομου», για ριζικές αλλαγές,
τόσο στο επίπεδο της οικονομίας, όσο και στο επίπεδο της εξουσίας, – για τη Λαϊκή Εξουσία - Λαϊκή Οικονομία.
28 – 7 –
2011
