Την εξουσία πάνω στην εργατική τάξη και στο λαό, για τη διαιώνιση της εκμετάλλευσης.
Ο ξεσηκωμός του Νοέμβρη 1973 στο Πολυτεχνείο είχε ποιοτικά διαφορετικό περιεχόμενο, πολύ παραπάνω από τη διεκδίκηση μιας τυπικής μορφής αστικής ελευθερίας και δημοκρατίας, όσο κι αν αυτές ήταν τότε στραγγαλισμένες. Στη μνήμη μπορεί να ηχεί ακόμη το σύνθημα «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία», που κι αυτό επίσης σε κάθε εποχή έχει το δικό του συμβολισμό και το δικό του πολιτικό περιεχόμενο, αλλά ο ξεσηκωμός δεν ήταν μόνο αυτό ή μόνο γι' αυτό. Μαζί με το σύνθημα «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία» προβλήθηκαν και τα συνθήματα - στόχοι «Κάτω η χούντα», «Έξω οι ΗΠΑ και το NATO». Επομένως το μήνυμα ήταν καθαρά πολιτικό, ανατρεπτικό, αντιαμερικανικό, αντιιμπεριαλιστικό, όσο βεβαίως μπορούσε τότε αυτό να γίνεται ξεκάθαρο, συγκεκριμένο και, κυρίως, πολιτικά ορατό από την άποψη της ρεαλιστικότητας και της πραγματοποίησης.
Ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου δεν ήταν μόνο «φοιτητικός» ξεσηκωμός, όπως προβάλλουν οι απολογητές του συστήματος. Στο φοιτητικό κίνημα, που ήταν συλλογικά οργανωμένο, δρούσαν συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις και μάλιστα με διαφορετικές και τότε προσεγγίσεις ως προς το σκοπό της αντιδικτατορικής πάλης. Αλλά υπάρχει ένα χαρακτηριστικό που επίσης αποτελεί ποιοτικό στοιχείο και από το οποίο βγαίνει πείρα και για το σήμερα. Στον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου εκφράστηκε η σύνδεση του φοιτητικού κινήματος με το εργατικό κίνημα. Που έπαιξε σημαντικό ρόλο στον ίδιο τον ξεσηκωμό, όπως και στην επίδρασή του στις μετέπειτα εξελίξεις.
Ο ξεσηκωμός του Νοέμβρη του '73, η κατάληψη της Νομικής που προηγήθηκε, συνολικά η αντιδικτατορική πάλη κατά της στρατιωτικής
2
δικτατορίας συνεχίζουν να εμπνέουν όσους δεν βολεύονται με τη βαρβαρότητα, που φέρνουν στο λαό και τη νεολαία η πολιτική και η εξουσία που υπηρετεί τα μονοπώλια, η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κόμματά τους. Προσφέρουν διδάγματα για την αξία της οργανωμένης πάλης του λαού και της νεολαίας και ενός ισχυρού ΚΚΕ, ως προϋποθέσεις που ενισχύουν την αντοχή, την αποτελεσματικότητα και την προοπτική των λαϊκών αγώνων.
Ποιοι και γιατί επέβαλαν τη στρατιωτική δικτατορία;
Η διακυβέρνηση της χώρας, την 21η Απριλίου 1967, πέρασε από τα αστικά κόμματα σε τμήματα δυνάμεων του στρατού. Το πραξικόπημα έγινε στο όνομα του υποτιθέμενου "κομμουνιστικού κινδύνου". Αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά πως ο αντικομμουνισμός είναι πάντοτε προπομπός συνολικότερων αντιλαϊκών σχεδίων, έχει στο στόχαστρο συνολικά το λαό, τη νεολαία, το κίνημα.
Οι λόγοι που επέβαλαν τη δικτατορία ήταν η εξυπηρέτηση εσωτερικών αναγκών του συστήματος, καθώς υπήρχαν αντιθέσεις ανάμεσα σε αστικά κόμματα και το Παλάτι, - που υπήρχε ακόμα και ήταν μέρος του αστικού πολιτικού συστήματος, - αλλά και για να στηριχθούν οι επιδιώξεις του αμερικανο-νατοϊκού ιμπεριαλισμού στην περιοχή.
Η εξουσία δεν άλλαξε χέρια, την κρατούσαν οι καπιταλιστές, τα μονοπώλια. Αυτό που άλλαξε ήταν η μορφή άσκησής της. Η δικτατορία ήταν ένα καθεστώς τρόμου, - με εξορίες, βασανιστήρια, φυλακές, - που υπεράσπιζε την εξουσία των μονοπωλίων. Το κεφάλαιο, τα μονοπώλια βγήκαν ενισχυμένα από τη χουντική διακυβέρνηση. Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος είχε πει, για παράδειγμα, στους εφοπλιστές: "Ελθετε προς ημάς και πέστε μας τι θέλετε. Εκ προοιμίου σας βεβαιώ, ότι η κυβέρνησις θα σας το δώση". Τα κέρδη των κεφαλαιοκρατών εκτινάχθηκαν, ενώ εντάθηκε η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, τσακίστηκε το εργατικό κίνημα με το βούρδουλα της καταστολής. Αυτό το καθεστώς υμνούν σήμερα οι ναζί εγκληματίες της Χρυσής Αυγής, που είχε στα όπα-όπα το μεγάλο κεφάλαιο και τα κέρδη του, και στο "γύψο" το λαό, τη νεολαία, τις ανάγκες και τους αγώνες τους.
Ένα επιχείρημα των σημερινών θιασωτών της Χούντας, δηλαδή της Χρυσής Αυγής, είναι ότι "οι χουντικοί πέθαναν στην ψάθα" ή ότι η Χούντα αντιμετώπισε τη "φαυλοκρατία" και τη "διαφθορά του πολιτικού συστήματος". Στην πραγματικότητα στα χρόνια της δικτατορίας έγινε ένα πραγματικό "πάρτι" υπεξαίρεσης χρημάτων, ρουσφετιών και σκανδάλων. Οι χουντικοί έφτασαν δε σε τέτοιο σημείο που μέχρι και ο γνωστός προπαγανδιστής της δικτατορίας
3
Σάββας Κωνσταντόπουλος αναγκάστηκε να γράψει: "Λυπούμαι, διότι είμαι υποχρεωμένος να μνημονεύσω και ένα άλλο εκτάκτως λυπηρόν φαινόμενον. Ενεφανίσθη και αναπτύσσεται μία νέο-φαυλοκρατία (ατομικά ρουσφέτια, προσωπικαί εξυπηρετήσεις, τακτοποιήσεις συγγενών, ατομική προβολή κ.ο.κ.)". Τα μεγαλύτερα σκάνδαλα αφορούσαν συμβάσεις με ντόπια και ξένα μονοπώλια. Εκατομμύρια αρπάχτηκαν επίσης από τους χουντικούς για την κατασκευή του "Ναού του Σωτήρος" (το περιβόητο "Τάμα του Έθνους"). Για την κατασκευή του ναού, μαζεύτηκαν περίπου 450 εκατομμύρια δραχμές, με πολλά απ' αυτά τα χρήματα να προέρχονται από υποχρεωτικές "εισφορές" των δημοσίων υπαλλήλων. Μετά τη χούντα, στο ταμείο βρέθηκαν περίπου 47 εκατομμύρια. Πάνω από 400 εκατομμύρια δραχμές είχαν κάνει "φτερά"... Στο Δήμο της Αθήνας επίσης τα σκάνδαλα της Χούντας ξεπέρασαν το 1 δισεκατομμύριο δραχμές!
Το χρονικό του αγώνα
Το πρώτο διάστημα, μετά την επιβολή της δικτατορίας, όταν κυριαρχούσε ακόμα ο φόβος και η ηττοπάθεια, καθοριστική σημασία για το σπάσιμο αυτού του κλίματος, για να πάρει κουράγιο ο λαός, είχε η αταλάντευτη στάση των κομμουνιστών απέναντι στους ανακριτές, τους δεσμοφύλακες, τους βασανιστές.
Τα θεμέλια της ανασύνταξης του κινήματος μπαίνουν το 1968. Το ΚΚΕ ανασυγκροτεί τις παράνομες Οργανώσεις του, ξεκαθαρίζει τις γραμμές του από τους οπορτουνιστές που ήθελαν να το διαλύσουν. Ξεκινά το Μάρτη η κυκλοφορία του παράνομου "Ριζοσπάστη". Λίγους μήνες μετά, τον Σεπτέμβρη, ιδρύεται η ΚΝΕ. Η απόφαση αυτή σκορπίζει ενθουσιασμό, δίνει κουράγιο στο λαό. Ταυτόχρονα, ξεκινά και η έκδοση του παράνομου "Οδηγητή".
Με πρωτοβουλία του ΚΚΕ και της ΚΝΕ και καθώς αναπτύσσονται οι Οργανώσεις τους, ιδρύονται οι αντιδικτατορικές Οργανώσεις: το Πανελλήνιο Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ήδη από το Μάη του '67), το ΠΑΜ Νέων, η Ενιαία Συνδικαλιστική Αντιδικτατορική Κίνηση - ΕΣΑΚ (τον Απρίλη του '68), η Αντιδικτατορική Φοιτητική Ένωση Ελλάδας - Αντι-ΕΦΕΕ και η Μαθητική Οργάνωση Δημοκρατικής Νεολαίας Ελλάδας - ΜΟΔΝΕ.
Σε πρώτη φάση, ο αγώνας είχε διάφορες μορφές: διαβήματα, υπομνήματα, διακίνηση του παράνομου Τύπου, προπαγανδιστική δουλειά με πέταγμα τρικ, αναγραφή συνθημάτων και μετάδοση ηχογραφημένων μηνυμάτων, κινητοποιήσεις με οικογένειες κρατουμένων κατά των βασανιστηρίων.
Στα τέλη του 1971 και καθώς εξελίσσεται διεθνής καπιταλιστική οικονομική κρίση (η λεγόμενη "πετρελαϊκή"), ο αντιδικτατορικός αγώνας αρχίζει να
4
σημειώνει άνοδο. Ιδιαίτερα το 1973, υπάρχουν σοβαρές αντιδράσεις από την εργατική τάξη. Στην πρώτη γραμμή μπαίνουν διεκδικήσεις για τα μεροκάματα, τα ωράρια, τις συνδικαλιστικές ελευθερίες. Οργανώνονται απεργίες στους τυπογράφους της Αθήνας, τους αλιεργάτες της Καβάλας, τους τεχνικούς της "Ολυμπιακής", στη ΔΕΗ κ.α. Κινητοποιήσεις οργανώνονται από τους φοιτητές - σπουδαστές, που είχαν περισσότερες δυνατότητες ημινόμιμης δράσης.
Από το 1972 ξεκινούν κινητοποιήσεις με αιχμή το αίτημα της διεξαγωγής γνήσιων σπουδαστικών εκλογών. Το 1973, με αφορμή τον "καταστατικό χάρτη" της Ανώτατης Παιδείας που προωθούσε η Χούντα, οι αγώνες κλιμακώνονται. Το Φλεβάρη οι φοιτητές καταλαμβάνουν τη Νομική για δύο μέρες. Μέσα στους μήνες Μάρτη - Απρίλη γίνονται καταλήψεις στην Ιατρική, ξανά στη Νομική, διάφορες κινητοποιήσεις σε άλλες σχολές της Αθήνας, της Πάτρας, της Θεσσαλονίκης.
Αγωνιστικές κινητοποιήσεις οργανώνονται και από τους αγρότες, γίνονται συλλαλητήρια εναντίον των απαλλοτριώσεων γης που εφαρμόζονταν για την εξυπηρέτηση των μονοπωλίων.
Παράλληλα πραγματοποιούνται και εκδηλώσεις με καθαρά πολιτικό - αντιδικτατορικό χαρακτήρα. Τέτοιες μέρες κινητοποίησης του λαού ήταν η 28η Οκτώβρη του '72, η επέτειος του πραξικοπήματος το '73, η Πρωτομαγιά του '73, η νυχτερινή διαδήλωση μετά το σχηματισμό της κυβέρνησης Μαρκεζίνη...
Η ανάπτυξη του αντιδικτατορικού αγώνα βέβαια δεν προέκυψε μόνο από το ανέβασμα των μορφών πάλης αλλά και με την όξυνση της ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης. Είχε μεγάλη σημασία, για να προχωρήσει το κίνημα μπροστά, να ηττηθούν οι απόψεις που ήθελαν συμβιβασμό με τη Χούντα, στη λογική του μικρότερου κακού, του ρεαλισμού της υποταγής. Βασικός φορέας αυτών των απόψεων ήταν ένας από τους "προγόνους" του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ, το λεγόμενο "ΚΚΕ Εσωτερικού".
Μέσα απ' αυτή τη διαδρομή φτάνουμε στο Νοέμβρη του '73 και την κατάληψη του Πολυτεχνείου, που δεν ήρθε σαν ξέσπασμα, σαν "κεραυνός εν αιθρία" αλλά ήταν το επιστέγασμα και η κορύφωση όλης της προηγούμενης αγωνιστικής πορείας του λαού και της νεολαίας.
Ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου
Το απόγευμα της Τετάρτης 14 Νοέμβρη ξεκινά η κατάληψη του Πολυτεχνείου. Φτιάχνεται ο πρώτος ραδιοφωνικός πομπός, αρκετός κόσμος μαζεύεται γύρω από το Πολυτεχνείο ως το βράδυ.
Την επόμενη μέρα, η Κομματική Οργάνωση Αθήνας του ΚΚΕ καλεί τους εργαζόμενους και τους νέους να κατέβουν μαζικά στο Πολυτεχνείο. Από
5
εκείνη τη στιγμή η κατάληψη του Πολυτεχνείου, καθώς ενώνεται με το εργατικό - λαϊκό κίνημα, αποκτά χαρακτήρα παλλαϊκού ξεσηκωμού. Δίπλα στο σύνθημα "Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία" δυνάμωναν και τα "Έξω οι ΗΠΑ, έξω το ΝΑΤΟ" και "Κάτω η Χούντα". Το μήνυμα ήταν πολιτικό, ανατρεπτικό, αντιιμπεριαλιστικό. Ο ρόλος του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, παρά τις ελλείψεις που παρουσιάστηκαν, ήταν σημαντικός και πολλές φορές καθοριστικός.
Η 16η Νοέμβρη ήταν η μέρα της κορύφωσης της εξέγερσης. Οι φοιτητές της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας προχωρούν και αυτοί σε καταλήψεις. Στην Αθήνα χιλιάδες λαού κατεβαίνουν με πυκνά και μεγάλα μπλοκ στο Πολυτεχνείο. Οι οικοδόμοι και οι ιδιωτικοί υπάλληλοι έχουν τα μαχητικότερα μπλοκ. Περίπου 150.000 λαού είναι στους δρόμους. Η αστυνομία χτυπά το λαό, χωρίς να μπορεί να διαλύσει τις διαδηλώσεις. Αργά το απόγευμα πέφτουν οι πρώτοι νεκροί.
Ξημερώματα της 17ης Νοέμβρη τα τανκς κυκλώνουν το Πολυτεχνείο. Στις 3 το πρωί ένα από τα τανκς πέφτει πάνω στην πύλη του Πολυτεχνείου. Η θυσία δεν πήγε χαμένη: άνοιξε ο δρόμος για την κατάρρευση της δικτατορίας, χιλιάδες νέοι και νέες από το παράδειγμα του Πολυτεχνείου διαπαιδαγωγήθηκαν με τα ιδανικά του αγώνα, της οργανωμένης απειθαρχίας και ανυπακοής.
Τον Ιούλη του 1974 κάτω από το βάρος της κρίσης στην Κύπρο αλλά και λόγω των αναγκών του ίδιου του συστήματος, το καθεστώς κατέρρευσε.
Οργανωνόμαστε για την ανατροπή!
Όλη η 7χρονη αντιδικτατορική πάλη του λαού μας, ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου απέδειξαν πως κανένας αντιδραστικός μηχανισμός όσο κι αν εμφανίζεται παντοδύναμος και αιώνιος, δε γλιτώνει από τις αντιθέσεις του, δεν μπορεί να αναμετρηθεί με την υπεροχή του οργανωμένου εργατικού - λαϊκού κινήματος.
Η μορφή άσκησης της εξουσίας το 1974 άλλαξε, η εξουσία όμως παρέμεινε στα χέρια των εφοπλιστών, των βιομηχάνων, των τραπεζιτών, των μεγαλοεπιχειρηματιών. Όσες κυβερνήσεις αναδείχτηκαν από τότε μέχρι και σήμερα αυτούς υπηρετούν.
Οι καπιταλιστές γνωρίζουν τη δύναμη του λαού, έχουν το φόβο του. Γι' αυτό διαχρονικά εναλλάσσουν, μεταμφιέζουν τις μορφές διαχείρισης της εξουσίας τους. Έτσι αξιοποιούν διάφορες εναλλακτικές λύσεις και σχήματα, είτε χώρια, είτε μαζί την τρομοκρατία και την καταστολή, με το "καρότο" και τις αυταπάτες. Οι εκμεταλλευτές δεν διστάζουν να αξιοποιούν φασιστικές οργανώσεις, τους τη Χρυσή Αυγή. Δικό τους γέννημα είναι οι εγκληματίες –
6
ναζιστές τους Χρυσής Αυγής. Πότε τους «μαζεύουν» και πότε τους «αμολάνε» κατά πώς τους βολεύει. Πότε τους θέλουν «αγανακτισμένους» και πότε «σοβαρούς». Αξιοποιούν ενέργειες που είτε είναι είτε λειτουργούν προβοκατόρικα, για να μεθοδεύουν σχεδιασμούς.
Ο ξεσηκωμός του Νοέμβρη του '73, η κατάληψη της Νομικής που προηγήθηκε, - συνολικά η αντιδικτατορική πάλη κατά της στρατιωτικής δικτατορίας, - συνεχίζουν να εμπνέουν όσους δεν βολεύονται με τη βαρβαρότητα, που φέρνουν στο λαό και τη νεολαία η πολιτική και η εξουσία που υπηρετεί τα μονοπώλια, η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κόμματά τους. Προσφέρουν διδάγματα για την αξία της οργανωμένης πάλης του λαού και της νεολαίας και ενός ισχυρού ΚΚΕ, ως προϋποθέσεις που ενισχύουν την αντοχή, την αποτελεσματικότητα και την προοπτική των λαϊκών αγώνων. Μας θυμίζουν τους σφιχτούς δεσμούς της χούντας με το αστικό πολιτικό σύστημα, ότι η χούντα ήταν μια μορφή εξουσίας του κεφαλαίου. Ότι ο φασισμός είναι γέννημα του καπιταλιστικού συστήματος και θρέφεται από αυτό. Ότι ο αντικομμουνισμός ήταν η επίσημη ιδεολογία, όχι μόνο της στρατιωτικής δικτατορίας, αλλά και του κράτους και των αστικών κομμάτων που έστρωσαν το δρόμο για την επιβολή της. Τις ευθύνες των αστικών κομμάτων για την επιβολή του χουντικού πραξικοπήματος το 1967. Τις ευθύνες δυνάμεων όπως οι οπορτουνιστικές, που εμποδίζουν την αυτοτελή οργάνωση και πάλη του εργατικού - λαϊκού κινήματος ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή καπιταλιστικής εξουσίας.
Τα χρόνια που ακολούθησαν από την αποκατάσταση του αστικού κοινοβουλευτισμού τον Ιούλη του 1974 έως σήμερα, φανέρωσαν ότι η εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, η νεολαία τους πλήττονται, όχι μόνο από ορισμένες μορφές της εξουσίας του κεφαλαίου, αλλά και από την αντεργατική - αντιλαϊκή πολιτική κάθε αστικής διακυβέρνησης.
Το ιστορικό δίδαγμα για το λαό είναι ότι πρέπει να υπερασπίζεται τα δικά του δικαιώματα ανεξάρτητα από τις αστικές επιδιώξεις και αντιθέσεις. Να οργανώνει την πάλη του με στόχο την κατάκτηση της δικής του εξουσίας, της εργατικής - λαϊκής εξουσίας.
Σαράντα χρόνια μετά το 1973, το ΚΚΕ συνεχίζει τον αγώνα για να βγουν δυναμικά στο προσκήνιο ο λαός και η νεολαία, να οικοδομήσουν γερό λαϊκό κίνημα με αντικαπιταλιστική - αντιμονοπωλιακή γραμμή για να απαλλαγούν από τη φτώχεια, την καταπίεση και τα δεινά της κρίσης. Με το ΚΚΕ δυνατό, στήριγμα του λαού, με την αυτοθυσία των κομμουνιστών, την προσφορά και την πρωτοπόρα δράση, όπως πάντα στην Ιστορία του λαϊκού κινήματος, να
7
ανοίξει ο δρόμος για τη χειραφέτηση του λαού. Αυτές είναι προϋποθέσεις για να σπάσει η μοιρολατρία που καλλιεργεί το σύστημα, να μπολιαστεί με πείρα η οργάνωση του λαού για να νικήσει. Σήμερα, παρά τις δυσκολίες που έφεραν οι ανατροπές, ο σοσιαλισμός είναι επίκαιρος και αναγκαίος όσο ποτέ άλλοτε. Το φανερώνουν οι αντιφάσεις του καπιταλισμού. Ο σοσιαλισμός είναι η μόνη απάντηση στις κρίσεις, στους πολέμους, στη βαρβαρότητα του καπιταλισμού που βιώνουν ο ελληνικός λαός και η νεολαία.
