Καταγραφή των σημαντικότερων φορολογικών διατάξεων του Νομοσχεδίου:«Επείγουσες ρυθμίσεις για τη διαπραγμάτευση και σύναψη συμφωνίας με το Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (Ε.Μ.Σ)»
Με αφορμή τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των θεσμών για τη χορήγηση επιπλέον δανείου τριετούς διάρκειας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ΕΜΣ), το ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ καταγράφει το πρώτο μέρος των προαπαιτούμενων μέτρων που πρέπει να ψηφιστούν μέχρι τις 15 Ιουλίου του τρέχοντος έτους από το ελληνικό Κοινοβούλιο.
Οι διατάξεις του σχεδίου νόμου επικεντρώνονται κυρίως στη θέσπιση νέων φορολογικών μεταρρυθμίσεων, με ιδιαίτερη βαρύτητα στην αναδιάρθρωση του ισχύοντος συστήματος ΦΠΑ, στη φορολόγηση των εταιρικών κερδών αλλά και σε διατάξεις που άπτονται του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Προκειμένου να εξαλειφθεί το δημοσιονομικό κενό του 2015, η Κυβέρνηση προχωρά στη θεσμοθέτηση μέτρων φορολογικού περιεχομένου ύψους 3,175 δις ευρώ, ενώ το συγκεκριμένο ποσό υπερβαίνει τα 3,6 δις ευρώ αν συνυπολογιστούν και τα περίπου 450 εκ. ευρώ από την αύξηση της προκαταβολής φόρου για το 2016.
Φορολογικές μεταρρυθμίσεις Νομοσχεδίου:
1. ΦΠΑ: Οι αναπροσαρμοσμένοι συντελεστές ΦΠΑ, οι οποίοι τίθενται σε άμεση εφαρμογή από τη ψήφιση των σχετικών διατάξεων στη Βουλή, επιφέρουν επιβαρύνσεις στο καταναλωτικό κοινό εξαιτίας των μετατάξεων των τιμών προϊόντων και υπηρεσιών σε υψηλότερα επίπεδα. Πιο συγκεκριμένα, οι αλλαγές που θα ισχύσουν άμεσα προβλέπουν:
• ΦΠΑ 23% στον κλάδο της Εστίασης – catering, στα περισσότερα τρόφιμα (τυποποιημένα/ συσκευασμένα είδη διατροφής), στα αναψυκτικά, στα εισιτήρια των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (λεωφορεία, αεροπλάνα, πλοία κ.ά.), στα κόμιστρα ταξί, στα άνθη-φυτά, στα διάφορα έλαια και λίπη, στα παρασκευάσματα με βάση τα δημητριακά, στις υπηρεσίες από καλλιτέχνες-συνθέτες-συγγραφείς, στην επισκευή και συντήρηση παλαιών κατοικιών, στην αποχέτευση. Πιο ακριβά γίνονται τα μαθήματα ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών που παρέχονται από ιδιωτικά φροντιστήρια, ενώ αυξάνεται στο 25% η φορολόγηση των ασφαλιστηρίων (από 20%) για τον κλάδο πυρός και στο 15% (από 10%) για τον κλάδο αυτοκινήτων (συμπεριλαμβανομένης της αστικής ευθύνης). Τα έσοδα από την αύξηση του φόρου ασφαλίστρων για τους κλάδους πυρός και αυτοκινήτων υπολογίζονται στα 75,6 εκ. ευρώ.
• ΦΠΑ 13% για νωπά τρόφιμα και μη συσκευασμένα προϊόντα (ψωμί, νερό, γάλα, τυριά, γιαούρτι, ζάχαρη, μέλι, ελαιόλαδο, κρέας, ψάρια, ζυμαρικά, παιδικές τροφές, αλάτι, καρποί, δημητριακά, αλεύρι,) διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία (από 1/10/2015), ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, φυσικό αέριο, αλλά όχι αποχέτευση (23%).
• ΦΠΑ 6% για φάρμακα, βιβλία-περιοδικά-εφημερίδες και εισιτήρια θεάτρου.
• ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου: Προβλέπεται σταδιακή κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά (30% μειωμένοι συντελεστές) και ειδικότερα από 1/10/2015 για εκείνα με υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα (όπως η Ρόδος, η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Κως), ενώ η παραπάνω ημερομηνία μετατίθεται για τις 1/6/2016 για τα λιγότερο ανεπτυγμένα νησιά. Εξαιρούνται των καταργήσεων και παραμένουν σε ισχύ οι υφιστάμενοι σήμερα συντελεστές ΦΠΑ για τα πλέον απομακρυσμένα νησιά.
Από τις επερχόμενες αλλαγές θα ακριβύνουν κατά 8,8% οι τιμές σε ορισμένα συσκευασμένα, μεταποιημένα και κονσερβοποιημένα τρόφιμα (ζυμαρικά, όσπρια, αλεύρι, ζάχαρη, κατεψυγμένα είδη, παγωτά, γλυκά, σοκολάτες, μπισκότα, πατατάκια, τσιπς κ.λπ.), ενώ ανατιμήσεις θα παρατηρηθούν στα εισιτήρια όλων των μέσων μαζικής μεταφοράς, στα κόμιστρα των ταξί, στα εστιατόρια. Παράλληλα, θα αυξηθούν οι τιμές στα ξενοδοχεία κατά 4,2%, ενώ ακόμη μεγαλύτερες θα είναι οι ανατιμήσεις για τα ανωτέρω είδη στα νησιά του Αιγαίου και συγκεκριμένα θα φθάσουν το 12,8% από τον Οκτώβριο του 2015.
Άλλωστε σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΝ.ΕΜ.Υ. της ΕΣΕΕ, η μετάταξη των συντελεστών ΦΠΑ σε πληθώρα προϊόντων και υπηρεσιών στον κλάδο του Εμπορίου, αναμένεται να διασφαλίζει επιπλέον κρατικά έσοδα ύψους περίπου 1,4 δις ευρώ. Αντιστοίχως, η αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ στους κλάδους του Τουρισμού και της Εστίασης στα επίπεδα του 13% και 23% θα αποφέρει περαιτέρω πόρους της τάξεως των 230 εκ. ευρώ και 625 εκ. ευρώ αντίστοιχα. Πλήγμα για τους καταναλωτές θα επέλθει και από την μετάταξη των συντελεστών στις Μεταφορές από το 13% (που ίσχυε για την πλειοψηφία αυτών) στο 23% με συνέπεια την άνοδο του κόστους των πάσης φύσεως υπηρεσιών μεταφοράς (εισιτήρια λεωφορείων, τρένων, αεροπλάνων, πλοίων, κόμιστρα ταξί), προκειμένου να αντληθούν επιπρόσθετα 520 εκ. ευρώ από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.
Εκτίμηση αποδοτικότητας: Οι αυξήσεις στο ΦΠΑ υπολογίζεται ότι θα έχουν αποδοτικότητα 2,39 δις ευρώ στη διετία (795 εκ. ευρώ το 2015).
2. Έκτακτη Εισφορά Αλληλεγγύης: Αύξηση των συντελεστών της έκτακτης εισφοράς με αναδρομική μάλιστα ισχύ από 1/1/2015 για όλα τα φυσικά πρόσωπα (μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, εισοδηματίες κ.ά.) με εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ προβλέπεται στη συμφωνία με τους Θεσμούς. Ταυτόχρονα προωθείται η ενσωμάτωσή της στο φόρο εισοδήματος από το 2016, ενώ οι μισθωτοί θα βιώσουν άμεσα τις επικείμενες αλλαγές μέσω της αυτόματης πτωτικής αναπροσαρμογής των μηνιαίων αποδοχών τους, λόγω των αυξημένων παρακρατήσεων. Πιο αναλυτικά θα ισχύσουν τα εξής:
• από 30.001- 50.000 ευρώ ο συντελεστής επανέρχεται στο 2,0% από το 1,4% που ισχύει σήμερα
• από 50.001- 100.000 ευρώ ο συντελεστής αυξάνεται στο 4,0% από 2,1% που ίσχυε μέχρι πρότινος
• από 100.001- 500.000 ο συντελεστής πάει στο 6,0% από 2,8% που ισχύει σήμερα
• για 500.001 ευρώ και πάνω επιβάλλεται συντελεστής 8,0% από 2,8% που ίσχυε μέχρι πρότινος
Εκτίμηση αποδοτικότητας: Η αύξηση της έκτακτης εισφοράς αναμένεται να αποφέρει έσοδα 251 εκ. ευρώ.
3. Φορολόγηση επιχειρήσεων: Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης θα επιτελεστεί κυρίως από την επιβολή επιπρόσθετης επιβάρυνσης των κερδοφόρων επιχειρήσεων, καθώς ο συντελεστής εταιρικού φόρου θα ανέλθει στο 29% από 26% που ισχύει σήμερα, μόνο για τις επιχειρήσεις που τηρούν διπλογραφικά βιβλία (όλα τα νομικά πρόσωπα/ κεφαλαιουχικές επιχειρήσεις όπως οι ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ και όποιες ΟΕ-ΕΕ δεν έχουν απλογραφικά βιβλία). Από τις υπό εξέταση διατάξεις του Νομοσχεδίου εξαιρούνται οι προσωπικές (ΟΕ και ΕΕ με απλογραφικά βιβλία) και οι ατομικές επιχειρήσεις.
Παράλληλα, το σχέδιο νόμου προβλέπει την αύξηση προκαταβολής φόρου στο 100% για τα νομικά πρόσωπα (ΑΕ και ΕΠΕ) από 80% που ισχύει σήμερα. Αντιθέτως για τις Ομόρρυθμες - Ετερόρρυθμες και αστικές εταιρίες η προκαταβολή φόρου διαμορφώνεται για το 2015 στο 75% από το 55% που ισχύει σήμερα, με την επιβάρυνση των ατομικών επιχειρήσεων να διατηρείται στα ίδια επίπεδα του 55%.
Εκτίμηση αποδοτικότητας: Η αύξηση του φόρου στις επιχειρήσεις/νομικά πρόσωπα από 26% σε 29% θα εξασφαλίσει επιπλέον 410 εκ. ευρώ, ενώ θα προστεθούν άλλα 445 εκ. ευρώ από την αύξηση εσόδων κατά το πρώτο έτος εφαρμογής της αυξημένης προκαταβολής των νομικών οντοτήτων.
4. Φόρος πολυτελούς διαβίωσης: Προβλέπεται αύξηση του συντελεστή κατά 30%, από το 10% στο 13%, του αντίστοιχου τεκμηρίου διαβίωσης για τα ΙΧ άνω των 2.500 κυβικών εκατοστών και άνω, τις πισίνες, τα αεροσκάφη και τα ελικόπτερα. Επιπλέον, ο φόρος αυτός επεκτείνεται και στα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των 5 μέτρων, ενώ το συγκεκριμένο μέτρο θα εφαρμοστεί από το έτος 2015 και μετά.
Εκτίμηση αποδοτικότητας: Η αύξηση του φόρου πολυτελείας θα συνεισφέρει άλλα 48,5 εκ. ευρώ.
5. Αυτόματη διαδικασία απόδοσης ΦΠΑ στο Δημόσιο μέσω του τραπεζικού συστήματος: Σύμφωνα με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου, το ποσό του ΦΠΑ που αναλογεί σε συναλλαγές αξίας άνω των 3.000 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων ή σε συναλλαγές άνω των 1.500 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων και πελατών λιανικής, οι οποίες διενεργούνται με οποιονδήποτε τρόπο και ιδίως μέσω χρήσης πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας, ηλεκτρονικής τραπεζιτικής (e-banking), τραπεζικής κατάθεσης σε εξόφληση τιμολογίου ή τραπεζικής επιταγής, θα δεσμεύεται από την τράπεζα και θα αποδίδεται κατευθείαν στο Δημόσιο εντός 5 ημερών από τη διενέργεια της πληρωμής. Διευκρινίζεται πως, για τις συγκεκριμένες υπηρεσίες τα τραπεζικά ιδρύματα δεν θα χρεώνουν δαπάνες ή οποιαδήποτε αμοιβή. Σε περίπτωση δε φορολογουμένων που υποβάλλουν δήλωση ΦΠΑ, η τράπεζα θα χορηγεί βεβαίωση για το εισπραχθέν ποσό ΦΠΑ, ώστε να υπολογίζεται στη δήλωση του φορολογουμένου.
Δήλωση προέδρου ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη:
«Γίνεται πλέον αντιληπτό πως η διάσωση της πατρίδας μας, μέσω της υπογραφείσας "προσυμφωνίας" με τους εταίρους, πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερα βαρύ τίμημα για την ελληνική κοινωνία. Τα νέα επαχθή φορολογικά, σε πρώτο στάδιο, μέτρα πλήττουν αδιακρίτως τους καταναλωτές, με το πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων να καθίσταται ολοένα και λιγότερο ευνοϊκό. Προτεραιότητα μας είναι πλέον να δρομολογηθούν εκείνες οι εξελίξεις που θα αποκαταστήσουν την ομαλή λειτουργία της αγοράς, θα διασφαλίσουν την επαναλειτουργία των τραπεζών και σταδιακά θα χαλαρώσουν και θα άρουν τα Capital Controls, έτσι ώστε να καταστεί ξανά εφικτή η πλήρης εμπορική επανασύνδεσή μας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Αυτή τη στιγμή η "σκουριασμένη" εργαλειοθήκη Ι του ΟΟΣΑ είναι δευτερευούσης σημασίας για τους ανθρώπους της αγοράς, αφού το σημαντικό για την ΕΣΕΕ είναι να συνεχίσει να υπάρχει ελληνικό εμπόριο και μικρομεσαία επιχείρηση μετά τα φορομπηχτικά μέτρα, με επιπλέον άμεσους και έμμεσους φόρους από το 2016, ύψους περίπου 4 δις ευρώ ετησίως, ή 375 εκ. ευρώ μηνιαίως και 12,5 εκ. ευρώ ημερησίως.
Ως προς την εμμονή λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές, πρέπει αφενός να δούμε την τελική διατύπωση της εργαλειοθήκης στις διευκρινιστικές διατάξεις και αφετέρου την επίσημη ανακοίνωση της απόφασης του ΣτΕ. Δεν φοβόμαστε λοιπόν να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες που δημιουργούνται, αλλά πιστεύω ότι η ίδια η αγορά θα αυτορυθμιστεί, όπως άλλωστε έκανε πολλάκις στο παρελθόν στο θέμα των Κυριακών. Εάν το ψωμί, το γάλα, τα φάρμακα και οι Κυριακές είναι οι βασικές "μεταρρυθμίσεις" που θα σώσουν την Ελλάδα, θα τις διαχειριστούμε ανάλογα. Ας ανοίξουν όμως πρώτα οι Τράπεζες τις καθημερινές και ως προς το άνοιγμα των Κυριακών, στην ΕΣΕΕ, δεν αλλάζουμε θέση, αλλά σίγουρα θα αλλάξουμε τακτική αντιμετώπισης του θέματος, όταν πρέπει και όπως πρέπει…».
