Η οστεοαρθρίτιδα είναι μία πάθηση που συναντάμε σε ηλικιωμένους ασθενείς. Είναι εκφυλιστική πάθηση, δηλαδή εμφανίζεται λόγω της καταπόνησης των αρθρώσεων στη πορεία της ζωής. Προσβάλει κυρίως τις περιφερικές αρθρώσεις, δηλαδή τις αρθρώσεις των άνω και κάτω άκρων (αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών των ποδιών, τα γόνατα, τα ισχία), αλλά και σε αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης.
Συνήθως αφορά μία άρθρωση (π.χ. γόνατο ή ισχίο) και μερικές φορές δύο ή περισσότερες αρθρώσεις, ενώ στα χέρια και στη σπονδυλική στήλη είναι συνήθης η εντόπιση σε πολλές αρθρώσεις. Όταν η οστεοαρθρίτιδα εντοπίζεται στη σπονδυλική στήλη είναι γνωστή και ως εκφυλιστική σπονδυλαρθροπάθεια.Η οστεοαρθρίτιδα είναι πολύ συχνή πάθηση, με βάση επιδημιολογικές μελέτες στη Ελλάδα, η συνολική συχνότητα, της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας, που αφορά τις αρθρώσεις τόσο των άνω και κάτω άκρων όσο και της σπονδυλικής στήλης, ανέρχεται στο 13,1% των ενηλίκων. Επίσης συχνότερα πάσχουν οι γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες, ενώ η συχνότητά της αυξάνει σημαντικά με την πρόοδο της ηλικίας.
Στην οστεοαρθρίτιδα συμβαίνουν δομικές αλλαγές στην άρθρωση. Ειδικότερα έχουμε φθορά του αρθρικού χόνδρου. Ο αρθρικός χόνδρος είναι ένα προστατευτικό «μαξιλαράκι» πάνω από την επιφάνεια των οστών έτσι ώστε τα οστά να «γλιστρούν» κατά την κίνηση της άρθρωσης. Σε πιο προχωρημένα στάδια όταν χαθεί ο χόνδρος αρχίζει η παραγωγή νέου οστού ως προεξοχή. Οι προεξοχές αυτές ονομάζονται οστεόφυτα τα γνωστά σε όλους μας «άλατα».
Οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα παρουσιάζουν τα συμπτώματα της πάθησης σταδιακά. Αρχικώς αναφέρουν πόνο ή δυσφορία όταν κινούν συγκεκριμένες αρθρώσεις ή μετά από διαστήματα παρατεταμένης ακινησίας. Οι προσβεβλημένες αρθρώσεις μπορούν επίσης να είναι άκαμπτες ή να «τρίζουν». Τυπικά, η οστεοαρθρίτιδα οδηγεί σε πρωινή ακαμψία που βελτιώνεται σε λιγότερο από 30 λεπτά από την έναρξη της κίνησης. Είναι χαρακτηριστικές οι εκφράσεις τον ασθενών στον ιατρό ότι σηκώνονται από την καρέκλα με έντονο πόνο (εντοπισμένο συνηθέστερα στο ισχίο, στο γόνατο ή στη μέση) και μετά από λίγα βήματα ο πόνος υφίεται. Όταν η πάθηση επηρεάζει τα άνω άκρα, οι ασθενείς αναπτύσσουν οστεώδεις διογκώσεις στα δάκτυλα, οι οποίες μπορεί να προκαλούν πόνο ή όχι. Στις πιο βαριές μορφές μπορεί να οδηγήσει σε ύδραρθρο, δηλαδή συλλογή υγρού μέσα στην άρθρωση με συνοδό έντονο πόνο, θερμότητα, οίδημα και περιορισμό της κινητικότητας της άρθρωσης, στις περιπτώσεις αυτές μιλάμε για φλεγμονώδη οστεοαρθρίτιδα.
Η αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας περιλαμβάνει την χειρουργική και την φαρμακευτική θεραπεία. Στις περιπτώσεις που η νόσος είναι βαριά και επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ασθενών η οριστική λύση είναι η χειρουργική αντιμετώπιση – αρθροπλαστική. Βεβαίως θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη η ηλικία, τα συνοδά νοσήματα κ.α. Η φαρμακευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει σκευάσματα χονδροιτίνης, γλυκοζαμίνης κ.α. τα οποία αποτελούν συστατικά του χόνδρου. Επίσης η ενδοαρθρική έγχυση υαλουρονικού οξέος μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα. Το σίγουρο είναι ότι η θεραπεία με τα σκευάσματα αυτά αποτελεί λύση για τους ασθενείς με πιο ήπιες μορφές οστεοαρθρίτιδας ή για τις περιπτώσεις στις οποίες αντενδείκνυται για κάποιο λόγο η χειρουργική επέμβαση. Σκοπός των θεραπειών αυτών είναι αν είναι δυνατόν η βελτίωση της ποιότητας ζωής ή και η επιβράδυνση της νόσου.
Συνήθως αφορά μία άρθρωση (π.χ. γόνατο ή ισχίο) και μερικές φορές δύο ή περισσότερες αρθρώσεις, ενώ στα χέρια και στη σπονδυλική στήλη είναι συνήθης η εντόπιση σε πολλές αρθρώσεις. Όταν η οστεοαρθρίτιδα εντοπίζεται στη σπονδυλική στήλη είναι γνωστή και ως εκφυλιστική σπονδυλαρθροπάθεια.Η οστεοαρθρίτιδα είναι πολύ συχνή πάθηση, με βάση επιδημιολογικές μελέτες στη Ελλάδα, η συνολική συχνότητα, της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας, που αφορά τις αρθρώσεις τόσο των άνω και κάτω άκρων όσο και της σπονδυλικής στήλης, ανέρχεται στο 13,1% των ενηλίκων. Επίσης συχνότερα πάσχουν οι γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες, ενώ η συχνότητά της αυξάνει σημαντικά με την πρόοδο της ηλικίας.
Στην οστεοαρθρίτιδα συμβαίνουν δομικές αλλαγές στην άρθρωση. Ειδικότερα έχουμε φθορά του αρθρικού χόνδρου. Ο αρθρικός χόνδρος είναι ένα προστατευτικό «μαξιλαράκι» πάνω από την επιφάνεια των οστών έτσι ώστε τα οστά να «γλιστρούν» κατά την κίνηση της άρθρωσης. Σε πιο προχωρημένα στάδια όταν χαθεί ο χόνδρος αρχίζει η παραγωγή νέου οστού ως προεξοχή. Οι προεξοχές αυτές ονομάζονται οστεόφυτα τα γνωστά σε όλους μας «άλατα».
Οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα παρουσιάζουν τα συμπτώματα της πάθησης σταδιακά. Αρχικώς αναφέρουν πόνο ή δυσφορία όταν κινούν συγκεκριμένες αρθρώσεις ή μετά από διαστήματα παρατεταμένης ακινησίας. Οι προσβεβλημένες αρθρώσεις μπορούν επίσης να είναι άκαμπτες ή να «τρίζουν». Τυπικά, η οστεοαρθρίτιδα οδηγεί σε πρωινή ακαμψία που βελτιώνεται σε λιγότερο από 30 λεπτά από την έναρξη της κίνησης. Είναι χαρακτηριστικές οι εκφράσεις τον ασθενών στον ιατρό ότι σηκώνονται από την καρέκλα με έντονο πόνο (εντοπισμένο συνηθέστερα στο ισχίο, στο γόνατο ή στη μέση) και μετά από λίγα βήματα ο πόνος υφίεται. Όταν η πάθηση επηρεάζει τα άνω άκρα, οι ασθενείς αναπτύσσουν οστεώδεις διογκώσεις στα δάκτυλα, οι οποίες μπορεί να προκαλούν πόνο ή όχι. Στις πιο βαριές μορφές μπορεί να οδηγήσει σε ύδραρθρο, δηλαδή συλλογή υγρού μέσα στην άρθρωση με συνοδό έντονο πόνο, θερμότητα, οίδημα και περιορισμό της κινητικότητας της άρθρωσης, στις περιπτώσεις αυτές μιλάμε για φλεγμονώδη οστεοαρθρίτιδα.
Η αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας περιλαμβάνει την χειρουργική και την φαρμακευτική θεραπεία. Στις περιπτώσεις που η νόσος είναι βαριά και επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ασθενών η οριστική λύση είναι η χειρουργική αντιμετώπιση – αρθροπλαστική. Βεβαίως θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη η ηλικία, τα συνοδά νοσήματα κ.α. Η φαρμακευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει σκευάσματα χονδροιτίνης, γλυκοζαμίνης κ.α. τα οποία αποτελούν συστατικά του χόνδρου. Επίσης η ενδοαρθρική έγχυση υαλουρονικού οξέος μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα. Το σίγουρο είναι ότι η θεραπεία με τα σκευάσματα αυτά αποτελεί λύση για τους ασθενείς με πιο ήπιες μορφές οστεοαρθρίτιδας ή για τις περιπτώσεις στις οποίες αντενδείκνυται για κάποιο λόγο η χειρουργική επέμβαση. Σκοπός των θεραπειών αυτών είναι αν είναι δυνατόν η βελτίωση της ποιότητας ζωής ή και η επιβράδυνση της νόσου.