Σύμφωνα με το έθιμο την ημέρα του Αγίου Πνεύματος τα μνήματα λάμπουν από καθαριότητα, οι Πόντιες νοικοκυρές τα καθαρίζουν σχολαστικά τις προηγούμενες ημέρες.
Στρώνουν τραπεζομάντιλα πάνω στα μνήματα και με πολλά ποντιακά εδέσματα γευματίζουν συντροφιά με τη θύμηση των νεκρών τους, ακούγονται πένθιμα τραγούδια συνοδευόμενα με την λύρα!
Την ημέρα του Αγίου Πνεύματος τα νεκροταφεία γέμιζαν με κόσμο και τελούνται τρισάγια στη μνήμη των εκλιπόντων, θυμόνται καταστάσεις και πράγματα που είχαν ζήσει με τον νεκρό σε μια ύστατη προσπάθειά τους να τον «ξαναζωντανέψουν» και να ξαναζήσουν στιγμές με τα αγαπημένα τους πρόσωπα που δεν είναι πια στη ζωή.
Το ταφικό αυτό έθιμα ήταν πολύ διαδεδομένα στην ευρύτερη περιοχή της Τραπεζούντας, όπου μεγάλη σημασία δίνονταν στην υστεροφημία του νεκρού.
Πέρα από την τέλεση των ορθόδοξων μνημόσυνων και την περιποίηση των μνημάτων, οι συγγενείς του νεκρού φρόντιζαν να τακτοποιούν και την όποια οικονομική ή ηθική υποχρέωση είχε αφήσει μισοτελειωμένη.
Μετά τον ξεριζωμό και την εγκατάσταση στην Ελλάδα τα έθιμα αυτά εγκαταλείφθηκαν, τα τελευταία χρόνια οι Πόντιοι της πρώην Σοβιετικής Ένωσης το επανέφεραν!
Στην Τ.Κ Νέου Καυκάσου το έθιμο επανήλθε τα τελευταία χρόνια μετά από την σημαντική προτροπή του Αρχιμανδρίτη Ειρηναίου Χατζηεφραιμίδη, κατά την δοξολογία που τέλεσε ο ίδιος είπε στους πιστούς «οι νεκροί δεν πεθαίνουν όσο τους θυμόμαστε».-
