Ένα ακόμα βήμα για τη διευκόλυνση της προσέλκυσης δεσμευτικών προσφορών για την αποεπένδυση του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ έγινε την παραμονή των Χριστουγέννων, καθώς με απόφαση του Γ. Σταθάκη δόθηκε παράταση μέχρι το 2023 για την εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου της Αχλάδας, με δυνατότητα επέκτασης μέχρι και το 2028.
Συγκεκριμένα, η υπουργική απόφαση παρατείνει μέχρι τις 31/12/2023 την μίσθωση του δημόσιου λιγνιτωρυχείου Αχλάδας Ν. Φλώρινας (Αχλάδα 1 και Αχλάδα 2) από την εταιρεία Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας Α.Ε. Ταυτόχρονα, δίνει δυνατότητα επιπλέον παράτασης για 5 ακόμα χρόνια, δηλαδή μέχρι τις 31/12/2028.
Για να ισχύσει η επιπλέον αυτή παράταση, θα ληφθούν υπόψη τα απομένοντα προς εκμετάλλευση αποθέματα λιγνίτη, ο ρυθμός της εκμετάλλευσης και το ύψος των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της παρούσας πενταετούς παράτασης, ο βαθμός περιβαλλοντικής αποκατάστασης και ο γενικότερος ενεργειακός σχεδιασμός της χώρας.
Μάλιστα, η απόφαση ορίζει ότι η μισθώτρια εταιρεία υποχρεούται να διατηρήσει την παραγωγή λιγνίτη σε τουλάχιστον 2.000.000 τόνους το χρόνο, εκτός κι αν συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι για τους οποίους δεν είναι υπαίτια η εταιρεία.
Ως υποχρεωτικό ελάχιστο όριο ετήσιου πάγιου μισθώματος ορίζεται το ποσό που υπολογίζεται με ποσοστό 6% επί της κατά τόνο μέσης τιμής πώλησης 1.000.000 τόνων λιγνίτη. Η μέση τιμή υπολογίζεται βάσει του μέσου όρου των τιμών πώλησης του προηγούμενου έτους.
Για πάνω από 10 χρόνια επαρκούν τα αποθέματα απολήψιμου λιγνίτη
Προτού καταλήξει στην απόφαση αυτή, το ΥΠΕΝ ζήτησε στα τέλη Νοεμβρίου από τη Λιγνιτική Μελίτης Α.Ε. (τη θυγατρική της ΔΕΗ στην οποία πέρασε εν όψει αποεπένδυσης ο ΑΗΣ Μελίτης)και τη ΔΕΗ τις εκτιμήσεις τους για τις ελάχιστες ετήσιες ανάγκες τροφοδοσίας του ΑΗΣ Μελίτης από το δημόσιο λιγνιτωρυχείο Αχλάδας, καθώς και για τη δυνατότητα τροφοδοσίας και άλλων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από το συγκεκριμένο δημόσιο λιγνιτωρυχείο.
Σύμφωνα με τεχνικοοικονομική έκθεση που υπέβαλε το Μάιο στο ΥΠΕΝ η Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας Α.Ε. αιτούμενη την παράταση της μίσθωσης, τα συνολικά αποθέματα του απολήψιμου λιγνίτη ανέρχονται σε 32.000.000 τόνους.
Στα μέσα του Δεκεμβρίου, η ΔΕΗ και η Λιγνιτική Μελίτης απάντησαν εγγράφως ότι οι ανάγκες τροφοδοσίας της υφιστάμενης μονάδας του ΑΗΣ Μελίτης την επόμενη πενταετία εκτιμάται ότι θα κυμανθούν από 2,2 εκ. τόνους έως 2,9 εκ τόνους ανά έτος.
Όπως τονίζεται στο ίδιο έγγραφο, η αποκλειστική τροφοδοσία του ΑΗΣ Μελίτης από το δημόσιο λιγνιτωρυχείο της Αχλάδας κρίνεται σήμερα αδύνατη, κυρίως λόγω μη συντέλεσης της απαλλοτρίωσης των τριών οικισμών της περιοχής του ορυχείου.
Επίσης, η ΔΕΗ και η Λιγνιτική Μελίτης επισήμαναν στο ΥΠΕΝ ότι το δημόσιο λιγνιτωρυχείο της Αχλάδας δεν δύναται να τροφοδοτήσει με λιγνίτη κανέναν άλλον ΑΗΣ πλην του ΑΗΣ Μελίτης.
Με βάση την απάντηση αυτή, το ΥΠΕΝ έκρινε ότι είναι επιβεβλημένη η ανάγκη παράτασης της μίσθωσης του δημόσιου λιγνιτωρυχείου Αχλάδας, καθώς τα συνολικά αποθέματα του απολήψιμου λιγνίτη επαρκούν για τη συνέχιση της λειτουργίας του, η οποία είναι απαραίτητη για τη συνέχιση της απρόσκοπτης τροφοδοσίας του ΑΗΣ Μελίτης.
Απαλλοτριώσεις
Η αναφορά της ΔΕΗ στις απαλλοτριώσεις που είναι απαραίτητες δεν είναι τυχαία, αφού ήδη από το Δεκέμβριο του 2016, με αποφάσεις του ΥΠΕΝ κηρύχθηκαν αναγκαστικές απαλλοτριώσεις ιδιωτικών εκτάσεων, συνολικού εμβαδού 582.673,63 τ.μ. εντός ευρύτερης έκτασης 871.487,80 τ.μ. στον οικισμό Κάτω Αχλάδας (Γιουρούκι ), 642.642,03 τ.μ. εντός ευρύτερης έκτασης 886.096,85 τ.μ. στον οικισμό Αχλάδας και 428.579,34 τ.μ. εντός ευρύτερης έκτασης 550.905,94 τ.μ. στον οικισμό Άνω Αχλάδας.
Σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΥΠΕΝ, η συντέλεση των εν λόγω απαλλοτριώσεων κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη, προκειμένου να αποκτηθούν τα αναγκαία εδάφη για την επίτευξη της απαιτούμενης παραγωγής λιγνίτη για την τροφοδοσία του ΑΗΣ Μελίτης από το δημόσιο λιγνιτωρυχείο της Αχλάδας.
Σημειώνεται επίσης ότι το φετινό καλοκαίρι η Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας υπέβαλε στο ΥΠΕΝ αίτημα για την επίταξη έκτασης 71.844,00 τ.μ. για λόγους άμεσου και επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος, μετά την κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ιδιωτικών εκτάσεων, συνολικού εμβαδού 582.673,63 τ.μ. εντός ευρύτερης έκτασης 871.487,80 τ.μ. στον οικισμό Κάτω Αχλάδας (Γιουρούκι ) για τις ανάγκες εκμετάλλευσης του υποκείμενου λιγνιτικού κοιτάσματος.
Στην απόφαση Σταθάκη για την παράταση της μίσθωσης, η μη συντέλεση των κηρυγμένων απαλλοτριώσεων των τριών οικισμών της Αχλάδας, συμπεριλαμβάνεται στους λόγους για τους οποίους μπορεί να μειωθεί η παραγωγή από το λιγνιτωρυχείο, χωρίς να φέρει ευθύνη η εταιρεία.
Όπως επισημαίνεται στην υπουργική απόφαση, αναγκαστικές απαλλοτριώσεις ξένης ιδιοκτησίας σύμφωνα με τις διατάξεις της μεταλλευτικής νομοθεσίας για τις ανάγκες εκμετάλλευσης του μισθίου λιγνιτωρυχείου γίνονται με δαπάνες της μισθώτριας και υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.
