Παρέμβαση της Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Φλώρινας κας Πέτης Πέρκα στη συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης σχετικά με την μετάβαση στην μεταλιγνιτική εποχή στο πλαίσιο του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου και Έκθεσης για την μετάβαση των Βαλκανίων στην Καθαρή Ενέργεια
Είναι γεγονός ότι η ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας στήριξε το σημαντικότερο εκβιομηχανιστικό εγχείρημα της Ελλάδας με τη δημιουργία του μεγαλύτερου λιγνιτικού κέντρου της Ν.Α. Ευρώπης, αναλαμβάνοντας ταυτόχρονα υψηλό περιφερειακό ρίσκο από τη διαχείριση των πολλαπλών επιπτώσεων της λιγνιτικής δραστηριότητας στο κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον. Το γεγονός ότι, μια ολόκληρη περιοχή, στηρίζεται οικονομικά και επιχειρηματικά μόνο στον λιγνίτη όλα αυτά τα χρόνια, είναι αποκλειστικό έργο των προηγούμενων κυβερνήσεων ΝΔ ΠΑΣΟΚ και το σημαντικότερο όταν αποφάσιζαν να εγκαταστήσουν την πιο μεγάλη λιγνιτική μονάδα κόστους 1,5 δις. δεν διεκδίκησαν ταυτόχρονα τα ΑΔΙ (Πιστοποιητικά διαθεσιμότητας ισχύος) αλλά τα άφησαν να τα πάρουν οι γειτονικές μας χώρες το 2014. Αποτέλεσμα να αμφισβητείται η δυνατότητα λειτουργίας της μονάδας αυτής στο μέλλον και ταυτόχρονα να κινδυνεύουν να μείνουν κλειστές οι δικές μας σύγχρονες μονάδες (π.χ. Μελίτη) και να λειτουργούν οι ρυπογόνες εγκαταστάσεις γειτονικών κρατών.
Η διαχείριση της μετάβασης της ευρύτερης περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας αποτελεί ζήτημα πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής αλλαγής, στην οποία ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ξεκάθαρη θέση. Το ζητούμενο είναι μια ομαλή και κοινωνικά και οικονομικά δίκαιη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή. Η απαιτούμενη αναπτυξιακή στρατηγική για τη Μεταλιγνιτική Εποχή πρέπει να στοχεύει στην βέλτιστη αξιοποίηση του λιγνιτικού αποθέματος, στην εξισορρόπηση των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην περιοχή και στην δημιουργία ενός νέου οικονομικού και παραγωγικού μοντέλου ανάπτυξης της Περιφέρειας της Δυτικής Μακεδονίας.
Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προέβη στην ίδρυση του Εθνικού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για την τριετία 2018-2020, με εξασφαλισμένους πόρους 60 εκατ. Ευρώ. Τα χρήματα προέρχονται από τον πλειστηριασμό του συστήματος δικαιωμάτων εμπορίας των αερίων του θερμοκηπίου και για πρώτη φορά θα κατευθύνονται στις περιοχές που θα πληγούν από την μείωση της λιγνιτικής δραστηριότητας. Σε αντίθεση, με τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, οι οποίες με τα χρήματα του χρηματιστηρίου των ρύπων του θερμοκηπίου χρηματοδοτούσαν τον ελλειμματικό προϋπολογισμό των ΑΠΕ.
Μέσα στα 4 δύσκολα χρόνια διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ η Κυβέρνησή μας με τη Διοίκηση της ΔΕΗ προώθησαν και το θέμα της καλλιέργειας αρωματικών φυτών και της συμμετοχής σε διαγωνισμούς για ΑΠΕ και της δημιουργίας Εργοστασίου Πολιτισμού και της δημιουργίας συμβουλίου απολιγνιτοποίησης κ.λ.π. κ.λ.π.
Τα κρίσιμα ζητήματα για την επόμενη περίοδο είναι: η διατήρηση και η ενίσχυση του Εθνικού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Η συνέχιση του αιτήματος για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και ένταξης της δίκαιης μετάβασης ως μια από τις προτεραιότητες στην Πολιτική Συνοχής και ως άξονας χρηματοδότησης στα Επιχειρησιακά Προγράμματα, (ΕΣΠΑ 2021-2027). Η υλοποίηση των εναλλακτικών προτάσεων αξιοποίησης των απαλλοτριωμένων εκτάσεων της ΔΕΗ, που ανέρχονται στα 150.000 στρέμματα, της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και της προηγούμενης Διοίκησης της ΔΕΗ.
Με δεδομένη τη κεντρική θέση της λιγνιτικής δραστηριότητας στην περιοχή, στην μεταλιγνιτική εποχή, η αντιστάθμιση των συνεπειών και η διαχείριση των προκλήσεων για τη Δυτική Μακεδονία είναι κοινή υποχρέωση των τοπικών, περιφερειακών, εθνικών και υπερεθνικών θεσμών, οργανώσεων και φορέων που συμβάλλουν στο δημόσιο διάλογο και στη διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών.
Αναμένω τα συμπεράσματα και τις προτάσεις του συνεδρίου και δεσμεύομαι να συμβάλλω στην προώθηση και αξιοποίηση προτάσεων που θα έχουν στόχο την ομαλή και δίκαιη μετάβαση.
